Την Τετάρτη το βράδυ, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση με την οποία καταδίκασαν τις εχθροπραξίες εναντίον του άμαχου πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας. Πληροφορίες θέλουν τρεις ρουκέτες να συγκινήθηκαν βαθύτατα προτού πλήξουν την παραλία της Γάζας, σκοτώνοντας τα τέσσερα παιδιά που έπαιζαν μπάλα.
Στην ανακοίνωσή τους, οι έχοντες την ευθύνη καθοδήγησης της Ένωσης κρατών της Ευρώπης, καταδικάζουν τα αδιάκριτα πυρά των Παλαιστινίων εναντίον του Ισραήλ και τον αύξοντα αριθμό νεκρών αμάχων που προκλήθηκε από τα “ανταποδοτικά” πυρά των Ισραηλινών. Παραθέτω αυτούσιο το απόσπασμα. “The EU strongly condemns the indiscriminate fire into Israel by militant groups in the Gaza Strip. The EU deplores the growing number of civilian casualties, reportedly among them children, caused by Israeli retaliatory fire”. Η ανακοίνωση συνεχίζει καλώντας όλες τις πλευρές να κάνουν κάθε τι δυνατόν ώστε να αποφευχθούν άλλες απώλειες και να επιτευχθεί η παύση πυρός.
Θα προσπεράσω την εξαιρετικά προσεκτική χρήση λέξεων και εκφράσεων, καλόπιστος στο ότι η Ε.Ε. όπως και κάθε νηφάλια αρχή, θέλει να δει το θέμα χωρίς χρωματισμούς. Αν και το να αποκαλείς τα πυρά των Παλαιστινίων αδιάκριτα την ίδια ώρα που αναφέρεις ότι οι θάνατοι των αμάχων στη Γάζα προκλήθηκαν από ανταποδοτικά πυρά, δεν σε αφήνει να είσαι και ιδιαίτερα καλόπιστος.
Στην σχεδόν 21χρονη ιστορία της Ε.Ε., στην παρούσα της μορφή, πρέπει να είναι τουλάχιστον η εκατοστή φορά στην οποία αυτή η ομάδα πρωθυπουργών των κρατών μελών αποφάσισε να βουτήξει τα χέρια στο μπωλ με το νερό και να δηλώσουν με μια φωνή ότι καταδικάζουν αλλά δεν πράττουν.
Είναι χρέος της Ε.Ε. να πράξει; Σαφέστατα και όχι. Είναι χρέος των Ηνωμένων Εθνών. Αλλά με τον ΟΗΕ σε πλήρη αδράνεια και τους Αμερικανούς να σφυρίζουν (ευτυχώς για τους Παλαιστινίους) αδιάφορα, η Ε.Ε. αν θέλει μία θέση στο τραπέζι των μεγάλων, οφείλει να έχει μία κάποια αντίδραση.
Μια αντίδραση καλύτερη από αυτή που θα είχε το Γραφείο Τύπου μιας τοπικής ΠΑΕ. Γιατί αυτό που έκανε η Ε.Ε την Τετάρτη το βράδυ είναι απροειδοποίητο διαγώνισμα σε μάθημα Δημοσίων Σχέσεων πρώτου έτους.
Έχει η Ε.Ε. κάποιο όργανο αρμόδιο στο να λάβει μία απόφαση; Όχι. Μπορεί η Ε.Ε. να επέμβει στρατιωτικά ώστε να επιβάλλει την παύση πυρός; Όχι και δεν είναι σαφέστατα αυτό το ζητούμενο. Η παρεμβατικότητα των ΗΠΑ σε διενέξεις τρίτων, εμφύλιες και μη, καταρρίπτοντας κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας, έχει αποδείξει περίτρανα ότι η στρατιωτική παρέμβαση δεν είναι η λύση.
Οπότε τι θα μπορούσε να κάνει η Ε.Ε.;
Ας ξεκινήσει δείχνοντας ότι υπάρχει ως ένωση, ως οργανισμός, έστω ως μπάντα. Είναι προφανές ότι καμία από τις ηγέτιδες δυνάμεις της Ένωσης δεν θέλει να μπει στο μάτι των Ισραηλινών. Αλλά το να μην κλείνεις τον αγωγό που έσπασε, απλά και μόνο γιατί δεν πλημμυρίζει τη δική σου αυλή, δείχνει ότι είσαι ανίκανος να διαχειριστείς την κρίση ακόμα κι όταν θα ξεσπάσει στο δικό σου σπίτι.
Τι θα γίνει όταν βρεθεί σε εμπόλεμη κατάσταση ένας κράτος – μέλος της Ένωσης; Ποιος θα βγει μπροστά όταν θα έχουμε ένα τρομοκρατικό χτύπημα εναντίον χώρας της Ένωσης; (Στα London Bombings αντέδρασε μονομερώς η Βρετανία). Το θα γίνει όταν είναι τα γεωγραφικά σύνορα της ίδιας της Ένωσης υπό απειλή; Θα βγάζουμε ανακοινώσεις; Θα είναι πιο εύκολο τότε για τους ηγέτες της Ένωσης να πάρουν μια απόφαση επειδή θα πλήττεται κάποιος δικός μας; Θα μας νοιάζει περισσότερο; Θα στήσουμε εν μία νυκτί κάποια πανευρωπαϊκή ομάδα δράσης;
Είναι σίγουρα δύσκολο να κάνεις τους Ισραηλινούς να σε ακούσουν. Είναι εξίσου δύσκολο να βγεις να υποστηρίξεις τους πληγέντες Παλαιστινίους όταν η μισή υφήλιος δεν αναγνωρίζει καν την ύπαρξή τους και αρνείται να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με το πολιτικό σκέλος της Χαμάς. Και για να μην κοροϊδευόμαστε, λίγο ως πολύ οι συρράξεις μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων δεν κάνουν πολλούς να ιδρώνουν γιατί είναι “μια από τα ίδια”. Τρανή απόδειξη το πόσο είχαν ασχοληθεί τα media παγκοσμίως προτού βγει το βίντεο της παραλίας και οι εικόνες των νεκρών παιδιών.
Αλλά είναι τόσο δύσκολο να έχεις μια καλύτερη άποψη ως Ένωση από αυτή που έχει η UNICEF; Είναι τόσο δύσκολο να οργανώσεις διαπραγματεύσεις; Είναι τόσο δύσκολο να ασκήσεις των επιρροή σου στον Νετανιάχου και την Χαμάς; Είναι τόσο αδιανόητο να ζητήσεις από τις μεγάλες σου δυνάμεις να πάρουν μερικά τηλέφωνα;
Είμαστε αφελείς αν θεωρούμε ότι αυτή η σύρραξη δεν μπορεί να σταματήσει μέσα στην επόμενη μισή ώρα αν το θελήσει μια εκ των υπερδυνάμεων. Κι αν οι Αμερικάνοι βολεύονται με την κατάσταση, το μόνο που καταφέρνεις ως Ε.Ε. με την απάθειά σου είναι να αποδεικνύεις καθημερινά πόσο λίγος είσαι. Μία Ένωση 28 ισχυρών και εθνικά κυρίαρχων κρατών που δεν μπορεί να πάρει ούτε μία απόφαση σε επίπεδο realpolitik.
Ελάχιστες κινήσεις τόσα χρόνια στο παλαιστινιακό (κάτι ντιρεκτίβες μόνο πέρυσι για το πώς θα συνδιαλλάσονται οι ευρωπαϊκές οργανώσεις και εταιρείες με τους Παλαιστινίους), κινήσεις απλού εντυπωσιασμού στο θέμα της Κριμαίας και αμήχανες κινήσεις αντίδρασης σε κάθε “ανθρωπιστική” εκστρατεία των Αμερικανών σε Αφρική και Ασία. Αυτός είναι ο θλιβερός απολογισμός.
Η Ε.Ε. μού θυμίζει ώρες ώρες ένα φοβισμένο παιδί στο σχολείο μου που ήταν φοβερός στη ζωγραφική, τρομερός στα μαθηματικά αλλά δεν ήξερε να παίζει ποδόσφαιρο. Στο μάθημα της γυμναστικής που ο καθηγητής τον υποχρέωνε να παίζει, το μόνο που έκανε ήταν να στέκεται μικρότερος κι από τον εαυτό του στο γήπεδο, παρακαλώντας κάποια ανώτερη δύναμη να μην του έρθει η μπάλα στα πόδια.
Η Ε.Ε. κάνει αυτό ακριβώς κάθε φορά που ξεσπά μια διεθνής κρίση. Παρακαλά να μην της έρθει η μπάλα στα πόδια. Μόνο που όσοι πίστεψαν, πιστεύουν ή είναι απλά αναγκασμένοι πλέον να ζουν σε αυτή την Ένωση, ξέρουν ότι ο μόνος τρόπος για να πάρεις εσύ ο ίδιος πρώτα και μετά ο υπόλοιπος πλανήτης τον εαυτό σου στα σοβαρά, είναι να κάνεις ένα βήμα προς την μπάλα.
Δεν έχω πρόβλημα να παραδεχτούμε ότι είμαστε σε μία Ένωση καθαρά οικονομικών και κοινωνικών συσχετισμών. Μία Ένωση αδύναμη να υπερβεί τα σύνορά της. Μία Ένωση ανίκανη έστω να συζητήσει θέματα εθνικής κυριαρχίας, ακόμα και για κράτη που δεν είναι μέλη της. Να το παραδεχτούμε όμως. Και να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας ώστε να βρούμε εκείνους που θα έχουν το πολιτικό σθένος να πράξουν.
Το πρωί έτυχε να ακούω την Ωδή στη Χαρά, το ποίημα του Σίλερ στο οποίο έδωσε λυρική υπόσταση ο Μπετόβεν στην τελευταία πράξη της 9ης συμφωνίας. Η Ωδή στη Χαρά είναι ένας ύμνος στην συντροφικότητα και έμελλε να γίνει και ο ύμνος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι αξία όμως έχει η συντροφικότητα, η Ένωση και η κοινή πορεία οιωνδήποτε αν δεν μπορούν να πράξουν από κοινού τόσο στα μικρά και ασήμαντα όσο στα μεγάλα και σημαντικά;
Η Ωδή στη Χαρά μπορεί να ηχεί υπέροχα στα αυτιά όσων οραματίζονται μια Ευρώπη ισχυρή αλλά είναι η Ωδή στην Απάθεια που γράφεται καθημερινά εντός και εκτός συνόρων της Ένωσης.
** Ο Χρήστος Χατζηιωάννου σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών πριν μεταβεί στο Λονδίνο για μεταπτυχιακές σπουδές στις Διεθνείς Σχέσεις και την Σύγχρονη Πολιτική Θεωρία. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2011 βρίσκεται στην 24 Media και είναι αρχισυντάκτης στο Oneman.gr.
http://news247.gr/eidiseis/gnomes/xristos-xatzioannou/wdh_sthn_apatheia_ths_eyrwpaikhs_enwshs.2932306.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου