ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΑΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Οι παρακάτω σκέψεις πολύ απέχουν από το να θεωρηθούν ως μια ολοκληρωμένη αποτίμηση των όσων συνέβησαν στην πρόσφατη Συνδιάσκεψή μας, πολλώ δε μάλλον ως ακριβής πρόβλεψη για την πορεία μας προς το ιδρυτικό Συνέδριο, αφού τα γεγονότα τρέχουν και οι εξελίξεις δεν αποκλείεται να μας προ(κατα)λάβουν. Ας θεωρηθεί λοιπόν το σημείωμα αυτό ως μια άγουρη προσπάθεια προσέγγισης των όσων ζήσαμε αυτό το σημαντικό τριήμερο, που περιέχουν ασφαλώς και σπέρματα της μελλοντικής μας διαδρομής.

Αδιαμφισβήτητα, το κορυφαίο ζήτημα που αναδείχθηκε μέσα από τη Συνδιάσκεψη ήταν η δημιουργία της «αριστερής πλατφόρμας», ως διακριτού ρεύματος μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Και φυσικά η συνειδητή και αποφασιστική επιλογή το ρεύμα αυτό να εκφραστεί με ξεχωριστή λίστα εντός ενός κοινού ψηφοδελτίου, με δυνατότητα – σχετικά περιορισμένης - επικοινωνίας της ατομικής σταυροδοσίας, διεκδικώντας έτσι την καταγραφή του ως διακριτού ρεύματος, άσχετα από τη δυνατότητα να ψηφίζονται εκατέρωθεν και ως άτομα οι υποψήφιοί του.

Η επιλογή αυτή είναι αλήθεια ότι προκάλεσε σε μεγάλη μερίδα συντρόφων μας ένα μούδιασμα, στην καλύτερη περίπτωση, ένα σοκ σε άλλους. Είναι επίσης αλήθεια ότι περιείχε αρκετή δόση ρίσκου και βεβαίως είχε αναμφισβήτητο «εκλογικό κόστος». Θα ήταν όμως πολύ ρηχό και κοντόφθαλμο να αξιολογηθεί με τέτοια κριτήρια. Θεωρώ ότι ήταν βαθύτατα πολιτική επιλογή και η σημασία της θα κριθεί σε μια πορεία, αρκεί βεβαίως να συνοδευτεί από την απαιτούμενη επιμονή, την πολιτική της εμβάθυνση, την ικανότητα να καταστεί ακόμη πιο ευρύχωρη και πιο ριζοσπαστική.

Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με την προσπάθεια συγκεκριμένων από την «ενιαία πλειοψηφία» να καλλιεργήσουν κλίμα πόλωσης, να πυροδοτήσουν τη διχαστική ατμόσφαιρα, να «παίξουν» επικίνδυνα με επιλογές βοναπαρτισμού και «συνταγματικών» εκτροπών. Μέσα σ’ ένα σώμα αντιπροσώπων, μάλιστα, το οποίο, όχι χωρίς μεθοδεύσεις και συγκεκριμένες επιλογές, περιείχε δυσανάλογα μεγάλο κομμάτι συντρόφων, οι οποίοι είτε δεν έχουν διαπαιδαγωγηθεί μέσα στις δύσκολες και απαιτητικές διαδικασίες της «πληθυντικής» αριστεράς είτε κουβαλούν ακόμη κουλτούρα διαβόητων (εκ του δια βοής) συνεδριακών διαδικασιών.

Θα προτιμήσουμε να απευθυνθούμε στο ΣΥΡΙΖΑ των μελών, στους συντρόφους που έστειλαν οι οργανώσεις μας απ’ όλη τη χώρα και να επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στις ειλικρινείς αγωνίες και στα αυθεντικά τους ερωτηματικά.

1. Δεν θέλουν οι σύντροφοι να ξαναζήσουμε εμπειρίες διασπάσεων και τραύματα που προκαλούν οι χωρίς αρχές ομαδοποιήσεις, δεν θέλουν να λειτουργούν τάσεις με όρους μηχανισμών και φράξιες μέσα στο κόμμα. Κι έχουν δίκιο. Απαιτείται λοιπόν, όσοι από μας κάναμε την επιλογή της «αριστερής πλατφόρμας», να διαμορφώσουμε και να συζητήσουμε με τους συντρόφους μας, ήρεμα κι απλά, τη δική μας ολοκληρωμένη αφήγηση για τον ενιαίο φορέα που θέλουμε να δημιουργήσουμε.
2. Έχοντας απέναντί μας το σύστημα εξουσίας, τους επικοινωνιακούς μηχανισμούς χειραγώγησης, το μνημονιακό εφιάλτη, ο κόσμος μας επιθυμεί να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ συσπειρωμένος και αποτελεσματικός, να εμφανίζεται δημόσια χωρίς κακοφωνίες και παλινωδίες. Είναι λοιπόν εξηγήσιμες – αν και όχι βάσιμες - οι επιφυλάξεις πολλών συντρόφων μας για το αν η επιλογή μας αυτή ήταν ανεπίκαιρη ή άστοχη.
3. Τέλος, ένα κομμάτι συντρόφων που δεν είναι ενταγμένοι σε συνιστώσες είναι επίσης φυσικό να διατηρούν τις δικές τους επιφυλάξεις απέναντι σε «ομαδοποιήσεις» και λίστες, στο βαθμό που τις θεωρούν ανταγωνιστικές προς τη δική τους διακριτότητα.

Απέναντι σ’ αυτά τα ερωτήματα και τις επιφυλάξεις, που δεν είναι τα μόνα, θα επιχειρήσουμε ορισμένες απαντήσεις, που δεν διεκδικούν το αλάθητο αλλά και θα παραμείνουν «ανοιχτές» στο διάλογο που πρέπει ν’ αναπτυχθεί στις οργανώσεις, στην πορεία μας προς το Συνέδριο.

1. Η συντριπτική πλειοψηφία των μελών μας δεν θέλει ένα κόμμα ιδεολογικά μονολιθικό ούτε μια εσωτερική λειτουργία αφυδατωμένη από ρεύματα ιδεών και απόψεων. Η δική μας αντίληψη, νομίζω όλων μας, πολύ απέχει από μια μεταφυσικού τύπου θεώρηση ότι οι «ιδέες» είναι κάτι αφηρημένο, ότι είναι εγκατεστημένες στα άστρα και με ιδεαλιστικό τρόπο εμφυτεύονται στους ανθρώπους. Αντίθετα η δική μας κοσμοαντίληψη υποστηρίζει ότι οι ιδέες έχουν υλική υπόσταση, έχουν αφή, οσμή, σάρκα και οστά. Και οπωσδήποτε τα ρεύματα ιδεών και απόψεων έχουν φορείς: φυσικά πρόσωπα και συλλογικότητες. Τίποτε λοιπόν δεν μπορεί να τρομάζει εμάς, όταν άνθρωποι που συγκροτούν ρεύματα απόψεων συναντιούνται, συνεδριάζουν, διαλέγονται, αποφασίζουν.
2. Μια ορισμένη παράδοση της αριστεράς είναι η δημιουργία τάσεων και ομάδων, οι οποίες συγκρούονται και οδηγούνται σε διαρκείς κατατμήσεις, πολλές φορές αντιδικώντας περί του φύλου των αγγέλων. Εδώ όμως δεν έχουμε να κάνουμε μ’ αυτό. Είναι προφανές ότι υπάρχουν επίδικα και μάλιστα σημαντικά. Τα οποία έχουν διατυπωθεί με εμφατικό τρόπο, συνοψίζονται δε εντελώς ενδεικτικά στις κατατεθείσες τροπολογίες, οι οποίες συζητήθηκαν – αν και όχι ικανοποιητικά και με την απαιτούμενη επάρκεια και ενάργεια – στις οργανώσεις και στον προσυνδιασκεψιακό διάλογο. Κι αυτά τα επίδικα συνδέονται κυρίως με το μεταβατικό (κι όχι το υπερβατικό) πρόγραμμά μας. Αλήθεια με ποιο τρόπο θα διεξάγεται αυτή η εσωκομματική διαπάλη; Με «συνθέσεις» ισορροπιών, με αστερίσκους, προσθήκες και διφορούμενους χρησμούς, σε κείμενα που γράφονται δια της κοπτορραπτικής σε κλειστά γραφεία (για να παραβιάζονται ή να ξεχειλώνονται αμέσως μετά στα τηλεοπτικά πάνελς) ή με ανοιχτό και δημόσιο διάλογο ενώπιον - και με την ενεργό συμμετοχή - των μελών και των οργανώσεων; Κι αν δεν είναι οι κορυφαίες συνεδριακές διαδικασίες οι προνομιακοί χώροι στους οποίους θα διεξάγεται η ιδεολογική και προγραμματική αντιπαράθεση, αλήθεια ποιοί είναι;
3. Τι προσπάθησε να υπηρετήσει άραγε η επιλογή της «αριστερής πλατφόρμας»; Το πώς για παράδειγμα ο σ. Λαφαζάνης θα παραμείνει κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, ο σ. Λεωτσάκος θα διατηρήσει το γραφείο του στον έβδομο όροφο της Κουμουνδούρου ή ο σ. Καλύβης τη θέση του στη Γραμματεία; Με λίγα λόγια ήταν επιλογή διατήρησης ή αναπαραγωγής ενός μηχανισμού ή όχι; Θεωρώ ότι μόλις κατακαθίσει ο κουρνιαχτός και οι πρώτες εντυπώσεις από τη σύγχυση που σκόπιμα καλλιεργήθηκε, ο κάθε σύντροφος και η κάθε συντρόφισσα, που συμμετείχε σ’ αυτή τη διαδικασία, θα κατανοήσει ότι πρόκειται ακριβώς για το αντίθετο. Καθόσον η επιλογή της (ας μη γελιόμαστε, κατευθυνόμενης) σταυροδοσίας σ’ ένα «ενιαίο» ψηφοδέλτιο, με κριτήρια κυρίως ατομικής επιλογής, θα ήταν αυτή ακριβώς που θα πριμοδοτούσε λογικές αναπαραγωγής μηχανισμών. Η έντιμη αλλά και δημοκρατική επιλογή ήταν ακριβώς η επιλογή της κατάθεσης διακριτής λίστας, που προϋπέθετε πριν απ’ όλα μια συνειδητή πολιτική επιλογή. Με εκλογικό ρίσκο και κόστος, αλλά που βάζει σημαντική παρακαταθήκη για τη φυσιογνωμία και το DNA του φορέα που θέλουμε να οικοδομήσουμε.
4. Έχει επίσης υποτιμηθεί το γεγονός ότι στη λίστα της «αριστερής πλατφόρμας» συναντήθηκαν το Αριστερό Ρεύμα, η Αριστερή Ανασύνθεση (που είναι τάσεις του ΣΥΝ), με άλλες συνιστώσες όπως η ΔΕΑ, η ΑΠΟ, η ΚΕΔΑ, το «Κόκκινο», με συντρόφους ανένταχτους. Η επιλογή αυτή της συνάντησης και συμπόρευσης, που έγινε με όρους καθαρά ιδεολογικοπολιτικούς, συνιστά σημαντική «υπέρβαση», που υποστηρίζω ότι θα επιδράσει θετικά και δημιουργικά σε ανάλογες ζυμώσεις και διεργασίες και θα απελευθερώσει σημαντικές δυνάμεις μέσα στο Σύριζα.
5. Οι επικοινωνιακές ανάγκες και πιέσεις ούτε κορυφώθηκαν ούτε τελείωσαν με το πέρας της Συνδιάσκεψης. Θα είναι πάντα παρούσες, είναι μάλιστα αναμενόμενο να είναι ακόμη πιο έντονες και στην πορεία μας προς στο επικείμενο ιδρυτικό Συνέδριο. Αλήθεια θα πρέπει να υποστείλουμε τις σημαίες μας στο όνομα της επικοινωνιακής ή οιουδήποτε άλλου τύπου πίεσης δεχόμαστε; Θα πρέπει να αυτολογοκριθούμε, να αυτοκαταργηθούμε, να υποστούμε λοβοτομή για το ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε και πού θέλουμε να πάμε; Υποστηρίζω, υποστηρίζουμε εμείς που κάναμε την τολμηρή επιλογή της «αριστερής πλατφόρμας», ακριβώς το αντίθετο. Και το υπερασπιζόμαστε και για λογαριασμό όλων – ακόμη και των «αντίθετων» - ρευμάτων ιδεών και απόψεων του χώρου μας. Κι ας μη γελιόμαστε σύντροφοι. Αν δεν γινόταν αυτή η επιλογή τώρα, στο Συνέδριο, κάποιοι θα επικαλούνταν βολικά το «κεκτημένο» υπέρ δήθεν της ενότητας, καθιστώντας την, τότε, απαγορευτική ή τουλάχιστον μια επιλογή αμυντικού χαρακτήρα και μάλιστα από θέσεις οπισθοχώρησης.
6. Απευθυνόμενος, επίσης, στους ανένταχτους συντρόφους μας, που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία για τα θέματα της δημοκρατίας, τους καλώ να αναλογιστούν ότι τα μείζονα ζητήματα της δημοκρατίας μέσα στο κόμμα, αφορούν την έκφραση και την ανοιχτή διαπάλη των ιδεών και των απόψεων. Η δημοκρατία δεν είναι «τεχνικό» ζήτημα που λύνεται με τον αριθμό των σταυρών που θέτει κανείς σε ενιαίες λίστες. Είναι κυρίως ζήτημα ελεύθερης επιλογής, που συνδέεται με την ανοιχτή και ανεμπόδιστη συζήτηση, με την οριζόντια επικοινωνία, με τη ζωντανή λειτουργία των οργανώσεων. Με τα ζητήματα της λογοδοσίας και της ανακλητότητας. Με την ανάδειξη πραγματικών ρευμάτων ως ζωντανές, ανοιχτές, ευρύχωρες και δημοκρατικές συλλογικότητες και την αποδυνάμωση των λογικών των μηχανισμών και της «επαγγελματοποίησης».

Ευτυχώς ή δυστυχώς, η μοίρα κι ο καιρός το ’χουν ορίσει: Ο Σύριζα να σηκώσει στις πλάτες του το τιτάνιο έργο της προοδευτικής ανατροπής με σοσιαλιστικό ορίζοντα. Και να κληθεί να το κάνει σύντομα. Οι ανιστόρητες και διχαστικές επιλογές της ηγεσίας του Κ.Κ.Ε. καθώς και η στάση δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να προεξοφλούν την αστική μας ενσωμάτωση, καθιστούν τραγικά ανεπαρκή την εξ αριστερών κριτική αλλά και ανάσα συνεργασίας που τόσο έχουμε ανάγκη εμείς κι ο τόπος. Από τη σκοπιά αυτή, ακόμη και σύντροφοι που δεν ταυτίζονται με τις απόψεις της «αριστερής πλατφόρμας», πιστεύω ότι μπορούν και πρέπει να προβληματιστούν με το κατά πόσο θα ήταν σκόπιμο να έχουμε μια ηγετική πλειοψηφία που θα νιώθει «λυμένα τα χέρια της». Που, απέναντι στην τεράστια πίεση του συστήματος να μας οδηγήσει αν όχι σε ενσωμάτωση τουλάχιστον σε άμβλυνση των ριζοσπαστικών μας προγραμματικών στοχεύσεων, να μην έχει δίπλα της ένα ισχυρό αντίβαρο, που θα ωθεί το σύνολο των δυνάμεών μας σε όλο και πιο ριζοσπαστική κατεύθυνση.

Με τις σκέψεις αυτές ας προχωρήσουμε ανοιχτά, τολμηρά, συντροφικά, ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ σ’ ένα γόνιμο διάλογο ενόψει του ιδρυτικού μας Συνεδρίου, χωρίς ενδοσκοπήσεις και διχαστικές πρακτικές μέσα στις οργανώσεις, αλλά αντίθετα με κοινή δράση και στα κινήματα και στο κόμμα για ένα αυθεντικά νέο, μάχιμο, πραγματικά πλουραλιστικό και δημοκρατικό πολιτικό υποκείμενο, που θα διεξαγάγει νικηφόρα την πάλη υπέρ των δυνάμεων της εργασίας και της δημοκρατίας.

http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=10315:vaggelis-antwniou-ps-syrizaqq&catid=83:aristera&Itemid=200