Μιχάλης Γιαννεσκής
Στις 21 Νοεμβρίου 1904, γεννήθηκε ο σαξοφωνίστας Κόλμαν Χόκινς (Coleman Hawkins), ο μουσικός που είχε τον κύριο ρόλο στην καθιέρωση του σαξοφώνου ως ένα από τα κύρια όργανα της τζαζ. Μαζί με τους Λούη Άρμστρονγκ, Ντουκ Έλινγκτον και Τζέρι Ρολ Μόρτον, ο Χόκινς υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς πρωτοπόρους μουσικούς της τζαζ.
Η μεγαλύτερη συμβολή του Κόλμαν Χόκινς στην εξέλιξη της τζαζ είναι ότι ανέδειξε τις εκφραστικές δυνατότητες του σαξόφωνου, που μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1920 δεν είχε πρωταρχικό ρόλο στην τζαζ. Αν και πριν από το Χόκινς υπήρξαν πολλοί τζαζ σαξοφωνίστες, το σαξόφωνο δεν ήταν ένα από τα αναγνωρισμένα όργανα της τζαζ. Ο τρόπος που έπαιζαν οι πρώτοι σαξοφωνίστες παρήγαγε ένα ξερό ήχο, πολύ διαφορετικό από το γνώριμο ήχο των μετέπειτα στυλ της τζαζ, ο οποίος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο Χόκινς.
Ο Κόλμαν Χόκινς έμαθε πιάνο από τη μητέρα του σε ηλικία 5 ετών και στα 9 χρόνια του άρχισε να παίζει σαξόφωνο και να μελετά μουσική σύνθεση και αρμονία. Στην αρχή της καριέρας του ήταν μέλος διαφόρων πολυμελών ορχηστρών της εποχής εκείνης και έπαιζε κυρίως σουίνγκ τζαζ. Γνωστός με τα παρατσούκλια « Hawk» και «Bean», ο Χόκινς πάντα επεδίωκε να εξελίξει τη μουσική του τεχνική και επηρέασε πολλούς νεώτερους σαξοφωνίστες. Το σαξόφωνο του συνδύαζε εκφραστικότητα, δυναμικότητα, και ένα γλυκό, ήπιο, γεμάτο βιμπράτο (διακύμανση) ήχο, που ακούγεται ξεκάθαρα στο μαγευτικό του σόλο στο Soul Blues από το άλμπουμ Soul (1959):
Soul Blues
Μετά από μια σειρά περιοδείες που έκανε στην Ευρώπη την περίοδο 1934 έως 1939, γύρισε στις ΗΠΑ και ηχογράφησε το Body and Soul, ένα κομμάτι-ορόσημο στην εξέλιξη της τζαζ. Τη δεκαετία του 1940, οι περισσότεροι μουσικοί της γενιάς του αντιστέκονταν στις αρμονικές και ρυθμικές αλλαγές της τζαζ, που οδήγησαν στη μπίμποπ. Αντίθετα, ο Χόκινς ηχογράφησε με τον Ντίζι Γκιλέσπι το 1944 το «Woody ‘n’ You», που θεωρείται από πολλούς ο πρώτος δίσκος της μπίμποπ.
Το παίξιμο του Κόλμαν Χόκινς, συγκλονιστικό στα γρήγορα και εκφραστικό στα αργά κομμάτια, έδωσε το στίγμα για πολλές μετέπειτα εξελίξεις στην τζαζ. Ο Μάιλς Ντέιβις είχε δηλώσει ότι όταν άκουσε τον Χόκινς, έμαθε να παίζει μπαλάντες τζαζ. Ενώ ο ιστορικός της τζαζ Joachim Berendt τον χαρακτήρισε «Ρούμπενς της τζαζ» για την ποιότητα της μουσικής του.
Η ιδιαιτερότητα του ήχου του σαξοφώνου του Χόκινς είναι εμφανής στο Blues For Tomorrow που ηχογράφησε για το άλμπουμ Thelonious Monk with John Coltrane (1957). Τα δύο τενόρο-σαξόφωνα του Τζον Κολτρέιν και του Κόλμαν Χόκινς ακούγονται αρκετά διαφορετικά:
Blues For Tomorrow
Όπως σχολίασε ο κριτικός της τζαζ του περιοδικού Downbeat το 1950, το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του Χόκινς ήταν ότι «δεν επέτρεψε ποτέ στον εαυτό του να γίνει ντεμοντέ». Η τεχνική του Χόκινς δεν παρέμεινε στατική. «Όσο γερνάει, τόσο καλλίτερος γίνεται» σχολίασε ένας συνάδελφός του, ενώ ένας κριτικός παρατήρησε ότι με το χρόνο το παίξιμό του «γίνεται ολοένα και πιο άγριο». Διατήρησε όμως πάντα ένα χαρακτηριστικό εκφραστικό στυλ, όπως στο κομμάτι After Midnight από το άλμπουμ The Hawk Swings (1960):
After Midnight
Ο Κόλμαν Χόκινς έφυγε από τη ζωή στις 19 Μαΐου 1969, σε ηλικία 64 ετών. Σε αντίθεση με πολλούς συνομήλικους του αλλά και με νεώτερους μουσικούς που επηρεάστηκαν από αυτόν, ξεπέρασε τα όρια της τζαζ της εποχής του και άφησε πίσω του μία διαχρονική επίδραση, έχοντας παίξει καίριο ρόλο στην ανάδειξη του σαξοφώνου ως έμβλημα της τζαζ.
http://tvxs.gr/news/prosopa/kolman-xokins-o-moysikos-poy-kathierose-saksofono-stin-tzaz
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου