Η παλιά Αθήνα ζωντανεύει σε 3D απεικονίσεις

Μια σειρά από φωτογραφίες-ντοκουμέντα χαρτογραφούν την εξέλιξη της Αθήνας στο πέρασμα των δεκαετιών. Εικόνες οι οποίες αποτελούν αντίδοτο στη λήθη και ξετυλίγουν το νήμα της ιστορίας που χάνεται, καθώς η Αθήνα αλλάζει.

Στο νέο κτίριο του Μουσείου Ηρακλειδών παρουσιάζεται η έκθεση με τίτλο «Μεταμορφώσεις των Αθηνών, φωτογραφικό οδοιπορικό 1839-1950».

Πρόκειται για πάνω από 130 αυθεντικές φωτογραφίες κάποιες εκ των οποίων χρονολογούνται κοντά στην εποχή στην οποία εφευρέθηκε η φωτογραφία.

Ενα μοναδικό οδοιπορικό μέσα από τον χρόνο με πανοραμικές απόψεις της Αθήνας σε μεγάλες εκτυπώσεις, παλιές φωτογραφικές μηχανές και επτά στερεοσκοπικά μηχανήματα. Δύο εκπληκτικές συσκευές εποχής δίνουν τη μοναδική ευκαιρία στον επισκέπτη να δει πενήντα φωτογραφίες γυρίζοντας έναν μοχλό.

«Το στερεοσκόπιο προσφέρει την τρίτη διάσταση, νομίζεις ότι οι φωτογραφίες ζωντανεύουν, διότι έχει βάθος» λέει η κυρία Ελένη Νομικού διευθύντρια του Μουσείου Ηρακλειδών.

Το Βιβλίο, Μεταμορφώσεις Αθηνών

Φωτογραφικό οδοιπορικό, από τον 19ο στον 20ό αιώνα. Εκδόσεις Kallimages, Παρίσι

«Η έκθεση συμπίπτει με τη συμπλήρωση 180 χρόνων από την αναγόρευση της Αθήνας ως πρωτεύουσας του κράτους. Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν την εξέλιξη της πόλης στο πέρασμα του χρόνου. Δεν είναι όλες άγνωστες στο ευρύ κοινό, αλλά η αξία τους έγκειται στη σπανιότητα του υλικού. Οι εικόνες παρουσιάζουν όψεις του Πειραιά και τα σημαντικότερα σημεία της Αθήνας, στο ιστορικό κέντρο. Σημεία με αρχαιολογικό ενδιαφέρον όπως οι Στύλοι του Ολυμπίου Διός, η Πύλη του Αδριανού, βεβαίως η Ακρόπολη στο βάθος, το θέατρο του Διονύσου και ο Λυκαβηττός. Υπάρχουν επίσης πολλές φωτογραφίες από γειτονιές της Αθήνας, όπως το Βρυσάκι εκεί όπου ανασκάφηκε η αρχαία αγορά, το Θησείο, το Μετς, η πλατεία των τότε Ανακτόρων και ο Κήπος».

Το νέο μουσείο ΗρακλειδώΝ βρίσκεται στην οδό Αγίου Παύλου 37 και στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό, το οποίο αποκαταστάθηκε θαυμάσια

Ο επισκέπτης μπορεί να ταξιδέψει στον χρόνο και να γνωρίσει την Αθήνα όπως δεν την έχει δει ποτέ, με αληθοφάνεια που του προσφέρει γνώση και συγκίνηση», λέει ο Χάρης Γιακουμής, ιστορικός τέχνης και επιμελητής της έκθεσης

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχει και η αποτύπωση των ανθρώπων. Οι Αθηναίοι που έζησαν στις περιοχές αυτές πριν από 150 χρόνια και η προσπάθεια των φωτογράφων για μια δύσκολη λήψη να «παγώσει η ανθρώπινη φιγούρα» ώστε να μη βγει μαύρη ή κατάλευκη.

Πλατεία Ομονοίας, 1865

Λεπτομέρεια από το πανόραμα του Paul Baron des Granges. Συλλογή Θεόδωρου Θεοδώρου, Αθήνα

Ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει τις οικοδομικές φάσεις της Αθήνας, τις διαρκείς μεταμορφώσεις του αστικού τοπίου και παράλληλα γνωστά σημεία της Αθήνας, μεγάλα δημόσια νεοκλασικά κτίρια, σκηνές δρόμου, τους λόφους και το ιστορικό τοπίο της πόλης. Ενα ταξίδι στην πολεοδομική και οικιστική ανάπτυξη της ελληνικής πρωτεύουσας μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό ιδιωτικών συλλογών.

Ακρόπολη, 1904

Σε πρώτο πλάνο η είσοδος της Ακρόπολης, η Πύλη Beule, και στο βάθος η περιοχή του λόφου των Νυμφών με τα νεόδμητα σπίτια και το Αστεροσκοπείο στην κορυφή.
Συλλογή Παύλου και Μπελίντας Φυρού / Μουσείο Ηρακλειδών

«Η ιδέα για την έκδοση βιβλίου με τίτλο Μεταμορφώσεις των Αθηνών γεννήθηκε πριν από δέκα χρόνια κουβεντιάζοντας με τον φίλο αρχιτέκτονα Τάσο Ανδρέου, ο οποίος έκανε την αρχιτεκτονική και τοπογραφική τεκμηρίωση των φωτογραφιών. Το ίδιο διάστημα περίπου αποφασίσαμε με τον κ. Παύλο Φυρό να οργανώσουμε έκθεση με θέμα την Αθήνα. Παρουσιάζουμε 120 σπάνιες αυθεντικές φωτογραφίες όπως και δύο υδατογραφίες. Μέσα σε ειδικά στερεοσκόπια εποχής παρουσιάζονται 100 στερεοσκοπικές φωτογραφικές πλάκες σε τρισδιάστατη μορφή, μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εμπειρία για μικρούς και μεγάλους» λέει ο κ. Χάρης Γιακουμής, ιστορικός τέχνης και επιμελητής της έκθεσης. Οι περισσότερες φωτογραφίες προέρχονται από τη δική του συλλογή, ενώ έχει συγκεντρώσει και τις εικόνες από τους υπόλοιπους συλλέκτες.

Πλατεία Λυσικράτους, 1904


Πανοραμική άποψη της πλατείας Λυσικράτους. Στη θέση της μονής των καπουκίνων χτίστηκε αργότερα ημιτριώροφη νεοκλασική οικία. Στα αριστερά της φωτογραφίας, επί της οδού Επιμενίδου, ανάμεσα στις παλαιές οικίες, ξεχωρίζει το κωδωνοστάσιο του Αγίου Δημητρίου του Κανδήλη. Συλλογή Γιακουμή / Kallimages, Παρίσι

«Σήμερα ζούμε την εποχή της εικόνας όσο ποτέ άλλοτε. Εχουμε όμως άγνοια της ιστορίας της φωτογραφικής εξέλιξης, από την εφεύρεσή της το 1839. Με την περιδιάβαση της Αθήνας μέσω αυτού του φωτογραφικού οδοιπορικού, το οποίο ξεκινά ιστορικά από το 1839 και φτάνει έως τα μέσα του 20ού αιώνα, διαπιστώνουμε ότι τεχνικά και αισθητικά αυτές οι φωτογραφίες ήταν πολύ υψηλού επιπέδου. Αν και η σημερινή ψηφιακή φωτογραφική τεχνολογία μπορεί να μας προσφέρει αναλύσεις πολλών πίξελ, με τίποτα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί την ποιότητα των φωτογραφιών του 19ου αιώνα. Ο επισκέπτης μπορεί να ταξιδέψει στον χρόνο και να γνωρίσει την Αθήνα όπως δεν την έχει δει ποτέ, με αληθοφάνεια που του προσφέρει γνώση και συγκίνηση» λέει ο κ. Γιακουμής με καταγωγή από την κατεχόμενη Αμμόχωστο της Κύπρου και, όπως εξηγεί, για τον ίδιο η φωτογραφία είναι πάνω από όλα μνήμη.

ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, 1874

Το Κολωνάκι, η πλατεία Συντάγματος και η Ακρόπολη από τον Λυκαβηττό. Συλλογή Θεόδωρου Θεοδώρου, Αθήνα

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχει ο χώρος. Το νέο μουσείο Ηρακλειδών στην οδό Αγίου Παύλου 37 στεγάζεται σε ένα κτίριο εποχής, ένα νεοκλασικό, το οποίο αποκαταστάθηκε θαυμάσια.

«Είναι μια διπλή έκθεση» σημειώνει η κυρία Νομικού. «Ο επισκέπτης μπαίνει σε ένα κτίριο του 19ου αιώνα και παράλληλα στο κλίμα της εποχής των φωτογραφιών».

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 29 Ιανουαρίου ενώ συμπληρώνεται με μια μικρή επιλογή σύγχρονων φωτογραφιών της Αθήνας, υπό την επιμέλεια του δημοσιογράφου Ν. Βατόπουλου, σαν μια γέφυρα με το παρόν.

Γιώργος Αποστολίδης

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=23362&subid=2&pubid=64114995