Eάν οι φτωχοί γνώριζαν πόσο πλούσιοι είναι οι πλούσιοι, θα είχαμε ταραχές στους δρόμους» είχε πει ο Αμερικανός κωμικός ηθοποιός Κρις Ροκ το 2014, σε συνέντευξη του στο περιοδικό New York, αναφερόμενος στο χάσμα πλουσίων και φτωχών. Πόσο μεγάλο είναι το «χάσμα» και ποιά δεδομένα πρέπει να συνυπολογιστούν πέρα από τα εισοδηματικά κριτήρια ώστε η εικόνα να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;
Σύμφωνα με το theconversation -και το BBC που αναδημοσιεύει το θέμα- ο Κρις Ροκ έχει δίκιο. Και επιπλέον, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα από ό,τι υποθέτουμε.
Ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος μέτρησης;
Οι μελέτες για την ανισότητα έχουν ως σημείο αιχμής το εισόδημα, καθώς αν μη τι άλλο, πρόκειται για στοιχεία τα οποία είναι ευρέως διαθέσιμα. Ωστόσο, ο πλούτος δεν αφορά τα κέρδη ενός και μόνο έτους, αλλά τη συσσώρευση πλούτου με την πάροδο των ετών. Στο παρελθόν, τα δεδομένα αυτά ήταν δύσκολο να καταγραφούν, συνεπώς και να συνυπολογιστούν.
Οι πλούσιοι προτιμούν να αφήνουν τους πολίτες στο σκοτάδι σε σχέση με το πόσο πραγματικά πλούσιοι είναι, κυρίως για να μην προκαλούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα -αυτό, που ο Κρις Ρος εννοεί όταν λέει «ταραχές στους δρόμους».
Ωστόσο, οι αναλυτές αναζητούν περισσότερα δεδομένα, που σημαίνει, καλύτερους και ακριβέστερους τρόπους μέτρησης.
Πόσο μεγάλο είναι το χάσμα;
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι μέτρησης της ανισότητας, με πλέον δημοφιλή, το εισόδημα, το οποίο σε κάθε περίπτωση, θεωρείται αποσπασματικό.
Το πόσο πλούτο κατέχει κάποιος αφορά την ποιότητα, τον τρόπο ζωής του, καθορίζεται από τη δυνατότητα που έχει να επενδύει στην εκπαίδευση, από τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία του, αλλά και από την άνεση και ασφάλεια που απολαμβάνει όταν συνταξιοδοτείται. Τα παραπάνω αντανακλούν την καθημερινότητα: Ένας πλούσιος δεν έχει την παραμικρή ανησυχία για τις διακυμάνσεις των μισθών ή, τις αιφνίδιες δαπάνες που προκύπτουν -από τα ιατρικά έξοδα μέχρι μία βλάβη στο σπίτι.
Το αγεφύρωτο χάσμα
Τα στοιχεία για την οικονομική ανισότητα στις ΗΠΑ καταγράφουν τόσο μεγάλο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ώστε «επισκιάζουν» τα data του υπόλοιπου αναπτυγμένου κόσμου.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το συντηρητικό Ινστιτούτο Hudson το 2017, το πλουσιότερο 5% των αμερικανικών νοικοκυριών κατείχε το 62,5% όλων των περιουσιακών στοιχείων στις ΗΠΑ το 2013, από 54,1% που ήταν πριν από 30 χρόνια. Με άλλα λόγια, ο πλούτος της συντριπτικής πλειοψηφίας, του 95% των Αμερικανών μειώθηκε από 45,9% σε 37,5%.
Ως αποτέλεσμα, ο πλούτος των οικογενειών με υψηλότερα εισοδήματα (δηλαδή, ετήσιο εισόδημα κατά μέσο όρο 639.400 δολάρια) ήταν το 2013 επτά φορές μεγαλύτερος από των νοικοκυριών μεσαίου εισοδήματος (ετήσιο εισόδημα 96.500 δολάρια). Πρόκειται για το μεγαλύτερο άνοιγμα της «ψαλίδας» που καταγράφεται τα τελευταία 30 χρόνια.
Ειδικότερα, οι ερευνητές Emmanuel Saez και Gabriel Zucman διαπίστωσαν ότι το 0,01% των Αμερικανών είχε υπό τον έλεγχο του το 22% του συνολικού πλούτου το 2012, από μόλις 7% που ήταν το 1979.
Εξετάζοντας το θέμα μόνο με βάση τα εισοδηματική κριτήρια, η εικόνα γίνεται εντελώς διαφορετική. Το 2013, για παράδειγμα, το 5% των νοικοκυριών είχε κέρδος μόνο το 30% του συνολικού εισοδήματος των ΗΠΑ (σε σύγκριση με το 63% του συνολικού πλούτου).
Παρά το γεγονός ότι, οι ΗΠΑ δεν είναι η μόνη χώρα του ανεπτυγμένου κόσμου που έχει ανισότητες, η περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πλέον, ακραία.
Οι Αμερικανοί κροίσοι, που αντιπροσωπεύουν το 5% του συνολικού πληθυσμού κατέχουν 91 φορές περισσότερο πλούτο από το μέσο αμερικανικό νοικοκυριό, το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ των 18 πιο ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη.
Ο νόμος που πέρασε δε, ο Ντόναλντ Τραμπ, - η φορολογική μεταρρύθμιση που μεταξύ άλλων προβλέπει τεράστια μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 35% στο 21%, αλλά και όσον αφορά τον φόρο ακίνητης περιουσίας και τον φόρο κληρονομιάς (US Tax Cuts) - όξυνε το πρόβλημα έτι περαιτέρω. Από τη φορολογική μεταρρύθμιση του Τραμπ ωφελούνται μόνο οι πλούσιοι, καθώς τα παραπάνω μέτρα μεταφράζονται σε ακόμη μεγαλύτερη συσσώρευση πλούτου από γενιά σε γενιά.
Η φορολογική μεταρρύθμιση Τραμπ -που εξασφαλίζει τους πλούσιους- δεν συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη, επιφέρει πλήγμα στην εκπαίδευση των οικονομικά ασθενέστερων Αμερικανών και μάλιστα μειώνει το προσδόκιμο ζωής, το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, κατέγραψε μείωση το 2017 για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.
Τι γνωρίζουν οι Αμερικανοί
Οι Αμερικανοί δεν έχουν επαρκή πληροφόρηση επί του θέματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε το 2011 σε εθνικό επίπεδο οι ερωτηθέντες «υποτίμησαν δραματικά» το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν και από άλλες έρευνες, οι οποίες έδειξαν ότι, πολλοί Αμερικανοί όχι μόνο ενδιαφέρονται για το χάσμα, αλλά επιπλέον, θεωρούν ότι θα έπρεπε να είναι μικρότερο.
Το κατά πόσο η ακραία αυτή ανισότητα είναι κοινωνικά ή ηθικά βιώσιμη -ή, μπορεί να πυροδοτήσει τις ταραχές και εξεγέρσεις για τις οποίες έκανε λόγο ο Κρις Ροκ- είναι ένα ερώτημα που μένει να απαντηθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου