Του ΚΩΣΤΑ ΖΩΡΑ*
Η πλέον πρόσφατη προεκλογική περίοδος θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως η χρονική περίοδος της άρσης των προσχημάτων. Στην Ελλάδα επιβλήθηκε άνωθεν απόλυτη ομοιογένεια ενημέρωσης, πλην ολίγων εξαιρέσεων, με κεντρικούς πυλώνες τον φόβο, τον τρόμο και συνακόλουθα τον ετεροπροσδιορισμό των συνειδήσεων των εκλογέων.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα θα μπορούσε να αναφερθεί η στάση «παραδοσιακών» εφημερίδων, δημοσιογραφικών προμαχώνων παλαιόθεν του κέντρου και της σοσιαλδημοκρατίας, οι οποίες μετά πάθους στήριξαν τη συντηρητική παράταξη υπό την πλέον ακραία δεξιά και εθνικιστική εκδοχή της.
Ο κορυφαίος Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας γράφει στο πρόσφατο βιβλίο του «Για ένα σύνταγμα της Ευρώπης» σχετικά με τον ρόλο των μίντια: «Τα μίντια δεν είναι αμέτοχα στην αξιοθρήνητη μεταμόρφωση της πολιτικής. Από τη μια πλευρά, αποπλανούν τους πολιτικούς, οι οποίοι εξαναγκάζονται να σκηνοθετούν τον εαυτό τους. Από την άλλη, η διαμόρφωση του προγράμματος των μέσων επηρεάζεται από τη φούρια αυτής της καιροσκοπίας: Ζωηροί και ζωηρές τηλεπαρουσιαστές/ριες πολυάριθμων τοκ σόου σερβίρουν ένα χυλό απόψεων, ο οποίος αφαιρεί και από τον τελευταίο τηλεθεατή την ελπίδα ότι υπάρχουν γνώμες που μετράνε στην πολιτική».
Ο δημοσιογράφος και πρώην βουλευτής επικρατείας Βασίλης Μουλόπουλος αποτύπωσε προεκλογικώς τον πλέον εύστοχο ίσως ορισμό της διαπλοκής: «το χρήμα παράγει ενημέρωση, η ενημέρωση παράγει πολιτική και η πολιτική παράγει χρήμα».
Ο καθηγητής του συνταγματικού δικαίου και της πολιτικής κοινωνιολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Φίλιπ Κούνιχ αναγορεύθηκε την 11η Ιουνίου 2012 σε επίτιμο διδάκτορα της Νομικής Σχολής Αθηνών. Στην ομιλία του με θέμα «Μετατοπίσεις στις λειτουργίες μεταξύ κράτους και κοινωνίας» συνέδεσε άμεσα τις δραστηριότητες των τραπεζών και των λοιπών χρηματοπιστωτικών οίκων που καθορίζουν αποφασιστικά τη δράση των κρατών με το μιντιακό και ευρύτερα επικοινωνιακό εθνικό σύστημα. Μεταξύ άλλων ο εκλεκτός συνάδελφος ανέφερε και τα εξής: «Η επιβίωση και το μέλλον δισεκατομμυρίων ανθρώπων φαίνεται να εξαρτώνται από αποφάσεις, οι οποίες λαμβάνονται με γνώμονα την επίτευξη υπέρμετρων κερδών για ένα μικρό αριθμό ατόμων. Στο προ πολλού υφιστάμενο χάσμα ανάμεσα σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου ως προς το επίπεδο διαβίωσης, το οποίο βάθυναν ο ιμπεριαλισμός και η αποικιοκρατία, έρχεται να προστεθεί το άνοιγμα της ψαλίδας και η επέκταση της δομικής φτώχειας ακόμη και εντός παραδοσιακά προνομιούχων περιοχών της Ευρώπης» και αμέσως μετά προσέθεσε «αυτά όμως δεν περιορίζονται μόνο στις διεθνείς χρηματαγορές, αλλά παρατηρούνται και αξιοπερίεργες μεταβολές στο εσωτερικό των κρατών. Αυτό αφορά κυρίως στον τομέα της επικοινωνίας. Δια μέσου των μέσων επικοινωνίας λαμβάνει χώρα ουσιωδώς η διαμόρφωση της πολιτικής, καθώς αυτά διαπλάσσουν και επηρεάζουν την ημερήσια διάταξη του δημόσιου διαλόγου, με τις κρατικές αποφάσεις απλώς να έπονται. Μερικές φορές γεννάται η εντύπωση ότι οι εκλογείς δια της ψήφου τους εκτελούν απλώς και μόνον αυτό που τους είχε προηγουμένως υποδειχθεί δια των μέσων. Και η πολιτική αντιπαράθεση δίνει την εντύπωση ότι έχει εμπορευματοποιηθεί».
Η περιβόητη διαπλοκή, δηλαδή η σύζευξη ΜΜΕ, πολιτικής, πολιτικού χρήματος και κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας, ακυρώνει τη λειτουργία θεμελιωδών αρχών του πολιτικού μας συστήματος (λαϊκή κυριαρχία, δημοκρατική αρχή κ.λπ.) και δημιουργεί σειρά επίκαιρων προβληματισμών όπως: Η στάση των ΜΜΕ απέναντι σε κάθε μορφής εξουσία (ζήτημα που έχει τεθεί πολλαπλώς από τον ομότιμο καθηγητή του Αριστοτελείου Ζήση Παπαδημητρίου), η εσωτερική δημοκρατία στα ΜΜΕ, οι κανόνες δεοντολογίας του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, ο συνταγματικός και νομοθετικός ρόλος του ΕΣΡ, η σχέση ΜΜΕ και πολιτικών κομμάτων, η λειτουργία των ΜΜΕ στο πλαίσιο των σύγχρονων μέσων κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ.
Όλα τα ανωτέρω ως αρχή με τις επιμέρους διαστάσεις της τέθηκαν από τη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση με απόλυτη σαφήνεια και καθαρότητα κατά τις δύο προεκλογικές περιόδους προ της 6ης Μαΐου και προ της 17ης Ιουνίου 2012. Η μεταβολή των πολιτικών συσχετισμών στο άμεσο μέλλον προδικάζει ασφαλώς την επιτυχή αντιμετώπισή τους με ριζοσπαστική και ανατρεπτική διάθεση.
-Οι παραπάνω σκέψεις συγκροτούν σε περίληψη την εισήγηση του υπογράφοντος σε εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ, η οποία πραγματοποιήθηκε στο κεντρικό αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Μυτιλήνη την 13η Ιουνίου 2012 με θέμα «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ και ΜΜΕ».
* Ο Κώστας Ζώρας είναι καθηγητής της Πολιτικής Κοινωνιολογίας πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου
http://konserbokoyti.blogspot.gr/2012/06/blog-post_234.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου