Τις τελευταίες αυτές, εορταστικές - υποτίθεται - ημέρες, κατά σύμπτωση κατακλυζόμαστε από ειδήσεις βιασμών γυναικών ανά τον κόσμο και δυστυχώς και στην Ελλάδα.
Τα περιστατικά είναι απολύτως πραγματικά, αλλά φυσικά ο βιασμός γυναικών δεν είναι μια εξαίρεση της επικαιρότητας, αλλά ο κανόνας της καθημερινότητας και σε αυτή τη χώρα.
Σε μια κοινωνία όπου η κυρίαρχη ηθική είναι αυτή της ανθρωποφαγίας, ο κανόνας είναι ο κάθε φορά πιο αδύναμος να πέφτει θύμα του κάθε φορά ισχυρότερου. Και στην υπαρκτή κατηγορία των φύλων, από άποψη σωματικής ρώμης αλλά και εμπεδωμένων ρόλων, η γυναίκα είναι συνήθως ο πιο αδύναμος άνθρωπος.
Καμιά φορά, στην προσπάθεια να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε τέτοια φαινόμενα, αναλωνόμαστε στο αν το ταξικό ζήτημα είναι κυρίαρχο αυτού των φύλων ή το αντίστροφο. Όμως η αλήθεια είναι πως αυτές οι κατηγορίες ταξινόμησης του κοινωνικού, συμπλέκονται μεταξύ τους και δεν είναι αξεχώριστες. Υπάρχουν αλληλεπιδράσεις και δεν είναι χρήσιμο να μην τις αναγνωρίζουμε.
Ένα πράγμα που έχει σημασία να ξεχωρίσουμε είναι η χρήση του γεγονότος όπως γίνεται από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Αυτές οι πραγματικά τρομακτικές ειδήσεις έρχονται στην πρώτη θέση και υπερτονίζονται, καθώς πρόκειται για απολύτως προσωπικές ιστορίες. Η έμφαση στο προσωπικό, όταν μάλιστα προσφέρεται ώστε να μην συνδέεται εύκολα με την κοινωνική κατάσταση, είναι ο κανόνας στα κυρίαρχα media. Αυτό γιατί τα media φροντίζουν ώστε με όλους τους δυνατούς τρόπους να εξαφανίζεται η συλλογική-κοινωνική διάσταση του κόσμου. Γι αυτό, είτε ευχάριστες ειδήσεις είτε δυσάρεστες, διατυπώνονται έτσι ώστε να μην διακρίνεται και να εξαφανίζεται η έννοια του συλλογικού.
Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής, τις ειδήσεις απασχολούν το τι έκανε ο τάδε σταρ του Χόλιγουντ με το διαζύγιό του, και τα σήριαλ μιλάνε πάντα για προσωπικές σχέσεις και εξαντλούνται σε κάθε είδους προσωπικές έριδες, ενώ πουθενά δεν εμφανίζεται η ένταξη του προσωπικού σε κάτι ευρύτερο.
Αυτός είναι ο κυρίαρχος κανόνας που διαμορφώνει τα τηλεοπτικά μας προγράμματα, αλλά και γενικότερα το περιεχόμενο των κυρίαρχων media: υπάρχουν μόνο ατομικές υποθέσεις και μια απόμακρη και απρόσιτη εξουσία που αποφασίζει - κυβερνητικά μέτρα - και τίποτε άλλο! Δεν υπάρχει συλλογικό, δεν υπάρχει κοινωνικό πλαίσιο που επηρεάζει και το επιμέρους.
Στις περιπτώσεις των βιασμών γυναικών, ενώ πρόκειται καταφανώς για κοινωνικό φαινόμενο, ο τρόπος που σερβίρεται η είδηση την αποστεώνει στο στενό ατομικό, έτσι που τελικά ποτέ δεν μπορεί να λυθεί το πρόβλημα. Διότι πάντα το επιμέρους και το γενικότερο αλληλεπιδρούν ώστε να δημιουργούν τα όποια γεγονότα και φαινόμενα, και δεν μπορούμε να βρούμε προοπτικές μένοντας μόνο στο στενά ατομικό.
Έτσι όπως παρουσιάζονται τα πράγματα στρέφεται πάντα η κοινή γνώμη και ο υγιής θυμός, αποκλειστικά προς το συγκεκριμένο πρόσωπο, χωρίς να διευρύνεται ο νους ώστε να αναζητά λύσεις που θα προβλέψουν και θα αποτρέψουν ένα επόμενο παρόμοιο τραγικό περιστατικό. Γιατί αν άνοιγαν τέτοιες συζητήσεις θα οδηγούμασταν στην τεράστια ευθύνη, όχι μόνο της Δικαιοσύνης και του λεγόμενου και υποτιθέμενου Σωφρονιστικού Συστήματος, που μόνο σωφρονισμό δεν επιτελεί, αλλά και στην ανεπάρκεια της Παιδείας, στην παντελή απουσία πρόληψης στον τομέα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Ψυχικής Υγείας, σε ένα κοινωνικό πλαίσιο που, με βασικό όργανο τα ίδια αυτά media που τώρα δήθεν κόπτονται για την καημένη τη γυναίκα, όλη μέρα αναπαράγουν το ρόλο της γυναίκας - πουτάνας που βγάζει το ψωμί της δείχνοντας τα μπούτια και τα βυζιά της, τελικά σε ένα κοινωνικό τοπίο ατέρμονης βίας, απανθρωπιάς, εκμετάλλευσης, επιβολής του δυνατού στον αδύναμο, είτε ο δυνατός είναι ο πλούσιος και αδύναμος ο φτωχός, είτε δυνατός είναι ο σωματικά πιο εύρωστος, αυτός που φέρει όπλο, αυτός που φορά τη στολή της εξουσίας, αυτός που κατέχει το πόστο της εξουσίας.
Η κυρίαρχη κουλτούρα της βίας, η κυρίαρχη κουλτούρα της εκμετάλλευσης, η κυρίαρχη κουλτούρα της περιφρόνησης της βούλησης των πολιτών, αυτή η κουλτούρα εξειδικεύεται σε προσωπικό επίπεδο και εμπεδώνεται ασυνείδητα ώστε να γίνεται απάνθρωπη συμπεριφορά σε όλα τα πεδία της καθημερινής ζωής.
Όταν όλες οι ανθρωπιστικές αξίες έχουν στην πράξη καταπατηθεί και κουρελιαστεί, όταν όλες οι κοινωνικές κατακτήσεις αιώνων, σε μια πορεία της ανθρωπότητας προς έναν καλύτερο κόσμο, εξευτελίζονται, αυτός ο εκπεσμός φτάνει σε κάθε ίνα της κοινωνίας, σε κάθε πρόσωπο και σε κάθε ψυχή ξεχωριστά και βιώνεται αναλόγως και με τις ιδιαίτερες συγκυρίες, ώστε να μορφοποιείται τελικά με κάποιο τρόπο σε κάτι αποτρόπαιο, αντανακλώντας το γενικό σκοτάδι.
Όλοι, ο καθένας μας ξεχωριστά, είμαστε κοινωνικά όντα, δηλαδή προϊόντα του ευρύτερου πλαισίου στο οποίο δημιουργούμαστε, γεννιόμαστε, αναπτυσσόμαστε και ζούμε. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει οτι είμαστε πανομοιότυποι, γιατί υπάρχουν οι ιδιαίτερες συνθήκες που επιδρούν στον καθένα ξεχωριστά. Αλλά και αυτές εντάσσονται στο γενικό τοπίο.
Η προσπάθεια να εξατομικεύσουμε τα πάντα, είναι συστηματική και σε αυτή εντάσσονται και έωλης αξιοπιστίας έρευνες που εξηγούν κάθε συμπεριφορά με το DNA, και κατά συνέπεια ανήκουν στις αποτρόπαιες θεωρίες περί περιούσιων λαών, υπέρτερων φυλών - και φύλων - και άλλα απολύτως οπισθοδρομικά που οδηγούν την κοινωνία στην άβυσσο.
Η πραγματική λύση, η κοινωνική λύτρωση, θα επερχόταν αν υπήρχε μια πραγματικά δημόσια συζήτηση, ενταγμένη σε συμμετοχικές διαδικασίες στις οποίες αντιμετωπίζονται και λύνονται όλα τα προβλήματα, ανάμεσα στα άλλα και αυτό το κοινωνικό φαινόμενο των βιασμών γυναικών.
Σε μια σάπια κοινωνία, δηλαδή σε μια μη κοινωνία, όπου δεν υφίστανται δεσμοί, ο καθένας τείνει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ένα μόνο σαρκίο, χωρίς προορισμό και λόγο ύπαρξης. Έτσι στέκεται εχθρικά απέναντι σε όλους τους άλλους, και κυρίως αυτούς που τους εμφανίζουν ως τροφή, όπως δηλαδή συμβαίνει με τη γυναίκα, που αναπαρίσταται στην κυρίαρχη εικόνα της, όχι ως ένα ισότιμο, με ισότιμες και ολοκληρωμένες ανάγκες ανθρώπινο πλάσμα, αλλά ως η "ανταμοιβή", το "δωράκι", η σεξουαλική τροφή για τον πεινασμένο άντρα.
Σε μια κοινωνία ισοτιμίας, δικαιοσύνης, αλληλεγγύης, συλλογικότητας, αγάπης, ευημερίας για όλους και όχι της βίας των ακραίων κοινωνικών αντιθέσεων, του χυδαίου πλούτου από τη μια και της ανέχειας από την άλλη, της εκπόρνευσης του ενός φύλου για την δήθεν ικανοποίηση του άλλου, οι ελάχιστες παρεκκλίσεις θα μπορούσαν να απομονωθούν και να περιοριστούν αριθμητικά, με προοπτική να εξαλειφθούν ως φαινόμενα.
Έχει σημασία να δούμε την έκταση του φαινομένου των βιασμών γυναικών, που είναι πολύ μεγάλη, που περιλαμβάνει πολλά, μικρότερης ίσως αγριότητας εγκλήματα που όμως, στο συλλογικό και επομένως και ατομικό ασυνείδητο, προετοιμάζουν για το ακραίο έγκλημα.
Η εικόνα της γυναίκας - γκόμενας - εμπόρευμα - αντικείμενο - που κυριαρχεί στα media και φυσικά αναπαράγεται και στην πραγματική ζωή, όπου οι γυναίκες αντιγράφουν τη εικόνα που τους υπαγορεύεται έμμεσα οτι πρέπει να έχουν - γιατί αν δεν της μοιάζουν δεν θα αρέσουν, δηλαδή δεν θα τις αγαπούν, επομένως θα είναι μόνες - ουσιαστικά προετοιμάζει την κοινωνία για την νομιμοποίηση του βιασμού στις συνειδήσεις. Από εκεί και πέρα η απόσταση μέχρι το πιο άγριο έγκλημα μπορεί να διανυθεί. Σε άλλες εποχές που δεν υπήρχαν τηλεοράσεις - αλλά και σε άλλες σύγχρονες κοινωνίες - και πάλι καλλιεργείτο η ιδέα της γυναίκας - αντικείμενο του πόθου - με τον αντίστροφο τρόπο, που όμως είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, δηλαδή καθιστώντας το γυναικείο σώμα ταμπού.
Για τις γυναίκες αλλά και κάθε άνθρωπο, η ελευθερία είναι μια δύσκολη υπόθεση που απαιτεί λεπτές ισορροπίες.
Για τις κοινωνίες, ένα τοπίο βούρκου γεννά τέρατα. Αν δεν φροντίσουμε για ένα κόσμο αληθινής ομορφιάς, ένα κόσμο ανθρώπινης και αξιοβίωτης ζωής για όλους, ένα κόσμο χωρίς βία και εκμετάλλευση, ένα κόσμο σεβασμού όλων των πλασμάτων, σεβασμού της ζωής, όλα τα εγκλήματα δεν θα είναι παρά ότι πιο φυσικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου