Υπάρχει μια βραχεία και ρηχή έκπληξη των αστών- των κατοίκων της πόλης- για την τερατωδία και τους χτυπημένους μετανάστες. «Μποϊκοτάζ της φράουλας» λένε μάλιστα κάποιοι, που ενδεχομένως θεωρούν την επαρχία όπως την εικονογραφεί οΝτέιβιντ Λιντς ή η Ντέμπρα Γκράνικ στις ταινίες τους: Μια τρύπα ηθών και τρόμου, μια αλλόκοτη επικράτεια, ένα Τζουράσικ Παρκ αλλότητας, που αλλοιώνει την αστική κανονικότητα, το κανονικό αστικό έγκλημα, την παραδεκτή αστική παραβατικότητα. Δεν ενοχλεί η βία, αλλά η μακρινή περιβολή της, τα έγκατα της επαρχιακής «μακρινότητας».
Πέρα από τη συντριβή του ανθρωπισμού πάνω στους μετανάστες εργάτες, πέρα από την απέχθεια για τη βία, νομίζω θα πρέπει να βρούμε και κάποιους κώδικες με την αφόρητη συλλογική μας υποκρισία. Η απόλυτη εξοικείωση με τις αόρατες, διεθνείς Μανωλάδες, όπου παράγονται σε συνθήκες Καρόλου Ντίκενς έπιπλα, ηλεκτρονικά, τζιν, πράσινα αγαθά, επιτρέπει στον αστό να λυπηθεί επιλεκτικά για την πελοποννησιακή Μανωλάδα, όπως χθες λυπήθηκε για τη Βοστόνη και προχθές για τον Ιταλό αυτόχειρα, επιτρέπει στον αστό να καταλήξει σε μια οικουμενική λύπη, όπως ακριβώς καταλήγει σε μια οικουμενική χαρά - αναλόγως το κανάλι αισθήματος που έχει παροδικά ανοίξει.
Η πιο καταστροφική εκδήλωση της ανισόρροπης «νέας» οικονομίας, με την οποία γνωριζόμαστε βίαια την τελευταία τριετία, είναι η πολύπλευρη ρήξη με τις αξιακές σταθερές, είναι η σύγκρουση των συλλογικών παραδοχών με την ουσία τους. Και αυτό καταλήγει στην ευτέλεια: είτε σε έναν επιδερμικό και αγανακτισμένο τηλεοπτικό θρήνο (χωρίς καμία λύπη και αναστοχασμό) για τους κακόμοιρους, είτε στη λιντσαριστική τιμωρία των κακών (ως βολικό ξεφόρτωμα της συλλογικής ευθύνης), είτε, το χειρότερο, στην υπόγεια συγκατάνευση στην κτηνωδία.
Χωρίς ηθικές αντιστάσεις, χωρίς μορφωτικές άμυνες, η κοινωνία της νεοφιλελεύθερης απορρύθμισης παράγει μια πολυσύνθετη βία, ενώ συγχρόνως επικαλείται τον επείγοντα εξορθολογισμό. Από την πολιτική κορυφή μέχρι την τοπική ρίζα, μέμφεται το κακό, μέσα σε μια εικονογραφική εθιμοτυπία και πολιτική ορθότητα που και το αναπαράγουν και συγχρόνως το κάνουν μακρινό.
«Το αλλού αρχίζει εδώ» μας θυμίζει ο Πολ Βιριλιό.
* Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι Ζωγράφος και αν. καθηγητής ΕΜΠ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου