Tης ΚΕΡΑΣΙΝΑΣ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΥ
Παρακολουθώντας τον απόηχο των ειδήσεων για τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο μετά την ιστορική απόφαση του Eurogroup της 25ης Μαρτίου προκαλούν εντύπωση οι εξής αντιδράσεις :
Κατ’ αρχήν οι δηλώσεις του επικεφαλής του Eurogroup, Νταϊσελμπλουμ, που επιμένει ότι για τηνανακεφαλαιοποίηση των προβληματικών τραπεζών θα πληρώνουν και οι μεγαλοκαταθέτες. Ακολουθούν οιδηλώσεις ανησυχίας του Λουξεμβούργου και των άλλων χωρών με διογκωμένο τραπεζικό τομέα, ενώ ο Σοϊμπλε και η Μέρκελ σπεύδουν να βεβαιώσουν ότι η Κύπρος ήταν «ειδική περίπτωση» και δεν πρόκειται να επαναληφθεί το ίδιο μοντέλο σε άλλες χώρες (βλέπε Ισπανία, Ιταλία, Μάλτα κ.λ.π.). Ο Ισπανός ηγέτης με δήλωσή του περιμένει ακόμη να υλοποιηθεί η προηγούμενη απόφαση του Eurogroup για την τραπεζική ενοποίηση και το ταμείο διάσωσης τραπεζών. Η Μάλτα και η Σλοβενία δηλώνουν ότι δεν τους αφορά αυτή η περίπτωση, επειδή ο δικός τους τραπεζικός τομέας δεν έχει κανένα πρόβλημα και είναι ισχυρός.
Μάλλον σκέφτονται ότι οι ίδιοι δεν θα φτάσουν ποτέ να χαρακτηριστούν «ειδική περίπτωση».
Η ιστορία τώρα της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης έχει ως εξής : Αμέσως μετά την κρίση του 2008, οι οικονομολόγοι και οι πολιτικοί ανακάλυψαν (!) πως η ανεξέλεγκτη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, είναι πολύ επικίνδυνη. Επίσης ανακάλυψαν (!) ότι αυτός που την πληρώνει πάντα στο τέλος είναι ο πολίτης και αυτό μάλλον είναι άδικο (!).
Έτσι προέκυψε η ανάγκη της τραπεζικής ένωσης στην Ευρώπη με προτεραιότητα στην ευρωζώνη.
Οι ίδιοι 27 ηγέτες στις 28/29 Ιουνίου 2012 συμφώνησαν ότι η ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης αποτελεί ένα από τα μέτρα αντιμετώπισης της τρέχουσας κρίσης. Η τραπεζική ένωση είναι ένα από τα κύρια δομικά στοιχεία για τη βαθύτερη ενοποίηση και έχει ως στόχο να σπάσει το φαύλο κύκλο ανάμεσα στην υπερχρέωση των τραπεζών και την υπερχρέωση των κρατών. Με τη δημιουργία μιας ενιαίας και ισχυρής τραπεζικής αρχής και αργότερα την ίδρυση ενός ταμείου υπεύθυνου να παρέχει λύσεις σε «προβληματικές» τράπεζες, θα ήταν δυνατόν να αποκοπεί η σχέση μεταξύ των χρεωμένων χωρών και των τραπεζικών τους συστημάτων, ώστε να αρχίσουν να διορθώνονται λάθη, που είχαν ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της κρίσης χρέους.
Ισπανία και Ιταλία ζητούσαν επειγόντως να εφαρμοστούν οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου για την τραπεζική ένωση επειδή είναι προϋπόθεση για την άμεση τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση από τους μηχανισμούς στήριξης.
Παράλληλα, υπήρχε διάσταση απόψεων μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας για τη δομή του νέου πλαισίου και με λίγα λόγια η τραπεζική ένωση καθυστερούσε και υπήρχε υποψία ότι δεν θα ισχύσει. Η γερμανική αντίσταση φαίνεται ότι έχει τοποθετήσει την ιδέα στο ράφι.
Η αλήθεια σε όλα αυτά, όμως, είναι ότι ο «λογαριασμός» για τη διάσωση των τραπεζών των χωρών του Νότου είχε μεγαλώσει πάρα πολύ. Συγκεκριμένα, με τη πιθανότητα να συμπεριληφθούν στη διάσωση και οι τράπεζες της Ιταλίας είδαν ότι το ποσό που θα χρειάζονταν να υπάρχει στο «ταμείο διάσωσης» (ESM) ήταν τρομακτικά μεγάλο και δεν ήταν δυνατόν να συγκεντρωθεί από τα κράτη – μέλη.
Έτσι με αφορμή τη «διάσωση» της Κύπρου αποφάσισαν να δοκιμάσουν ένα άλλο σχέδιο. Αυτό της διάσωσης μέσω των μετόχων και των καταθετών των τραπεζών που κινδυνεύουν με πτώχευση. Θεώρησαν πολύ απλά ότι για την κακή εξέλιξη του τραπεζικού συστήματος στην Κύπρο φταίνε οι καταθέτες και θα έπρεπε μαζί με τους μετόχους να επωμιστούν το βάρος της διάσωσης.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να ξεφορτωθούν το μελλοντικό βάρος της διάσωσης των τραπεζών των χωρών του Νότου. Ακόμη υπάρχει και η κρυφή επιθυμία να πάρουν μερίδιο της πίτας από τις διαρροές των καταθέσεων που θα επακολουθήσουν από τις τράπεζες του Νότου που θεωρούνται επικίνδυνες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για το πρόβλημα της Κύπρου υπήρχε και άλλη λύση αυτή της Ιρλανδίας, που είχε το ίδιο πρόβλημα με τη Κύπρο. Το σχέδιο διάσωσης εκεί περιλάμβανε ένα πολύπλοκο σύστημα χρηματοδότησης μέσω υποσχετικών, που κατέληγαν σε απευθείας χρηματοδότηση της Ιρλανδικής κυβέρνησης από την ΕΚΤ μέσω της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας.
Τον περασμένο Φεβρουάριο έγινε μια ακόμη πιο ευνοϊκή συμφωνία για τη χρηματοδότηση μέσω της ΕΚΤ με μείωση του επιτοκίου δανεισμού και επιμήκυνση της διάρκειας μέχρι 40 χρόνια που θα έχει όφελος για την ιρλανδική κυβέρνηση μια μείωση του χρέους 20 δις.
Σε δύο δημοσιεύματα του Bloomberg, αναφέρεται ότι πρόκειται ουσιαστικά για παραβίαση του άρθρου 123 του καταστατικού της ΕΚΤ (απαγορεύεται οι κεντρικές τράπεζες να χρηματοδοτούν δημόσιο χρέος). Παράλληλα επιδιώκεται να δοθεί μια εντύπωση ανάκαμψης της οικονομίας της Ιρλανδίας, που θέλουν να αποδοθεί στην τήρηση του προγράμματος λιτότητας που της επέβαλαν. Όμως δεν λαμβάνεται υπόψη το υψηλό ακόμη ιδιωτικό χρέος και το γεγονός ότι η μείωση του δημοσίου χρέους έγινε με τον τρόπο που περιγράφεται παραπάνω. Απλά θέλουν ένα παράδειγμα για τους λαούς, που δοκιμάζονται, ότι η δική τους Ιρλανδία ανακάμπτει, επειδή εφάρμοσε το πρόγραμμα λιτότητας, χωρίς όμως να παραδέχονται ότι στην πραγματικότητα υπάρχει μια κρυφή χρηματοδότηση και μάλιστα για 40 χρόνια της ECB προς την Ιρλανδική κυβέρνηση. Αυτό βέβαια δεν το επιλέγουν για την Κύπρο, την οποία εκβιάζουν να αποδεχτεί τα καταστροφικά για την οικονομία της σχέδια.
Είναι τυχαίο άραγε που επιλέγονται οι πιο καταστροφικές λύσεις για τις χώρες που είναι αδύναμες και ίσως έχουν μεγάλη γεωπολιτική σημασία για τη Γερμανία ;
Για την Κύπρο οι εξελίξεις μετά την απόφαση του Eurogroup και τις αποφάσεις για περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων θα είναι δραματικές.
Το προχθεσινό σχέδιο διάσωσης (αλήθεια γιατί ονομάζουν «διάσωση» μια σίγουρη καταστροφή;) της Κύπρου περιλαμβάνει περίεργα στοιχεία και αξίζει να σημειωθούν. Η Λαϊκή τράπεζα ως προβληματική εξυγιαίνεται όπως ακριβώς και η Αγροτική, δηλαδή σπάει σε καλή και κακή και από τις καταθέσεις διασώζονται (δηλαδή πηγαίνουν στο καλό κομμάτι) οι ασφαλισμένες καταθέσεις (μέχρι 100.000 €). Οι ανασφάλιστες καταθέσεις ανήκουν στο κακό κομμάτι (!). Πριν μερικά χρόνια αν λέγαμε ότι μέρος των καταθέσεων αποτελούν κακό κομμάτι για μια τράπεζα και θα τεθούν σε καθεστώς εκκαθάρισης, θα μας περνούσαν για τρελούς.
Η τράπεζα Κύπρου, η οποία δεν έχει πρόβλημα στη λειτουργία της, εκτός από μερικά καθυστερημένα δάνεια, επιβραβεύεται με την μεταβίβαση της καλής Λαϊκής. Μέχρις εδώ καλά. Στη συνέχεια όμως της παγώνουν όλες τις καταθέσεις της πάνω από 100.000 € με τη λογική ότι και αυτές θα κουρευτούν και της «φορτώνουν» την έκθεση που έχει η Λαϊκή σε ELA. Αυτό δεν είναι κατανοητό με την πρώτη σκέψη, αλλά αν σκεφτεί κανείς ότι η έκθεση στον ELA (emergency liquidity Assistance) είναι το χρέος της Λαϊκής τράπεζας στην ΕΚΤ και οι εγγυήσεις, που υφίστανται για τη χρηματοδότηση αυτή, κατά γενικό κανόνα, δεν είναι καλής ποιότητας, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ΕΚΤ σε περίπτωση συνολικής πτώχευσης της Λαϊκής (χωρίς μεταβίβαση) θα έχανε τα 9 δις. Θαυμάζει κανείς τα φοβερά οικονομικά μυαλά των ευρωπαίων εταίρων μας, που αποφασίζουν πάντα με τη λογική να μη χάσουν τίποτε οι τράπεζές τους, αλλά και τις διαπραγματευτικές ικανότητες των κυβερνήσεων της Κύπρου και της Ελλάδας.
Στο άλλο σημείο έχουμε ότι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας πρέπει να εξασφαλιστεί στο 9 % μέχρι το τέλος του προγράμματος. Τι σημαίνει άραγε αυτό ;
Κάθε φορά που θα γίνεται επικαιροποίηση των εκτιμήσεων για επισφάλειες από τον ελεγκτή, που θα οριστεί (ίσως να είναι ξανά η PIMCO) θα καθορίζεται και η συνεισφορά των καταθέσεων στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έτσι ώστε ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας να μην πέφτει κάτω από το όριο του 9 %. Η υποψία μας είναι ότι το μοντέλο αυτό μπορεί να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα, επειδή οι τράπεζες θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση μετά την οριστικοποίηση των ζημιών, από τις νέες επισφάλειες. Τα 50 δις, που έχει δανειστεί το Ελληνικό Δημόσιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, έχουν ήδη εξαντληθεί και επομένως υπάρχουν πιθανότητες για εφαρμογή του «κουρέματος» των καταθέσεων σε μία ή περισσότερες ελληνικές τράπεζες.
Χαρακτηριστικό πάντως της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί με την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει ποιο είναι τελικά το ποσό, που θα απαιτηθεί για την «ανασυγκρότηση» του κυπριακού τραπεζικού τομέα, έναντι των 5,8 δις, που είχαν υπολογιστεί στην πρώτη απόφαση.
Πάντως το πακέτο για την Κύπρο παραμένει στα 10 δις και το σχέδιο του Μνημονίου Κατανόησης (MoU) θα είναι έτοιμο το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου, χωρίς να γνωρίζουμε ακόμη τις λεπτομέρειες των όρων που θα επιβάλλει. Ακόμη πρέπει να προστεθεί ότι συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με την Ρωσία για την επιμήκυνση του δανείου των 2,5 δισ. ευρώ.
Τα 10 δις του πακέτου δεν θα χρησιμοποιηθεί για τις τράπεζες, αλλά είναι φανερό, ότι προορίζεται για την κάλυψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, που θα δημιουργηθούν στο Κυπριακό Δημόσιο.
Η δανειακή έκθεση των ξένων τραπεζών στην Κύπρο υπολογίζεται ότι είναι αρκετά σημαντική με τη Ρωσία (δάνεια 23,4 – 31,2 δις €) και την Ελλάδα (δάνεια 12,8 δις €) να κατέχουν τα πρωτεία. Η Alpha Bank είχε έκθεση 4,8 δις€ στο τέλος του 2010 και στο τέλος του 2012 διαμορφώθηκε στα 4,6 δις€. Η Γερμανία έχει σημαντική έκθεση στην Κύπρο περίπου 6 δις €, ενώ το σύνολο της δανειακής έκθεσης των ξένων τραπεζών υπολογίζεται 53, 9 με 62 δις €.
Οι επιπτώσεις από την απόφαση του Eurogroup θα είναι πολλές και είναι αδύνατον να εκτιμηθούν σε όλη τους την έκταση. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ακόλουθες :
Το δάνειο που θα λάβει η Κύπρος 10 δισ. ευρώ, αντιστοιχεί σε 56,2% του ΑΕΠ της σύμφωνα με την πρόβλεψη του 2013. Αν προστεθεί και το υφιστάμενο χρέος που ανέρχεται σε 84,2 % του ΑΕΠ οι προβλέψεις είναι ότι θα φθάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα ίσως και πάνω από 140 %.
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ, που βασίζονται σε προ – διάσωσης υποθέσεις, είναι για αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ το 2013 κατά 0,5 – 1,3. Όμως τώρα μετά τη συμφωνία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα :
- Η "αποχώρηση" των καταθέσεων, που αναμένεται, θα σημαίνει μείωση των εσόδων για την οικονομία.
- Η συρρίκνωση του τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, θα είναι άμεση και βαθιά αφού το τραπεζικό σύστημα έχει πληγεί ανεπανόρθωτα.
- Η χρηματοδότηση του ελλείμματος οποιασδήποτε επένδυσης κεφαλαίων από την κυπριακή κυβέρνηση δεν θα είναι εφικτή
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, και με τις υποθέσεις που μπορεί να συμβούν μετά την απόφαση "διάσωσης", εκτιμάται ότι θα υπάρξει δραματική ύφεση και παράλληλα απότομη αύξηση χρέους της Κύπρου μέσα στο 2013 και έτσι η απόφαση του Eurogroup θα αποδειχτεί ότι είναι καταστροφική για την οικονομία της Κύπρου.
Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι το 2016 η Κύπρος θα ξεπεράσει σε ποσοστό το χρέος της Ελλάδας, ενώ η ύφεση θα φθάσει σε διψήφιο νούμερο.
Αναλυτές της UBS λένε ότι η συμφωνία θα οδηγήσει σε «σημαντική μείωση» της οικονομικής παραγωγής και αύξηση του χρέους έως 143 τοις εκατό του ΑΕΠ. Η επίσημη πρόβλεψη του 100 τοις εκατό του ΑΕΠ μέχρι το 2020, που αναφέρει η συμφωνία, δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα.
Επίσης θα υπάρξουν σημαντικές διαρροές των καταθέσεων των τραπεζών προς τις χώρες του Βορρά, αύξηση των ζημιών, που θα υποστούν οι ελληνικές τράπεζες στην Κύπρο, συρρίκνωση των εργασιών των κυπριακών καταστημάτων, που θα έχουν απορροφηθεί από την Πειραιώς, που μπορεί να συνεπάγεται και αύξηση της ανεργίας.
Θα εμφανιστούν προβλήματα στις Ελληνικές Επιχειρήσεις, που έχουν υποκαταστήματα στην Κύπρο και με τους περιορισμούς αυτούς έχουν ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα πωλήσεων, ρευστότητας, επισφαλειών, που προφανώς θα μεταφερθούν ως ζημιές στους Ισολογισμούς των Ελληνικών Μητρικών Εταιρειών.
Οι εξαγωγές Ελληνικών επιχειρήσεων προς την Κύπρο (4% του συνόλου των εξαγωγών)θα διακοπούν και είναι άγνωστο αν επαναδραστηριοποιηθούν. Τα σοβαρά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν ανάγονται σε έλλειψη ρευστότητας, μείωση του κύκλου εργασιών, αύξηση των ζημιών και ως φυσικό επακόλουθο αύξηση της ανεργίας στην Ελλάδα και Κύπρο.
Ήδη υπάρχουν πληροφορίες ότι σε εταιρείες παραγωγής στην Κύπρο έχουν ξεκινήσει να ζητούν από τους εργαζόμενους εργασία ΧΩΡΙΣ ΑΜΟΙΒΗ ή απόλυση λόγω της έλλειψης ρευστότητας.
Η κατάσταση θα επηρεάσει και τις ελληνικές τράπεζες στην Κύπρο καθώς επίσης και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αλλά ακόμη δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί το μέγεθος των επιπτώσεων. Τα καταστήματα των κυπριακών τραπεζών που θα μεταβιβασθούν στην Πειραιώς έχουν συνολικά δάνεια 22,1 δις και καταθέσεις περίπου 13,1 δις. Το σημαντικό είναι ότι έχουν εγγραφεί προβλέψεις επισφαλειών για τα δάνεια των καταστημάτων των κυπριακών τραπεζών σημαντικού ύψους και αυτά αφαιρούνται πριν τον υπολογισμό του funding gap που λέγεται ότι είναι 2,1 και θα καταβληθεί από το ΤΧΣ το 1,5 δις, ενώ ο Υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι δεν θα αυξήσει το δημόσιο χρέος. Στην πραγματικότητα έχει ληφθεί υπόψη ότι τα 50 δις ήδη έχουν προσμετρηθεί στο δημόσιο χρέος και κατά συνέπεια δεν πρόκειται να υπάρξει περαιτέρω αύξηση αλλά θα μειωθεί η δυνατότητα νέας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, που θεωρείται βέβαιη το 2014.
Έχει προκαλέσει μεγάλη εντύπωση σε όλους η στυγνή συμπεριφορά των Ευρωπαίων εταίρων αλλά κυρίως η αντιμετώπιση των ηγετών των χωρών του Νότου, οι οποίοι φαίνεται ότι διατηρούν μια σχέση υποταγής με τον άξονα Γερμανίας – Γαλλίας κ.λ.π.
Την ίδια στιγμή δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό και διεθνή τύπο αναφέρονται στο γερμανικό τραπεζικό σύστημα και μιλούν ανοιχτά για «διάτρητες» γερμανικές τράπεζες, που παραμένουν στο απυρόβλητο τουλάχιστον της κοινής γνώμης. Η Moody’s, η Goldman Sachs και άλλα παραδοσιακά ονόματα οίκων αξιολόγησης αναφέρουν σημαντικά ζητήματα προβληματικών δανείων, μεγάλες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης, υψηλότατη μόχλευση, αναιμική κερδοφορία και ελλιπείς προβλέψεις. Ειδικά για τηνDeutsche Bank αναφέρουν μόχλευση στο ιλιγγιώδες νούμερο 67.
Το Bloomberg αναφέρει πως οι γερμανικές τράπεζες όπως οι Deutsche Bank, HSH Nordbank AG και Norddeutsche Landesbank Girozentrale, ενώ αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με κόκκινα δάνεια, δεν έχουν εγγράψει τις απαραίτητες προβλέψεις ανάλογες με τις επισφάλειές τους.
Είναι καιρός οι χώρες του Νότου να συνεργαστούν και να βρουν κοινά σημεία για αναζήτηση λύσεων μακριά από την εκμετάλλευση και την απόλυτη υποταγή, που τους ζητούν οι χώρες του Βορρά με ηγέτη τη Γερμανία. Γιατί η «διάσωση» που τους προσφέρουν έχει πολύ σημαντικά ανταλλάγματα και ίσως να φθάσει μέχρι την απώλεια της εθνικής τους κυριαρχίας.
http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=11492:eurogroup-raytopoulou&catid=67:texnes&Itemid=193
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου