Με τυπικές ανακοινώσεις ολοκληρώθηκε η πρώτη μετα-μνημονιακή επίσκεψη της τρόικας στην Αθήνα. Η δήλωση των τροϊκανών ήταν επίσημη, ενώ ο Τσακαλώτος εξέδωσε -καταπώς το συνηθίζει- non paper (για να μην έχει καμιά δέσμευση σε ό,τι γράφει).
Ο Τσακαλώτος έγραψε το non paper με ένα ύφος… συγκρατημένης αισιοδοξίας. Ανέφερε ότι «το οικονομικό επιτελείο έθεσε στους συνομιλητές του το ζήτημα της ακύρωσης της περικοπής των συντάξεων, παρουσιάζοντας στοιχεία» σύμφωνα με τα οποία «η περικοπή των συντάξεων δεν αποτελεί διαρθρωτικό μέτρο, αλλά δημοσιονομικό», ότι «υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος να μην εφαρμοστεί η περικοπή των συντάξεων και παράλληλα να υλοποιηθεί ένα μεγάλο κομμάτι των αντιμέτρων» και ότι «η μη περικοπή δεν επηρεάζει την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος για τις επόμενες δεκαετίες».
Δεν έγραψε, όμως, πώς υποδέχτηκαν οι τροϊκανοί το κυβερνητικό αίτημα. Οι οποίοι τροϊκανοί, στη δική τους ανακοίνωση, δεν ανέφεραν λέξη για το συγκεκριμένο κυβερνητικό αίτημα, αλλά κινήθηκαν στη γραμμή «pacta sunt servanda» (τα συμφωνηθέντα πρέπει να τηρούνται). Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της τρόικας, «η αποστολή διεξήγαγε συζητήσεις σχετικά με την κατάσταση και τις κυριότερες προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία κατά την μετά το πρόγραμμα περίοδο, καθώς και σχετικά με την πορεία των εργασιών και τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση της δέσμευσης της Ελλάδας να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις βασικές μεταρρυθμίσεις που δρομολογήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος» (μία απ' αυτές τις μεταρρυθμίσεις είναι, ως γνωστόν, και η προ-νομοθετημένη νέα περικοπή των συντάξεων από 1.1.2019).
Φυσικά, στα μικρόφωνα των καναλιών και των ραδιοφώνων οι υπουργοί συνέχισαν τη γνωστή παρέλαση, εκφράζοντας αυτή τη φορά και «αισιοδοξία» (ένα βήμα πριν από τη βεβαιότητα) ότι το ζήτημα βρίσκεται πολύ κοντά στη λύση του. Με την απαραίτητη συμπλήρωση ότι ο Μητσοτάκης δε θέλει να αναιρεθεί το μέτρο της περικοπής των συντάξεων. Δημιουργούν ένα προεκλογικό μείγμα, όπως θα έλεγαν οι «πολιτικοί παρατηρητές».
Το επόμενο επεισόδιο του σίριαλ παίχτηκε στο Βερολίνο. Ο Τσακαλώτος πήγε για να συμμετάσχει στη συνάντηση του δικτύου υπουργών Οικονομικών της ΕΕ του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PES Ecofin Ministerial Network) και στο περιθώριο της συνάντησης συναντήθηκε με τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Ολαφ Σολτς και τον Επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ Πιέρ Μοσκοβισί. Αντιγράφουμε από το επίσημο Δελτίο Τύπου του υπουργείου Οικονομικών: «Κατά την διάρκεια της συνάντησης [ο Τσακαλώτος] εξέθεσε την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία, υπάρχει δημοσιονομικός χώρος πέραν του στόχου 3,5% και για το έτος 2019 και για τα επόμενα χρόνια, το ακριβές μέγεθος του οποίου συζητείται και θα συνεχίσει να συζητείται με τους Θεσμούς. Εξέφρασε, επίσης, την άποψη ότι θα είναι θετικό να ξεκινήσει συζήτηση για το πώς θα αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο ο χώρος αυτός, όχι μόνο για το 2019 αλλά και για τα επόμενα χρόνια έως το 2022».
Η πολύ προσεκτική διατύπωση (όχι αίτημα για ακύρωση του πετσοκόμματος των συντάξεων, αλλά άνοιγμα συζήτησης για τον «επιπλέον δημοσιονομικό χώρο»), αλλά και η ρητή αναφορά σε «συζήτηση με τους Θεσμούς» (με την τρόικα, δηλαδή), δείχνει ότι το ζήτημα παραμένει ανοιχτό και θα χρειαστεί πολύ παζάρι ακόμα για να φτάσουν σε μια «συμβιβαστική λύση». Γιατί το ζήτημα δεν είναι μόνο να μην πετσοκοπούν οι συντάξεις, αλλά πόσα από τα περιβόητα «αντίμετρα» θα χρειαστεί να πετσοκοπούν και σε τι ποσοστό, ώστε να αντισταθμιστεί η απώλεια εσόδων από τη μη περικοπή των συντάξεων (είναι πάνω από 2 δισ. σε ετήσια βάση). Μ' άλλα λόγια, οι άλλοι υπουργοί κάνουν την προπαγάνδα τους από τα ραδιοκάναλα, θεωρώντας ότι το ζήτημα «ετελείωσε», ενώ ο Τσακαλώτος με τον Χουλιαράκη και τους συνεργάτες τους «παλεύουν με τους αριθμούς», καθώς -όπως όλα δείχνουν- τίποτα δε συμφωνήθηκε κατά την πρώτη επίσκεψη της τρόικας στο πλαίσιο του μετα-Μνημόνιου. Είναι χαρακτηριστικό το ότι στο non paper του Τσακαλώτου, μετά την επίσκεψη της τρόικας, αναφέρεται ότι «επιβεβαιώθηκε σύγκλιση -με ελάχιστες αποκλίσεις- ως προς το δημοσιονομικό κόστος των μέτρων τα οποία εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στην ΔΕΘ» (η τρόικα δεν αναφέρει τίποτα στη δική της ανακοίνωση), όμως για το φλέγον ζήτημα ο Τσακαλώτος αναφέρει μόνο ότι «συμφωνήθηκε η διαδικασία μέσω της οποίας θα επιτευχθεί σύγκλιση ως προς το δημοσιονομικό χώρο του 2019». Συμφώνησαν στη διαδικασία του παζαριού, δεν κατέληξαν πουθενά. Γι' αυτό και η τρόικα περιορίστηκε στην ψυχρή διατύπωση ότι «ο εκ του σύνεγγυς διάλογος για τις προκλήσεις και τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής θα συνεχιστεί και στο μέλλον».
Είναι αυτή η έλλειψη συμφωνίας με την τρόικα που τροφοδοτεί τα «πολεμικά» δημοσιεύματα του αντιπολιτευόμενου Τύπου, που επικαλείται πότε πηγές από το ΔΝΤ και πότε πηγές από την Κομισιόν, που ανακαλύπτει «σκληρούς» και «ήπιους» και γενικά προσπαθεί να υπονομεύσει την κυβερνητική προπαγάνδα. Το έχουμε ξαναζήσει το έργο με τις διάφορες αξιολογήσεις του τρίτου Μνημόνιου. Ο αντιπολιτευόμενος Τύπος (από κοντά και η ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ) προέβλεπε ναυάγιο και αποτυχία, στο τέλος οι συριζαίοι έκλειναν την αξιολόγηση και έβγαιναν από πάνω. Ετσι, η όλη συζήτηση περιοριζόταν στο αν θα κλείσει ή δε θα κλείσει η αξιολόγηση και όχι στο περιεχόμενο του κλεισίματος, που περιλάμβανε πάντοτε νέα πακέτα αντεργατικών μέτρων.
Τώρα, βέβαια, ζούμε το -φαινομενικά- αντίθετο. Η κυβέρνηση υποτίθεται ότι διαπραγματεύεται την κατάργηση ενός από τα μέτρα που περιλάμβαναν προηγούμενα μνημονιακά πακέτα, ενώ η αντιπολίτευση προβλέπει (χωρίς να το λέει ανοιχτά, κρατώντας «πισινή»), ότι αυτό δε θα γίνει, γιατί αντιδρά το ΔΝΤ και «δε βγαίνουν τα νούμερα». Αυτή η διελκυστίνδα, όμως, βολεύει τον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί αν πετύχει έστω και την αναστολή του μέτρου για ένα διάστημα (που είναι πάρα πολύ πιθανό), θα τρίβει την «επιτυχία» της στη μούρη του Μητσοτάκη και των φυλλάδων που τον στηρίζουν. Κι αν δει ότι δεν το πετυχαίνει, μην αποκλείετε να πάει σε εκλογές πριν από τα τέλη του χρόνου.
Αυτή τη στιγμή, όμως, όλα δείχνουν ότι θα υπάρξει κάποια συμφωνία, δεδομένου ότι ο Τσίπρας έχει αναλάβει υποχρεώσεις έναντι των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, με κορυφαία σ' αυτή τη φάση την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την παρούσα Βουλή. Δε θα είναι, όμως, μια συμφωνία του τύπου «πάρε ένα προεκλογικό δωράκι, Αλέξη καλό παιδάκι». Θα είναι μια συμφωνία αυστηρά στο πλαίσιο του μετα-Μνημόνιου. Δηλαδή, ούτε μεγάλο μπαλαμούτι στους υπολογισμούς του «δημοσιονομικού χώρου» του 2019 θα υπάρξει, ούτε κατάργηση του μέτρου, αλλά αναστολή της εφαρμογής του. Το ότι με την τρόικα κατέληξαν μόνο σε συμφωνία επί της διαδικασίας, δείχνει ότι απέχουν πολύ ακόμα από τον υπολογισμό του «δημοσιονομικού χώρου» του 2019 (ίσως και του 2018). Θα υπάρξει λοιπόν ένας ανασχεδιασμός της δημοσιονομικής πολιτικής, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο ο στόχος για «πρωτογενές πλεόνασμα» 3,5%.
Ο Τσακαλώτος έγραψε το non paper με ένα ύφος… συγκρατημένης αισιοδοξίας. Ανέφερε ότι «το οικονομικό επιτελείο έθεσε στους συνομιλητές του το ζήτημα της ακύρωσης της περικοπής των συντάξεων, παρουσιάζοντας στοιχεία» σύμφωνα με τα οποία «η περικοπή των συντάξεων δεν αποτελεί διαρθρωτικό μέτρο, αλλά δημοσιονομικό», ότι «υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος να μην εφαρμοστεί η περικοπή των συντάξεων και παράλληλα να υλοποιηθεί ένα μεγάλο κομμάτι των αντιμέτρων» και ότι «η μη περικοπή δεν επηρεάζει την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος για τις επόμενες δεκαετίες».
Δεν έγραψε, όμως, πώς υποδέχτηκαν οι τροϊκανοί το κυβερνητικό αίτημα. Οι οποίοι τροϊκανοί, στη δική τους ανακοίνωση, δεν ανέφεραν λέξη για το συγκεκριμένο κυβερνητικό αίτημα, αλλά κινήθηκαν στη γραμμή «pacta sunt servanda» (τα συμφωνηθέντα πρέπει να τηρούνται). Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της τρόικας, «η αποστολή διεξήγαγε συζητήσεις σχετικά με την κατάσταση και τις κυριότερες προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία κατά την μετά το πρόγραμμα περίοδο, καθώς και σχετικά με την πορεία των εργασιών και τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση της δέσμευσης της Ελλάδας να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις βασικές μεταρρυθμίσεις που δρομολογήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος» (μία απ' αυτές τις μεταρρυθμίσεις είναι, ως γνωστόν, και η προ-νομοθετημένη νέα περικοπή των συντάξεων από 1.1.2019).
Φυσικά, στα μικρόφωνα των καναλιών και των ραδιοφώνων οι υπουργοί συνέχισαν τη γνωστή παρέλαση, εκφράζοντας αυτή τη φορά και «αισιοδοξία» (ένα βήμα πριν από τη βεβαιότητα) ότι το ζήτημα βρίσκεται πολύ κοντά στη λύση του. Με την απαραίτητη συμπλήρωση ότι ο Μητσοτάκης δε θέλει να αναιρεθεί το μέτρο της περικοπής των συντάξεων. Δημιουργούν ένα προεκλογικό μείγμα, όπως θα έλεγαν οι «πολιτικοί παρατηρητές».
Το επόμενο επεισόδιο του σίριαλ παίχτηκε στο Βερολίνο. Ο Τσακαλώτος πήγε για να συμμετάσχει στη συνάντηση του δικτύου υπουργών Οικονομικών της ΕΕ του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PES Ecofin Ministerial Network) και στο περιθώριο της συνάντησης συναντήθηκε με τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Ολαφ Σολτς και τον Επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ Πιέρ Μοσκοβισί. Αντιγράφουμε από το επίσημο Δελτίο Τύπου του υπουργείου Οικονομικών: «Κατά την διάρκεια της συνάντησης [ο Τσακαλώτος] εξέθεσε την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία, υπάρχει δημοσιονομικός χώρος πέραν του στόχου 3,5% και για το έτος 2019 και για τα επόμενα χρόνια, το ακριβές μέγεθος του οποίου συζητείται και θα συνεχίσει να συζητείται με τους Θεσμούς. Εξέφρασε, επίσης, την άποψη ότι θα είναι θετικό να ξεκινήσει συζήτηση για το πώς θα αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο ο χώρος αυτός, όχι μόνο για το 2019 αλλά και για τα επόμενα χρόνια έως το 2022».
Η πολύ προσεκτική διατύπωση (όχι αίτημα για ακύρωση του πετσοκόμματος των συντάξεων, αλλά άνοιγμα συζήτησης για τον «επιπλέον δημοσιονομικό χώρο»), αλλά και η ρητή αναφορά σε «συζήτηση με τους Θεσμούς» (με την τρόικα, δηλαδή), δείχνει ότι το ζήτημα παραμένει ανοιχτό και θα χρειαστεί πολύ παζάρι ακόμα για να φτάσουν σε μια «συμβιβαστική λύση». Γιατί το ζήτημα δεν είναι μόνο να μην πετσοκοπούν οι συντάξεις, αλλά πόσα από τα περιβόητα «αντίμετρα» θα χρειαστεί να πετσοκοπούν και σε τι ποσοστό, ώστε να αντισταθμιστεί η απώλεια εσόδων από τη μη περικοπή των συντάξεων (είναι πάνω από 2 δισ. σε ετήσια βάση). Μ' άλλα λόγια, οι άλλοι υπουργοί κάνουν την προπαγάνδα τους από τα ραδιοκάναλα, θεωρώντας ότι το ζήτημα «ετελείωσε», ενώ ο Τσακαλώτος με τον Χουλιαράκη και τους συνεργάτες τους «παλεύουν με τους αριθμούς», καθώς -όπως όλα δείχνουν- τίποτα δε συμφωνήθηκε κατά την πρώτη επίσκεψη της τρόικας στο πλαίσιο του μετα-Μνημόνιου. Είναι χαρακτηριστικό το ότι στο non paper του Τσακαλώτου, μετά την επίσκεψη της τρόικας, αναφέρεται ότι «επιβεβαιώθηκε σύγκλιση -με ελάχιστες αποκλίσεις- ως προς το δημοσιονομικό κόστος των μέτρων τα οποία εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στην ΔΕΘ» (η τρόικα δεν αναφέρει τίποτα στη δική της ανακοίνωση), όμως για το φλέγον ζήτημα ο Τσακαλώτος αναφέρει μόνο ότι «συμφωνήθηκε η διαδικασία μέσω της οποίας θα επιτευχθεί σύγκλιση ως προς το δημοσιονομικό χώρο του 2019». Συμφώνησαν στη διαδικασία του παζαριού, δεν κατέληξαν πουθενά. Γι' αυτό και η τρόικα περιορίστηκε στην ψυχρή διατύπωση ότι «ο εκ του σύνεγγυς διάλογος για τις προκλήσεις και τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής θα συνεχιστεί και στο μέλλον».
Είναι αυτή η έλλειψη συμφωνίας με την τρόικα που τροφοδοτεί τα «πολεμικά» δημοσιεύματα του αντιπολιτευόμενου Τύπου, που επικαλείται πότε πηγές από το ΔΝΤ και πότε πηγές από την Κομισιόν, που ανακαλύπτει «σκληρούς» και «ήπιους» και γενικά προσπαθεί να υπονομεύσει την κυβερνητική προπαγάνδα. Το έχουμε ξαναζήσει το έργο με τις διάφορες αξιολογήσεις του τρίτου Μνημόνιου. Ο αντιπολιτευόμενος Τύπος (από κοντά και η ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ) προέβλεπε ναυάγιο και αποτυχία, στο τέλος οι συριζαίοι έκλειναν την αξιολόγηση και έβγαιναν από πάνω. Ετσι, η όλη συζήτηση περιοριζόταν στο αν θα κλείσει ή δε θα κλείσει η αξιολόγηση και όχι στο περιεχόμενο του κλεισίματος, που περιλάμβανε πάντοτε νέα πακέτα αντεργατικών μέτρων.
Τώρα, βέβαια, ζούμε το -φαινομενικά- αντίθετο. Η κυβέρνηση υποτίθεται ότι διαπραγματεύεται την κατάργηση ενός από τα μέτρα που περιλάμβαναν προηγούμενα μνημονιακά πακέτα, ενώ η αντιπολίτευση προβλέπει (χωρίς να το λέει ανοιχτά, κρατώντας «πισινή»), ότι αυτό δε θα γίνει, γιατί αντιδρά το ΔΝΤ και «δε βγαίνουν τα νούμερα». Αυτή η διελκυστίνδα, όμως, βολεύει τον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί αν πετύχει έστω και την αναστολή του μέτρου για ένα διάστημα (που είναι πάρα πολύ πιθανό), θα τρίβει την «επιτυχία» της στη μούρη του Μητσοτάκη και των φυλλάδων που τον στηρίζουν. Κι αν δει ότι δεν το πετυχαίνει, μην αποκλείετε να πάει σε εκλογές πριν από τα τέλη του χρόνου.
Αυτή τη στιγμή, όμως, όλα δείχνουν ότι θα υπάρξει κάποια συμφωνία, δεδομένου ότι ο Τσίπρας έχει αναλάβει υποχρεώσεις έναντι των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, με κορυφαία σ' αυτή τη φάση την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την παρούσα Βουλή. Δε θα είναι, όμως, μια συμφωνία του τύπου «πάρε ένα προεκλογικό δωράκι, Αλέξη καλό παιδάκι». Θα είναι μια συμφωνία αυστηρά στο πλαίσιο του μετα-Μνημόνιου. Δηλαδή, ούτε μεγάλο μπαλαμούτι στους υπολογισμούς του «δημοσιονομικού χώρου» του 2019 θα υπάρξει, ούτε κατάργηση του μέτρου, αλλά αναστολή της εφαρμογής του. Το ότι με την τρόικα κατέληξαν μόνο σε συμφωνία επί της διαδικασίας, δείχνει ότι απέχουν πολύ ακόμα από τον υπολογισμό του «δημοσιονομικού χώρου» του 2019 (ίσως και του 2018). Θα υπάρξει λοιπόν ένας ανασχεδιασμός της δημοσιονομικής πολιτικής, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο ο στόχος για «πρωτογενές πλεόνασμα» 3,5%.
Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018
http://www.eksegersi.gr/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1/31410.%CE%97-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%AC%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%86%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B6%CE%AD%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου