(Μέρα που είναι, λίγη ιστορική μνήμη και άμμο στον κυνηγημένο από τον πατέρα του Λεωνίδα Κύρκου συνδικαλιστή/ποιητή)...

Το Οδόφραγμα επιλέγει αυτό το κείμενο του συνδικαλιστή/ποιητή: 

Κάθαρσις

Δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του ποιητή στα Ευρισκόμενα.
Βέβαια. Έπρεπε να σκύψω μπροστά στον ενα και, χαίδεύοντας ηδονικά το μαύρο σεβιότ - παφ, παφ, παφ, παφ -, «έχετε λίγη σκόνη» να είπω «κύριε Aλφα».
Ύστερα έπρεπε να περιμένω στη γωνιά, κι όταν αντίκριζα την κοιλιά του άλλου, αφού θα 'χα επί τόσα χρόνια παρακολουθήσει τα αισθήματα και το σφυγμό της, να σκύψω άλλη μια φορά και να ψιθυρίσω εμπιστευτικά: «Ωχ, αυτός ο Αλφα, κύριε Βήτα...»


Έπρεπε πίσω από τα γυαλιά του Γάμμα, να καραδοκώ την ιλαρή ματιά του. Αν μου την εχάριζε, να ξεδιπλωσω το καλύτερο χαμόγελό μου και να τη δεχθώ όπως σε μανδύα ιππότου ένα βασιλικό βρέφος. Αν όμως αργούσε, να σκύψω για τρίτη φορά γεμάτος συντριβή και ν' αρθρώσω: «Δούλος σας, κύριε μου».
Αλλα πρώτα πρώτα έπρεπε να μείνω στη σπείρα του Δέλτα. Εκεί η ληστεία γινόταν υπό λαμπρούς, διεθνείς οιωνούς, μέσα σε πολυτελή γραφεία. Στην αρχή δεν θα υπήρχα. Κρυμμένος πίσω από τον κοντόπαχο τμηματάρχη μου, θα οσφραινόμουν. Θα είχα τρόπους λεπτούς, αέρινους. Θα εμάθαινα τη συνθηματική τους γλώσσα. Η ψαύσις του αριστερού μέρους της χωρίστρας θα εσήμαινε: «πεντακόσιες χιλιάδες». Ένα επίμονο τίναγμα της στάχτης του πούρου θα έλεγε: «σύμφωνος». Θα εκέρδιζα την εμπιστοσύνη όλων. Και, μια μέρα, ακουμπώντας στο κρύσταλλο του τραπεζιού μου, θα έγραφα εγώ την απάντηση: «Ο αυτόνομος οργανισμός μας, κύριε Εισαγγελεύ...»
Έπρεπε να σκύψω, να σκύψω, να σκύψω. Τόσο που η μύτη μου να ενωθεί με τη φτέρνα μου. Έτσι βολικά κουλουριασμένος, να κυλώ και να φθάσω.
Κανάγιες!
Το ψωμί της εξορίας με τρέφει. Κουρούνες χτυπούν τα τζάμια της κάμαρας μου. Και σε βασανισμένα στήθη χωρικών βλέπω να δυναμώνει η πνοή που θα σας σαρώσει.
Σήμερα επήρα τα κλειδιά κι ανέβηκα στο ενετικό φρούριο. Επέρασα τρεις πόρτες, τρια πανύψηλα, κιτρινωπά τείχη, με ριγμένες επάλξεις. Όταν βρέθηκα μέσα στον εσωτερικό, τρίτο κύκλο, έχασα τα ίχνη σας. Κοιτάζοντας από τις πολεμίστριες, χαμηλά, τη θάλασσα, την πεδιάδα, τα βουνά, ένιωθα τον εαυτό μου ασφαλή. Εμπήκα σ' ερειπωμένους στρατώνες, σε κρύπτες όπου είχαν φυτρώσει συκιές και ροδιές. Εφώναζα στην ερημία. Επερπάτησα ολόκληρες ώρες σπάζοντας μεγάλα, ξερά χόρτα. Αγκάθια κι αέρας δυνατός κολλούσαν στα ρούχα μου. Με ήβρε η νύχτα...

http://karyotakis.awardspace.com/prose/katharsis.htm

Σαν σήμερα, στην Τρίπολη του 1896… 

 Πρέβεζα, απέναντι από τη Μαργαρώνα, 21 Ιουλίου 1928, γύρω στις 5 μ.μ.

Πώς να γιορτάσεις «γενέθλια» για τον πιο άγνωστο (σοβαρά!) από τους διάσημους αυτόχειρες;
Πολλοί απέκδυσαν τον ποιητή απ’ τον βίο του, παλεύοντας να στριμώξουν τον άνθρωπο Καρυωτάκη στην ποίησή του, για να φτάσει ο Γ.Π. Σαββίδης να παρακαλά, το 1993,

καιρός είναι να πάψει να μας απασχολεί η σπειροχαίτη του Καρυωτάκη […] κι ακόμα λιγότερο η αυτοκτονία του […!]

Θέλουμε δε θέλουμε, το 1922, κατά πώς φαίνεται, έμαθε ο Καρυωτάκης ότι πάσχει από σύφιλη – ανίατη την εποχή εκείνη – αλλά ο κατοπινός του βίος δεν υποδεικνύει ότι αυτό έκαμψε την όποια δράση του!
Τον ίδιο χρόνο ξεκινά η σχέση Κώστα Καρυωτάκη – Μαρίας Πολυδούρη (δημοσίων υπαλλήλων και των δύο), που λήγει – με έχθρητα, αλλά τελικά χωρίς, όπως φαίνεται, να χαλάσει η φιλία τους – ήδη, το 1924!
Μέρες πού ‘ναι, με την απαξίωση των δημοσίων υπαλλήλων, ας μάθουμε…
Φαίνεται ότι αυτό που αποτελεί απαρχή του τέλους του Κώστα Καρυωτάκη είναι η τοποθέτησή του – αφού είχε υπηρετήσει και σ’ άλλες δημόσιες θέσεις – στο (αμαρτωλό) «Τμήμα Αγαθοεργών Ιδρυμάτων» του Υπουργείου Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως, τον Δεκέμβρη του 1926…
Τον Νοέμβρη του 1927 κλήθηκε ν’ απολογηθεί για «κάποιο πειθαρχικό αδίκημα«, και τον Δεκέμβρη του αφαιρέθηκε, ως ποινή, ο μισός του μισθός, με απόφαση του τότε υπουργού Μιχαήλ Κύρκου, ο οποίος, μάλιστα, τον μεταθέτει στο «Τμήμα Λοιμωδών Νόσων»… μόνο που, μέσα στον επόμενο μήνα, ο Καρυωτάκης εκλέγεται Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. της Ενώσεως Δημοσίων Υπαλλήλων Αθηνών, ΕΔΥΑ!
Δεν μπορεί να είναι τυχαία η απόσπασή του αυτοστιγμεί στη Νομαρχία Πατρών!
Παρ’ όλα αυτά, συμμετέχει ενεργά στην Συνομοσπονδία Δημοσίων Υπαλλήλων Ελλάδος και, ειδικά, στη σύνταξη της προγραμματικής διακύρηξής της – με τον υπαινικτικό τίτλο «προς την Κυβέρνησιν, την Βουλήν και τους μισθωτούς υπαλλήλους και λοιπάς απόρους λαϊκάς και εργατικάς τάξεις«.
Στις 23 Φεβρουαρίου του 1928, επιπλέον, η Οικονομική Επιτροπή της Συνομοσπονδίας παρέδωσε στον υπουργό οικονομικών Καφαντάρη υπόμνημα σχετικό με τις τότε εξαγγελθείσες περικοπές στον κρατικό προϋπολογισμό… Το μέρος του υπομνήματος που αφορούσε τα οικονομικά στοιχεία του Υπουργείου Υγιεινής το είχε συντάξει ο Καρυωτάκης…
Τον ίδιο, μάλιστα, μήνα, είχε δημοσιεύσει άρθρο, με τίτλο «Ανάγκη Χρηστότητος: Το Δημοσιοϋπαλληλικόν Ζήτημα» και είχε – αναγκαστικά, λόγω της μετάθεσής του – παραιτηθεί από την ΕΔΥΑ για ν’ αναλάβει υπηρεσία στην Πάτρα (στις 14 Φεβρουαρίου, ήδη)…
Μέσα στον Μάρτιο, ο Μ. Κύρκος του επιβάλλει εκ νέου πρόστιμο – ίσο με τον μισθό δεκαημέρου – για «καθυστερημένη ανάληψη υπηρεσίας στην Πάτρα«!
Θυμηθείτε: η «Κυβέρνησις» της εποχής διαχειρίζεται το «προσφυγικό ζήτημα» που προέκυψε από την «εθνική καταστροφή» του 1922, ενώ το Υπουργείο Υγιεινής και ο Κύρκος διαχειρίζεται τα κεφάλαια για τη στέγαση και την πρόνοια υπέρ των προσφύγων… και συνεργάζεται προς τούτο, μέσω του «Τμήματος Αγαθοεργών Ιδρυμάτων» του Καρυωτάκη, με τις ανώτερες τάξεις… Ο Κωνσταντίνος Καρυωτάκης συνέταξε υπόμνημα για οικονομικές ατασθαλίες, όπως φαίνεται, του υπουργού…
Σύμφωνα με τον Χ.Γ. Σακελλαριάδη, φίλο του Καρυωτάκη, ίσως, από το 1915, ο Κύρκος πίστευε ότι ο Καρυωτάκης είχε «καρφώσει» σκάνδαλο με γαίες που απαλλοτριώθηκαν, αλλά ποτέ δε δόθηκαν σε πρόσφυγες (!!!!!), και γι αυτό τον κυνήγησε τόσο άγρια! Ο Κύρκος, πάντως, δεν παρέμενε υπουργός για πολύ ακόμα!
Ακολούθησε, τον Μάιο – τρίτη, από τον Δεκέμβρη του 1927, και τελευταία… – μετάθεση (απόσπαση, στην πραγματικότητα, διότι το «Υπηρεσιακό Συμβούλιο» είχε γνωματεύσει αρνητικά στην πρόθεση του Κύρκου να τον μεταθέσει!) στην Πρέβεζα, όπου καταφθάνει στις 18 Ιουνίου. Ουσιαστικά, εξορία…
Ενδιαμέσως, ο Καρυωτάκης είχε ταξιδέψει στο Παρίσι, προσπαθώντας να παλέψει την αρρώστια του με τη βοήθεια των καλύτερων ιατρών και είχε επισκεφθεί την, βαριά άρρωστη, Μαρία Πολυδούρη στην Αθήνα…
Τί μεσολάβησε μέχρι την αυτοκτονία, 32 ημέρες μετά; Η εφημερίδα «Εμπρός» της 22^ας Ιουλίου του 1928 γράφει:

ΗΥΤΟΚΤΟΝΗΣΕ ΧΘΕΣ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ Κ. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ ΑΤΥΧΕΣ ΘΥΜΑ ΤΟΥ ΤΕΩΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΚΥΡΚΟΥ

Ο ίδιος, πάντως, ο Καρυωτάκης, αφήνει να φανεί – στο «τελευταίο του σημείωμα» – ότι κάποια κατηγορία του προσάπτουν… Κανείς δε φαίνεται να ενδιαφέρθηκε γι αυτό, νά ‘ναι καλά και ο Σαββίδης…

το τελευταίο σημείωμα του Κωνσταντίνου Καρυωτάκη

Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι’ αυτό. Κάθε πραγματικότης μού ήταν αποκρουστική.
Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξή τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ’ αυτούς απευθύνομαι.
Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές!!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος.
Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέσει την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.

Κ.Γ.Κ.

Υ.Γ.: Και για ν’ αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν διά θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ορισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγομένου.

Κ.Γ.Κ.

Μα είναι αυτό επιστολή αυτοκτονίας, αγαπητέ κ. Σαββίδη, κι εσείς οι άλλοι με τις «περί ρομαντισμού και βαθυτάτης θλίψεως και καταθλίψεως» λογοτεχνικές απόψεις σας; Δεν είναι ο συγγραφέας του «Υ.Γ.» ο ίδιος που γράφει στην Μαρία Πολυδούρη, τον Ιούνιο του 1928:

[…] Κανένας [δρόμος της Πρέβεζας] δεν είναι μακρύτερος από 30 μέτρα και όλοι έχουν τενεκεδένιες πινακίδες με μεγαλειώδη ονόματα: οδός Γαλλίας, οδός Γεωργίου Α΄, οδός Μεγάλου Αλεξάνδρου κτλ. κτλ.
Όσο για τους κατοίκους, α! αυτοί είναι πρωτεξάδελφοι του Μπαρμπαγιώργου: «Ελιές, ψιλιές, καλιές» […]

… ίσως γι αυτό δε μιλά κανείς για τον Καρυωτάκη εδώ στην Πρέβεζα …
Κι έχουν, καθώς φαίνεται, πολλοί λόγους ν’ αποσιωπούνται τα καταγγελτικά του γραπτά και πεπραγμένα:

από τους «Δον Κιχώτες», στα «Νηπενθή» του 1921

Οι Δον Κιχώτες πάνε ομπρός και βλέπουνε ως την άκρη

του κονταριού που εκρέμασαν σημαία τους την Ιδέα.

Κοντόφθαλμοι οραματιστές, ένα δεν έχουν δάκρυ

για να δεχτούν ανθρώπινα κάθε βρισιά χυδαία […]

έτσι, για ν’ αγριευτούν οι «ήρωες», όπως και

από το «Εις Ανδρέαν Κάλβον», από τη συλλογή «Ελεγεία και Σάτιρες» του 1927

[…] Ίππους δεν επιβαίνουσι,

αμή την εξουσίαν

και του λαού τον τράχηλον,

ιδού, μάχονται οι ήρωες

μέσα εις τα ντάνσιγκ.

Ένας από εμάς, αυτό ήτανε ο Καρυωτάκης!
Όπως είπε κι ο ίδιος:

από το «Δημόσιοι Υπάλληλοι», πάλι στη συλλογή «Ελεγεία και Σάτιρες», λίγο πριν το τέλος του

Οι υπάλληλοι όλοι λιώνουν και τελειώνουν

σαν στήλες δύο-δύο μες στα γραφεία.

(Ηλεκτρολόγοι θα ‘ναι η Πολιτεία

κι ο Θάνατος που τους ανανεώνουν). […]

… και μην ξεχνάμε, μη χαλαρώνουμε, καθώς, στην ίδια ποιητική του συλλογή, ο Καρυωτάκης καταθέτει

«Υποθήκαι»

[…] Όταν οι άνθρωποι θέλουν το κακό,

του δίνουν όψη να αρέσει.

Ακούμε;

Advertisements

https://worldwideeyes.wordpress.com/2010/10/30/%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%84%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-1896/