Για την ενότητα της Αριστεράς...Για μια πολυκεντρική Αριστερά...Για την ενότητα στη βάση

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

Ο άγνωστος σημαντικός χειμώνας 1896-97: Η πρώτη κατάληψη πανεπιστημιακού χώρου από (ένοπλους μάλιστα) φοιτητές


Το 1897 οι έλληνες φοιτητές για πρώτη φορά κατέλαβαν πανεπιστημιακές σχολές και επίσης απέκλεισαν το σπίτι του πρύτανη Οι φοιτητικές καταλήψεις των αμφιθεάτρων και ανακαταλήψεις από την αστυνομία είναι παλιές όσο και η ιστορία των μεγάλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Από το 1229 μ.Χ. που σημειώθηκε η πρώτη μεγάλη εξέγερση στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού μέχρι τις αιματηρές συμπλοκές φοιτητών και αστυνομίας της δεκαετίας του 1960 στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, η ιστορία της ανώτατης εκπαίδευσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με συγκρούσεις μεταξύ φοιτητών και των δυνάμεων καταστολής.

Η Ελλάδα θα γνωρίσει τις πρώτες σπουδαστικές εξεγέρσεις το 1831 στο Κεντρικό Σχολείο της Αίγινας. Η πρώτη κατάληψη πανεπιστημιακού χώρου όμως θα έρθει τον χειμώνα του 1896-1897 στην Αθήνα. Παρά το γεγονός μάλιστα ότι ξεκινά για ασήμαντη αφορμή, θα εκφράσει το τεταμένο κλίμα της εποχής.


Οι κινητοποιήσεις αρχίζουν όταν ένας ερειστικός καθηγητής ιατρικής, ονόματι Γαλβάνης, με ύφος σαράντα Φορτσάκηδων, ξεστόμισε τις παρακάτω κουβέντες σε επιτροπή φοιτητών που παραπονέθηκε για τη συμπεριφορά του:
«Είσθε ανάξιοι να κατέχητε τας φοιτητικάς έδρας και ατιμάζετε την Ελλάδα και το Ελληνικόν Πανεπιστήμιον».
Καθώς ο πρύτανης και η κυβέρνηση εκφράζουν τη συμπαράστασή τους στον καθηγητή και απειλούν να κλείσουν το Πανεπιστήμιο για τους φοιτητές της ιατρικής, η διαμαρτυρία λαμβάνει χαρακτηριστικά γενικευμένης εξέγερσης. Το παρακράτος αλλά και το επίσημο κράτος της εποχής αρχικά σαστίζουν από τη δύναμη των φοιτητών και προς στιγμήν οπισθοχωρούν, καθώς όπως θα γραφτεί αργότερα «επείσθησαν ότι δεν είναι δυνατόν να επιδείξωσι τον κουτσαβακισμόν των».
Παρ’ όλα αυτά, ο αστυνομικός διοικητής, ο διαβόητος Μπαϊρακτάρης, αποφασίζει να επέμβει για να καταλάβει το κτίριο της Νομικής Σχολής, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και φοιτητών οι οποίοι δηλώνουν ότι «ό,τι εάν αι πύλαι της δικαιοσύνης δεν ανοιχθώσι, θα θραυσθώσι».
Ομάδες φοιτητών στρατοπεδεύουν έξω από το σπίτι του πρύτανη αναγκάζοντάς τον να υπογράψει επιστολή προς το υπουργείο με την οποία ζητά την απομάκρυνση των αστυνομικών δυνάμεων από τις σχολές και τη διασφάλιση των φοιτητικών συνελεύσεων. 
Η κυβέρνηση απαντά ενισχύοντας όλα τα τοπικά αστυνομικά τμήματα, ενώ μια ίλη ιππικού τοποθετείται στα Προπύλαια για να αποτρέπει μεταξύ άλλων την επαφή των φοιτητών με τους χιλιάδες πολίτες που συγκεντρώνονται για να τους συμπαρασταθούν.
Τα «παπαγαλάκια» της εποχής, που παρουσιάζουν τους φοιτητές σαν στασιαστές, προτάσσουν τον εθνικό κίνδυνο στον οποίο βρίσκεται η χώρα απέναντι στον τουρκικό στρατό. Η απάντηση των φοιτητών όμως δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολιών για το ποιος είναι ο εχθρός:
«Ο εχθρός της Ελλάδος δεν είναι εκεί όπου νομίζετε, ματαίως τρέχετε εκεί· ο επιφοβώτερος, καταστρεπτικώτερος και καταχθονιώτερος εχθρός υπάρχει, ενοικεί, εν τω κέντρω της ελευθέρας Ελλάδος· ημείς τούτον εννοούμεν να καταστρέψωμεν πρώτον και αν θέλετε βοηθήσατέ μας».
Τελικά η αιματοχυσία θα αποτραπεί, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, με τηνυποχώρηση της κυβέρνησης και της αστυνομίας, που επιτρέπει στους τελευταίουςένοπλους, καταληψίες φοιτητές να αποχωρήσουν σε σώμα προς το Κολωνάκι όπου θα ενωθούν με ομάδες πολιτών. 
Η έναρξη της Κρητικής Επανάστασης όμως θα επισκιάσει μια από τις μεγαλύτερες φοιτητικές μάχες της ελληνικής ιστορίας.
….  Διαβάστε: 
Η εξέγερσις των φοιτητών εν Αθήναις και η δράσις της Φοιτητικής Φάλαγγος εν Κρήτη κατά το 1897
Ο Διονύσιος Μαρκόπουλος, ο οποίος συμμετείχε στην εξέγερση του 1897, περιγράφει λεπτό προς λεπτό τα περιστατικά της εποχής. Το πλήρες κείμενο είναι διαθέσιμο στο Ιντερνετ από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών
εδώ:

http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/c/e/e/metadata-454-0000043.tkl
 ………………
Πηγή: http://www.efsyn.gr/arthro/mpikan-sti-sholi-ta-mat
  


http://gregordergrieche.blogspot.gr/2014/11/1896-97.html#more

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου