ΤΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΤΟΥ ΛΑΟΚΟΩΝΤΟΣ

φωτ. Οδοφρ.

Λαμβάνει χώρα, για άλλη μια φορά, ο ιερός θεσμός της αστικής εκπαίδευσης που ακούει στο όνομα «πανελλήνιες εξετάσεις». Πρόκειται για έναν θεσμό ταμπού που καθιέρωσε η αστική τάξη πάνω σε μια θεμελιώδη ψυχολογική πλάνη, που χειραγωγεί ιδεολογικά το λαϊκό φαντασιακό των υπηκόων της.
Το πρωτόκολλο λοιπόν αυτής της ιδεολογικής πρόληψης λέει ότι: η αστική παιδεία/εκπαίδευση να πείσει τους εκπαιδευομένους της να φαντάζονται ότι η αποστήθιση των εγχειριδίων αναπτύσσει τη διάνοια.Κατά συνέπεια, το μόνο που μπορεί να κάνει ο εκπαιδευόμενος είναι να καταπίνει αμάσητα τόνους από τέτοια βιβλία, δίχως να υποβάλλει ποτέ σε κριτική την ποιότητά τους και, ακόμη χειρότερα, να μην είναι σε θέση να αντιπροτείνει κάτι άλλο στη θέση τους.

Από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μέχρι το διδακτορικό ή την υφηγεσία, ο άνθρωπος που υποβάλλεται στην εκπαιδευτική διαδικασία το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να αποστηθίζει όσο το δυνατόν καλύτερα και να υπακούει όσο περισσότερο γίνεται. Άρα, για αυτόν, παιδεία είναι απαγγελία (προφορική και γραπτή) συν υπακοή. Μαθαίνει (αποστηθίζει) καλά, υπακούει τυφλά, μιμείται πιστά. Ή, για να το γράψουμε αλλιώς, αυτός ο άνθρωπος μαθαίνει να μην ασκεί ποτέ την κρίση του και την πρωτοβουλία του. 

Κάνουμε τώρα την εξής μελαγχολική σκέψη. Ένα άτομο που εκπαιδεύτηκε με αυτόν τον τρόπο κάλλιστα κάποτε θα μπορούσε να είναι ο «εκπαιδευτικός» που θα εκπαιδεύει νεότερους. Όσο και καλοπροαίρετος να είναι ένας τέτοιος δάσκαλος, άραγε τι έχει μάθει πέρα από την αποστήθιση και την υπακοή για να διδάξει τα παιδιά; Σε όσες και «επιμορφώσεις» και αν έχει παρευρεθεί, όλες δεν θα είναι ανάλογα προσαρμοσμένες στο πρωταρχικό γνωστικό σχήμα που διαμόρφωσε κατά την εκπαίδευσή του, «κατάπινε αμάσητα αυτά που σου προσφέρει η δημόσια/κρατική παιδεία ως γνώση»; 

Να, λοιπόν, κάπως έτσι δημιουργείται η πανίσχυρη ιδεολογία του δημοσίου υπαλλήλου. Αντί να προετοιμάζει τους ανθρώπους για τη ζωή, το δημόσιο και το απαραίτητο παραπλήρωμά του, το ιδιωτικό σχολείο τους προετοιμάζει πρωτίστως για δημόσιες υπηρεσίες, στις οποίες βέβαια περισσεύει η φαντασία, η κριτική και συνδυαστική σκέψη, η πρωτοβουλία και η πρωτοτυπία. 
Όμως, υπάρχει το μεγάλο αλλά: το κράτος που με τόση σπουδή παράγει με εγχειρίδια όλα τα σχετικά διπλώματα δεν μπορεί βέβαια να χρησιμοποιήσει από αυτά παρά έναν συγκεκριμένο αριθμό. Αναγκαστικά αφήνει απ’ έξω ένα μεγάλο τμήμα τους. Τούτο περιθωριοποιείται κοινωνικά και, ως εκ τούτου, στρέφεται εναντίον του. Έτσι το κράτος στην πραγματικότητα έχει δύο υποχρεώσεις βασικές να διεκπεραιώνει. Από τη μια, να τρέφει τους δημόσιους υπαλλήλους του, ενώ, από την άλλη, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τους περιθωριοποιημένους ως εχθρούς του, πράγμα όμως που δεν το συμφέρει. Για τον λόγο αυτό, καλείται ο ιδιωτικός τομέας που, επικουρούμενος από τον κρατικό, αναλαμβάνει να τους εντάξει ομαλά στην παραγωγική διαδικασία, πάντα όμως, βέβαια, υπό άνισες συνθήκες με αυτές του δημόσιου τομέα. Ακόμη παραπέρα, εάν το πρόβλημα είναι πολύ-πολύ σοβαρό, τότε υπάρχει η έσχατη καταφυγή στο κοινωνικό κράτος και στα επιδόματα που παρέχει αυτό. 

Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, από την κορυφή έως την βάση της ελληνικής κοινωνικής πυραμίδας, ένα φοβερό πλήθος από πτυχία, διπλώματα και, τέλος πάντων, από διάφορους τίτλους και «χαρτιά» περιμένουν να μετουσιωθούν σε καριέρα, δόξα και χρήμα. Χιλιάδες υποψήφιοι εκλιπαρούσαν έστω και για τις πιο ταπεινές δημόσιες θέσεις. Τώρα, λόγω της γνωστής δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που επικρατεί, ο αριθμός των εκλεκτών περιορίστηκε και θα συνεχίσει μάλλον να περιορίζεται ολοένα και περισσότερο. Επομένως, ο αριθμός των δυσαρεστημένων ολοένα και θα αυξάνεται, ενώ η πολιορκία τους θα γίνεται συνεχώς πιο ασφυκτική. Σε αυτήν ακριβώς την ιστορική θα λέγαμε συγκυρία, ο κρατικοδίαιτος ιδιωτικός τομέας όχι μόνο δεν μπορεί και δεν θέλει να λειτουργήσει ως ασφαλιστική δικλίδα του συστήματος, αλλά, αντίθετα, επιθυμεί να κερδοσκοπήσει ακόμα περισσότερο πάνω στις πλάτες των, έτσι κι αλλιώς, πάντοτε αδικημένων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. (Όσο δε για επιδόματα και κοινωνικό κράτος, εννοείται πως μόνο σαν αστείο μπορεί να ακουστεί κάτι τέτοιο…) 

Ιδού λοιπόν το σύμπλεγμα του Λαοκόωντος, σε όλο του το μεγαλείο. Εδώ φαίνεται πως όλοι είναι μπλεγμένοι αξεδιάλυτα με όλους. Οι πάντες λειτουργούν ωσάν να έχουν δίκιο και συγχρόνως όλοι σαν να έχουν άδικο. Έτσι ο ένας στρέφεται εναντίον του άλλου σε ατομικό επίπεδο, και κατόπιν, οργανωνόμενοι σε ομάδες μικροσυμφερόντων και στενών συντεχνιακών κεκτημένων, στρέφονται η μια εναντίον της άλλης. Οι εκπαιδευτικοί φαίνεται σαν να έχουν στραφεί κατά των μαθητών τους και οι μαθητές κατά των εκπαιδευτικών τους. Το μεγαλύτερο μπέρδεμα προκύπτει όταν αναγκάζεται κανείς να παρέμβει και να πάρει θέση υπέρ της μιας ομάδας ή της άλλης. Όποια θέση και αν πάρει θα είναι μέσα στον φαύλο κύκλο. Και όλα αυτά επειδή κανείς δεν θυμάται τη γενεσιουργό αιτία, που είναι η στρεβλωμένη ιδεολογία της δημόσιας και ιδιωτικής κρατικοδίαιτης «παιδείας»: 

Μέσα από τις πανελλήνιες εξετάσεις η αστική τάξη να καταφέρνει να στελεχώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον κρατικό μηχανισμό της. Όσοι περισσεύουν ας συγκρούονται τόσο μεταξύ τους όσο και με την ίδια την κοινωνία, γιατί αυτό απαιτείται για την αυτο-διαμόρφωση του καπιταλισμού 

Να σταματήσουν τώρα οι πανελλαδικές εξετάσεις 

Το γράφουμε ευθέως και δίχως περιστροφές: να καταργηθούν πάραυτα οι πανελλαδικές εξετάσεις και να αντικατασταθούν από φόρουμ κοινωνικής σοφίας, όπου οι μαθητές θα συζητούν το κοινωνικό κομμάτι της παιδείας τους. Δηλαδή, αυτά που μαθαίνουν στα σχολεία τους πώς και πόσο τους βοηθάνε στην κατανόηση του κόσμου που τους περιβάλλει – όχι ως παθητικούς εξωτερικούς παρατηρητές αλλά ως εσωτερικά συμμετέχοντα και δρώντα πρόσωπα. Η αντικατάσταση αυτή θα αναδείξει defacto την αντιδραστική, πέρα ως πέρα, ιδεολογία της εξετασιοκεντρικής εκπαίδευσης. Μια ιδεολογία που το αποκλειστικό της νόημα είναι η απρόσκοπτη αναπαραγωγή και διαιώνιση του υπάρχοντος κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού συστήματος.

Έχουμε δύο πολύ σοβαρούς λόγους, πέρα από την κοινωνική χειραφέτηση, για τους οποίους προτείνουμε την κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων. Ο πρώτος είναι κοινωνικός, και αφορά στην έλλειψη ενημέρωσης του κοινού για τους πραγματικούς στόχους αυτών των εξετάσεων. Με λίγα λόγια, κανείς μέχρι τώρα από το υπεύθυνο πολιτικό προσωπικό δεν δήλωσε ευθαρσώς στους πολίτες του, και ιδιαίτερα στους μαθητές και στους γονείς τους, ότι πρόκειται για εξετάσεις αποστήθισης, αφού στην πραγματικότητα ακριβώς τέτοιες πρέπει να είναι, για να επιτελούν άψογα το σκοπό τους: παπαγαλία, διότι δεν αφορούν στη σοφία και άρα στους μαθητές αυτούς καθεαυτούς, αλλά στο τι έχει αφομοιωθεί ως μαθημένη συμπεριφορά, για να εξυπηρετεί την ίδια την εξουσία και την ιδεολογικοποιημένη πληροφορία της.

Όμως τούτη η αποσιώπηση συνιστά οπωσδήποτε κοινωνικό πρόβλημα, διότι αγγίζει την ηθική εξαπάτηση της δημόσιας σφαίρας, διότι παραβιάζει το συμβόλαιο ειλικρίνειας ανάμεσα στην αστική τάξη και τον λαό. Άρα, είναι κολάσιμη ακόμη και στο πλαίσιο της τυπικής αστικής δημοκρατίας.

Τώρα, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι υπάρχουν και κάποιοι υποψιασμένοι μαθητές, γονείς και καθηγητές, η συντριπτική πλειονότητα των εμπλεκομένων σε αυτήν την κοινωνική λοβιτούρα, έχει εσωτερικεύσει τον ιδεοψυχαναγκασμό της συνεχούς εξετασιομανίας και, ως εκ τούτου, της στρεβλής αξιολαγνείας ως βαθμοθηρίας και την έχει αναγάγει σε νόημα ζωής. Έχει ασπαστεί ευλαβικά την εκβιομηχανισμένη ζωή ενός απέραντου εργοστασίου, στο οποίο παράγονται κυρίως άχρηστες γνώσεις και άρα χαρτιά και τίτλοι αμφίβολης σοφίας. Η γραμμή παραγωγής αυτού του εργοστασίου, από το δημοτικό έως το διδακτορικό, είναι σχολείο-φροντιστήριο-βαθμοί/αποστήθιση-εξετάσεις-απολυτήριο. Μια ευθύγραμμη και μηχανιστική εκμάθηση ανούσιων εν πολλοίς πληροφοριών, που όμως εγγράφονται ως άχρηστο έρμα, κοινώς σαβούρα, στον εγκέφαλο των εκπαιδευομένων.

Και ακριβώς να ποιο είναι το πρόβλημα: τώρα που η νέα επιστήμη αρχίζει τη μεγάλη στροφή από τον θετικισμό-φορμαλισμό προς τη σοφία πώς θα εξοστρακιστούν τα άχρηστα γνωστικά σχήματα, ώστε να μπορέσουν να «προσομοιωθούν» στον εγκέφαλο ουσιωδέστερες προτάσεις ως προς την αλήθεια; Και, επιπλέον, πόσες γενιές θα χρειαστούν για να εξαλειφτούν οι άχρηστες οριζόντιες γνωστικές πληροφορίες και να αντικατασταθούν από την κάθετη διαίσθηση και φαντασία, που είναι η γνώση ως αλήθεια; Και όχι οι «αλήθειες» ως μόδα (πολιτισμικός και πολιτιστικός σχετικισμός). 

Εδώ λοιπόν έχουμε ένα πολύ σοβαρό ανθρωπολογικό πρόβλημα που πρέπει οπωσδήποτε να επιλυθεί. Για αυτό προτείνουμε φόρουμ κοινωνικής σοφίας και όχι «μηχανοκίνητες» εξετάσεις. Επειδή άλλο πράγμα είναι η αλήθεια και η κατανόησή της και εντελώς διαφορετικό πράγμα η απόδειξη αποστηθισμένων τσιτάτων «γνωστικού» τάχατες περιεχομένου. Η καινούρια επιστήμη απευθύνεται στην κοινωνική συνείδηση. Η παλιά, που όμως ισχύει ακόμη και σήμερα, είναι ο κομφορμισμός του θετικισμού και του φορμαλισμού και απευθύνεται στην ατομική-υλική συνείδηση. Δυστυχώς, είμαστε ακόμα ψυχή τε και σώματι στη δεύτερη, ενώ κανονικά θα έπρεπε ήδη να έχουμε μπει ως κοινωνίες στην πρώτη. Θα επιχειρήσουμε λοιπόν το άλμα από τη δεύτερη στην πρώτη; Μόνο αν υπερπηδηθούν τα βασικά εμπόδια. Και το πρώτο από τα βασικά εμπόδια είναι το άλγος των εθνοκεντρικών εξετάσεων, που πληγώνουν βαθιά την κοινωνική συνείδηση. 

28/5/201
athens.indymedia

άρθρο του Νώντα Κούκα από το http://iamarevi.wordpress.com/

http://gregordergrieche.blogspot.gr/2014/06/blog-post_171.html