«WHAT POLITICA»: Η πολιτική και οι οργανωμένοι οπαδοί του Ολυμπιακού

«WHAT POLITICA – a non-political football story», λέγεται το νέο ποδοσφαιρικό ντοκιμαντέρ που ασχολείται με την περίπτωση του «no politica» στην κερκίδα του Ολυμπιακού και τον τρόπο που αυτό συνδιαλέγεται (και) με τις περσινές δημοτικές εκλογές στον Πειραιά.

Όπως μας ενημερώνει αναλυτικά το δελτίο τύπου που συνοδεύει το ντοκιμαντέρ: «Το ντοκιμαντέρ εξετάζει το ιδιότυπο πρόταγμα του «No Politica», όπως εκφράστηκε από τους οργανωμένους οπαδούς του Ολυμπιακού, μιας ομάδας με ισχυρούς δεσμούς με την λαϊκή κοινωνία του Πειραιά και με μεγάλη επιρροή, τόσο στο πολιτισμικό όσο και στο πολιτικό κομμάτι της πόλης. Μπορεί μία κατά τα φαινόμενα αθώα προσπάθεια οπαδών να μείνουν εκτός γηπέδου τα κόμματα και η πολιτική να έχει εφαρμογή σε χώρους μαζικής έκφρασης και σε περίοδο έντονης πολιτικής όξυνσης; Τι θέση παίρνει μια «No Politica» κερκίδα μπροστά σε φαινόμενα ρατσισμού και πώς ανταποκρίνεται στο κάλεσμα των ιδιοκτητών της ίδιας ομάδας για μια δημοτική αρχή βασισμένη στην απήχηση και στα μέλη του σωματείου; Η απόσταση του «No Politica» από το «Super Politica» εκμηδενίζεται στο όνομα της ανώτερης αξίας και της ομάδας, και στην αφοσίωση σε ό,τι σχετίζεται με αυτήν».

Το HUMBA! μίλησε με τον Τάσο Αλευρά, σεναριογράφο, σκηνοθέτη και παραγωγό του ντοκιμαντέρ, για να μάθουμε περισσότερα για τους λόγους που τον οδήγησαν να δημιουργήσει ένα αρκετά πρωτότυπο ντοκιμαντέρ για τα ελληνικά ποδοσφαιρικά δεδομένα.

HUMBA!: «WHAT POLITICA – a non political football story». Γιατί κάποιος να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για το (no) politica στο ποδόσφαιρο;

Τάσος Αλευράς: Έχω παρατηρήσει ότι όποτε κάποιος/α θέλει να γράψει κάτι για το ποδόσφαιρο και να δώσει και ένα σοφιστικέ στυλ, ξεκινάει με την ατάκα του Καμύ περί ηθικής, πειθαρχίας και ποδοσφαίρου. Εγώ λέω να το παίξω ακόμα πιο ψαγμένος και να σου πω πως ορισμένοι εκπρόσωποι της Σχολής της Φραγκφούρτης αντιμετώπιζαν το ποδόσφαιρο ως μικρόκοσμο της καπιταλιστικής κοινωνίας. Υπό αυτό το πρίσμα, λοιπόν, και βλέποντας πώς λειτουργούν οι σύλλογοι στην πλειοψηφία τους, μέσα σε καθεστώς άκρατου ανταγωνισμού και αλληλοεξόντωσης, αλλά και το πώς άνθρωποι του ποδοσφαίρου μεταλλάσσονται σε πολιτικά πρόσωπα εξαργυρώνοντας τη δημοφιλία που απέκτησαν μέσω του ποδοσφαίρου, ήδη έχουμε ένα ωραίο θέμα για αρχή. Όταν αυτό ξεφεύγει από τα όρια της μικροδιαπλοκής και περνάει σε ανώτερο θεσμικό επίπεδο με ορατούς πλέον χαρακτήρες, έχεις ήδη και τους πρωταγωνιστές σου. Και αφού, πλέον, έχεις θέμα, ιστορία και πρωταγωνιστές, κάνεις και ένα ντοκιμαντέρ.

Σε συνέχεια της επόμενης ερώτησης, γιατί εξειδίκευσες στον Ολυμπιακό Πειραιώς; Στο Βόλο, ένας πρώην (;) «μεγαλο»παράγοντας του ποδοσφαίρου και πρώην πρόεδρος του τοπικού Ολυμπιακού επίσης διεκδίκησε και κέρδισε τη δημαρχία. Στο Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας, ο «Τίγρης» είχε επίσης το δικό του συνδυασμό έστω και συγκαλυμμένα. Στο Δήμο Αθήνας, το Παναθηναϊκό Κίνημα διεκδίκησε και πέτυχε την είσοδό του στο Δημοτικό Συμβούλιο. Τι ήταν αυτό που για εσένα κάνει πιο σημαντική την περίπτωση του Ολυμπιακού;

Είμαι σίγουρος ότι ο Αχιλλέας θα ήταν μια εξαιρετική, κινηματογραφική φιγούρα -ίσως στο μέλλον να τον προσεγγίσουμε. Ο «Τίγρης», δεν είχε μόνο στη Φιλαδέλφεια δικό του συνδυασμό, αλλά και στον Πειραιά, επίσης συγκεκαλυμμένα. Παρεμπιπτόντως, ένα ντοκιμαντέρ για το γήπεδο της ΑΕΚ, με όλη τη σημειολογία που το ακολουθεί (από το όνομα «Αγία Σοφιά», μέχρι την απεργία πείνας) θα ήταν ένα υπέροχο θέμα, αλλά χάσαμε το timing. Το Παναθηναϊκό Κίνημα νομίζω είναι μια γραφική περίπτωση τόσο σε επίπεδο υποψηφίων όσο και ψηφοφόρων, που έχει μια αξία κοινωνιολογικής εξέτασης, αλλά τίποτα παραπάνω. Έτσι, φτάνουμε στον Ολυμπιακό, όπου δύο είναι οι σημαντικές παράμετροι που κάνουν το ζήτημά του ξεχωριστό και άρα πιο ενδιαφέρον. Εκ πρώτης είναι η «No Politica» διακήρυξη των οργανωμένων οπαδών του, που έχει τη δικιά της σημασία τόσο για το περιεχόμενό της, όσο και για την χρονική περίοδο δημοσίευσής της (εν μέσω φημών για διείσδυση της Χρυσής Αυγής στις κερκίδες και σε καιρούς έντονης πολιτικής όξυνσης και πόλωσης). Το «No Politica» μας ήταν γνωστό από άλλες κερκίδες στην Ευρώπη, ωστόσο ήταν η πρώτη φορά που είδαμε κάτι αντίστοιχο από οργανωμένους οπαδούς στην Ελλάδα κι έτσι θεωρήσαμε ενδιαφέρον να το παρακολουθήσουμε. Δευτερευόντως, ήταν η πρώτη φορά που στελέχη, αθλητές, βετεράνοι και οπαδοί μιας ΠΑΕ συσπειρώνονται για να έναν κοινό σκοπό, που ξεπερνάει τα όρια του συλλόγου και επεκτείνεται σε πολιτικές φιλοδοξίες. Η σημαντικότητα του Δήμου Πειραιά και ό,τι τον αφορά (ιδιωτικοποίηση λιμανιού, περιοχές αμφιβόλου ιδιοκτησίας και εκμετάλλευσης κτλ) μας έδωσαν ακόμα ένα κίνητρο για να εξειδικεύσουμε στον Πειραιά. Ίσως, μελλοντικά να ασχοληθούμε με το ζήτημα ποδόσφαιρο και πολιτική σε ένα πιο ευρύ φάσμα.

Φυσικά, ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ δεν παύει να έχει και πολλούς πρωταγωνιστές. Οι δικοί σου ποιοι είναι;

Ε, τώρα μου ζητάς να κάνω spoiler στην ταινία. Θα προτιμούσα να αποκαλυφθούν κατά τη διάρκεια της προβολής, θα σου πω, ωστόσο, ότι είναι άνθρωποι από διαφορετικούς χώρους, που μιλάνε είτε με την οπαδική, είτε με τη δημοσιογραφική, είτε με την ακαδημαϊκή τους ιδιότητα, άνθρωποι που αγαπούν το ποδόσφαιρο και το καταλαβαίνουν με διαφορετικούς τρόπους.

Δεδομένης της «ομερτά» που επικρατεί στα συνδεσμιακά, πόσο εύκολα κατάφερες να μιλήσεις με οπαδούς; Δεν σε αντιμετώπισαν καχύποπτα;
Καθόλου εύκολα. Οι οπαδοί αναγνωρίζουν έναν παντοτινό εχθρό στον φακό κάθε κάμερας και η δικιά μας κάμερα δεν είχε διαφορά. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι βασικό μας μειονέκτημα όταν προσεγγίζαμε ανθρώπους του πολιτικού ή του επιχειρηματικού κόσμου, το ότι δηλαδή ήμασταν μια ανεξάρτητη κινηματογραφική παραγωγή, γινόταν πλεονέκτημα σε επαφές με κάποιους οπαδούς. Το ότι, δηλαδή, δεν προερχόμασταν από κάποιο γνωστό κανάλι ή δημοσιογραφικό όμιλο και άρα δεν κουβαλούσαμε και την κακή του φήμη, τους έκανε να μας αντιμετωπίζουν με λιγότερη καχυποψία. Εν τέλει, τα καταφέραμε ως ένα βαθμό να κινηματογραφήσουμε ανθρώπους από τον οπαδικό κόσμο, αλλά είναι ελάχιστοι αναλογικά με τον κόσμο με τον οποίο ήρθαμε σε επαφή και μας αρνήθηκαν, είτε από αδιαφορία, είτε από φόβο, είτε «για να μην κάνουμε κακό στην ομάδα και τον πρόεδρο».

Η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ ήταν στο 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πριν λίγους μήνες. Τι αντιδράσεις υπήρξαν; Τι σου έλεγαν οι θεατές;

Οι προβολές στη Θεσσαλονίκη είχαν αναπάντεχη επιτυχία και η αλήθεια είναι ότι τις ευχαριστηθήκαμε πολύ. Πρωτίστως, χαρήκαμε ιδιαίτερα για την επιλογή του ντοκιμαντέρ μας από το Φεστιβάλ, αφού συνήθως τέτοιες θεματικές αντιμετωπίζονται με αδιαφορία, αν όχι με σνομπισμό από διάφορους καλλιτεχνικούς χώρους. Αφού μας έδωσε το Φεστιβάλ την ευκαιρία να προβάλλουμε τη δουλειά μας, η αποδοχή από το κοινό ήταν συγκινητική, καθώς είχαμε δύο sold out προβολές και ενδιαφέρουσες συζητήσεις με το κοινό, μετά το τέλος των προβολών. Παρ’ όλο που –να σου πω την αλήθεια- φοβόμουν λίγο ότι τα σχόλια θα μείνουν σε ένα ύφος «γαμιέται ο θρύλος και ο Πειραιάς», το κοινό της Θεσσαλονίκης έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για το πολιτικό κομμάτι της υπόθεσης και τα όσα εκτυλίχθηκαν στο Δήμο Πειραιά. Ίσως γιατί το βλέπουν να έρχεται και στην πόλη τους. Ίσως γιατί ο Σαββίδης με όπλο και ασπίδα τον ΠΑΟΚ έχει αγοράσει τη μισή πόλη και συνεχίζει..

Τελικά, είναι ένα ντοκιμαντέρ που αφορά μόνο τους ποδοσφαιρόφιλους ή όλους όσοι ασχολούνται με τα κοινά; Και για ποιο λόγο θα πρέπει ο καθένας από αυτούς να το δει;

Ας ξεκαθαρίσουμε αρχικά, ότι το ντοκιμαντέρ δεν απευθύνεται μόνο σε Ολυμπιακούς ή μόνο σε αντι-ολυμπιακούς. Δευτερευόντως, δεν απευθύνεται, έχω την αίσθηση, μόνο σε ποδοσφαιρόφιλους. Άλλωστε είναι έτσι στημένο, ώστε να γίνεται κατανοητό και από ανθρώπους που δεν έχουν μεγάλη σχέση με το άθλημα. Κατά τη γνώμη μου, απευθύνεται σε ανθρώπους που είναι πολιτικά και κοινωνικά ευαισθητοποιημένοι, σε ανθρώπους που αγαπούν το ποδόσφαιρο όχι μόνο οπαδικά αλλά και ως φαινόμενο και σε ανθρώπους που δεν έχουν καταλάβει ότι το παλιό κάλο οπαδικό σύνθημα «we rule this land», είναι πιο επίκαιρο (και ίσως πιο πολιτικό) από ποτέ.

Ένα ντοκιμαντέρ που παρουσιάζει το «no politica» θεωρείς πως θα ενισχύσει την πεποίθηση μεγάλου μέρους του ευρύτερου ριζοσπαστικού κινήματος πως οι οπαδοί είναι «ζώα»; Ή θα δώσει την ευκαιρία ακόμα και στους «άμπαλους» να «νιώσουν» πως το γήπεδο είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που αξίζει μελέτης και όχι αφορισμού;

Θεωρώ εαυτόν οπαδό. Θεωρώ επίσης ότι μπορεί να είμαι και να έχω χίλια δυο κακά, αλλά «ζώο» δε θα με έλεγα. Είναι εκ των προτέρων λανθασμένη η συλλήβδην απαξίωση όλου το οπαδικού κόσμου, χωρίς να ξεχνώ ότι στους κόλπους του συναντάμε «ζωώδεις» συμπεριφορές και αντιλήψεις. Αντιγράφω τα λόγια σου, αφού όντως πιστεύω ότι «το γήπεδο είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που αξίζει μελέτης και όχι αφορισμού» και συμπληρώνω ότι τέτοιες γενικευμένες απόψεις περί ζώων, κάφρων και λοιπών χαρακτηρισμών δεν ταιριάζουν και ελπίζω να μην αντιπροσωπεύουν κανένα κομμάτι του ριζοσπαστικού κινήματος. Το ντοκιμαντέρ κινείται ακριβώς σε αυτήν την κατεύθυνση, της ανάδειξης, δηλαδή, όλων των φασμάτων του οπαδικού κόσμου, άσχετα αν για ακόμη μία φορά το κομμάτι που κάνει περισσότερη φασαρία είναι αυτό των «άγριων». Κλείνοντας, ήθελα μόνο να σημειώσω ότι στις κάλπες για να ψηφίσουν και να εκλέξουν τον πρόεδρο-δήμαρχο, δεν πήγαν μόνο οπαδοί, αλλά οι δημότες του τέταρτου μεγαλύτερου δήμου της χώρας.

Πού θα το δούμε το ντοκιμαντέρ;

Αρχικά, στις 22 Μαΐου στο ΣΙΝΕ ΤΡΙΑΝΟΝ (Κοδριγκτώνος 21-Πατησίων 101), όπου μετά το τέλος της προβολής θα ακολουθήσει συζήτηση μεταξύ συντελεστών και κοινού και έπειτα θα ακούσουμε live τους ωραίους Noir Project. Είχαμε ήδη αρκετές προβολές ανά την Ελλάδα (Ξάνθη, Πάτρα, Μυτιλήνη, Ρέθυμνο, Σέρρες), αλλά καθώς καλοκαιριάζει αυτές θα μειώνονται.

Από Σεπτέμβριο θα ακολουθήσουν κι άλλες προβολές για τις οποίες μπορείτε να ενημερώνεστε από το:https://www.facebook.com/whatpolitica

Πηγή: humbazine.gr

http://tvxs.gr/news/blogarontas/what-politica-i-politiki-kai-oi-organomenoi-opadoi-toy-olympiakoy