Η ΚΡΙΣΗ, ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ, ΟΙ ΠΑΓΙΔΕΣ , Η ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ. (Πάρα πολύ καλό)!

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΙΛΑΛΗ*

1. Η κρίση

Ζούμε σε μια περίοδο που διεξάγεται μια ολοκληρωτική, ανελέητη και  σαρωτική επίθεση του κεφαλαίου στις δυνάμεις της εργασίας με το γκρέμισμα  κατακτήσεων και δικαιωμάτων δεκαετιών  τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Σε μια περίοδο που η κρίση του καπιταλισμού είναι δομική και δεν επιδέχεται μερεμέτια και κεϋνσιανού, αναδιανεμητικού τύπου μεταρρυθμιστικές λογικές όπως έγινε σε άλλες ιστορικές περιόδους της εξελικτικής του πορείας.

Η κρίση του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου σήμερα δεν είναι μια κλασικού τύπου κυκλική κρίση . Δεν είναι μια ανάπαυλα για να εκκαθαρίσει τα προβληματικά, κοστοβόρα και μη παραγωγικά του στοιχεία. Δεν είναι μια επαναλαμβανόμενη ιστορική και συστημική ροπή  αυτοκάθαρσής του όπου μέσω και της ισοπέδωσης των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης -για μια ορισμένη περίοδο- απαλλάσσεται από τις «κατακτήσεις" και "δεσμεύσεις» του προηγούμενου  κύκλου δρομολογώντας ταυτόχρονα μια νέα φάση συσσώρευσης αποδοτικότερων κεφαλαίων.  Δεν είναι δηλαδή μια μεταβατική φάση όπου αφού ολοκληρωθεί και επιτύχει την  διόρθωση και εξισορρόπηση του συστήματος μετά -μέσω ενός νέου κεϋνσιανού "παραδείγματος"- θα προβεί σε αναδιανομή μέρους της απόλυτης υπεραξίας, με βάση τι θα επιβάλλουν οι συσχετισμοί που θα προκύψουν μεταξύ αστικής τάξης-εργατικής τάξης.

Η κρίση σήμερα είναι ολοκληρωτική και προφανώς η φούσκα του χρηματοπιστωτικού τομέα και η δημοσιονομική εκτροπή είναι πλέον ανεξέλεγκτα και μη χαλιναγωγίσιμα παράγωγα αποτελέσματα, της βασικής κρίσης υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου, στην πραγματική-παραγωγική  οικονομία.

Οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ του αστισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την δομική αυτή κρίση του καπιταλισμού επιβαρύνοντας τους λαούς και τον κόσμο της εργασίας ακολουθώντας επίσης ολοκληρωτικές, αντιδημοκρατικές και αδιαφανείςπρακτικές τόσο στο εθνικό όσο και στο υπερεθνικό πλαίσιο. Προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο αλλά και να γλιτώσουν την απώλεια των κεφαλαίων τους μέσα από μια βίαια αναδιανομή εισοδημάτων, πόρων και παραγωγικών κεφαλαίων από τα κάτω προς τα πάνω.

Είναι προφανές πια (ακόμη και σε μη οικονομολόγους) ότι οι κυρίαρχες δυνάμεις δεν έχουν την "οριστική λύση" για να ξεπεράσουν την κρίση αντίθετα η ηγεμονία τους πλέον είναι φθίνουσα, ασταθής και οριστικά επισφαλής.

Η νέα κάθε φορά, χρηματοοικονομική μηχανική που επινοούν και επιστρατεύουν στις Συνόδους Κορυφής και στα Συμβούλια τους τόσο στα Διεθνή φόρα και τους Οργανισμούς όσο και στις "σκοτεινές", παρασκηνιακές συμφωνίες που κάνουν οι τεχνοκράτες και τα στελέχη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού τομέα μεταξύ τους, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον πυρήνα και την έκταση της κρίσης και απλά αντιμετωπίζει κάθε φορά κάποιες επιμέρους πλευρές της , μετατοπίζοντας χρονικά, θεσμικά αλλά και γεωγραφικά την εκδήλωσή της.

Οι γεωπολιτικές ισορροπίες επηρεάζονται καθοριστικά από αυτήν την εξέλιξη αφού κυοφορούνται νέοι άξονες και νέες σφαίρες επιρροής στα πλαίσια αυτής της τεχνητής παράτασης των «λύσεων» της κρίσης ώστε μερίδες του διεθνοποιημένου κεφαλαίου -με εθνικά όμως καταγωγικά χαρακτηριστικά- να ενισχύσουν την θέση τους στο νέο παγκόσμιο καταμερισμό οικονομικής και πολιτικής ισχύος.

2. Το κεντρικό ερώτημα

Τι κάνει όμως η δική μας, η ριζοσπαστική αριστερά, η αριστερά που προετοιμάζεται να "κυβερνήσει" σε αυτήν την πολύμορφη και δαιδαλώδη εγχώρια και διεθνή κατάσταση;

Η ριζοσπαστική αριστερά μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και έξω από αυτόν (υπάρχουν αξιόλογες αντικαπιταλιστικές και μαζικές ενωτικές πρωτοβουλίες που ανιχνεύουν οργανικούς δρόμους συμπόρευσης) πρέπει να αποφύγει τις 5 βασικές παγίδες που κρύβει η πολιτική και εκλογική δυναμική της τελευταίας περιόδου. Πρέπει να αποφύγει δηλαδή με λίγα λόγια το vertigo και την μέθη της δυναμικής της νίκης η οποία δημιουργήθηκε. Στα πλαίσια αυτά οφείλουμε να  μην ξεχάσουμε την σπουδαιότητα της εξ αριστερών στήριξης και γι αυτό πρέπει να συνεχίσουμε να απευθυνόμαστε ενωτικά προς τα αριστερά του πολιτικού σκηνικού καλώντας και τους άλλους αντικαπιταλιστές και κομμουνιστές (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κ.α.) να συνδράμουν στα πλαίσια μιας μίνιμουμ πολιτικής συμφωνίας ανατροπής και πιθανά διαχείρισης.

3. Οι 5 παγίδες

Παγίδα 1^η :

Η παγίδα της “αισιόδοξης” ανάγνωσης της πρόσφατης αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού.

Η αύξηση της πολιτικής μας επιρροής προήλθε τόσο από την αταλάντευτη στάση μας απέναντι στα μνημόνια και τις απορρέουσες πολιτικές των, όσο και από την ρευστοποίηση ενός ολόκληρου πολιτικού χώρου που "κάλυπτε" με προνομιακό τρόπο  τα μεσοστρώματα, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ.  Όταν ο "δεσμός" ΠΑΣΟΚ  κατέρρευσε και "έσπασαν" οι κοινωνικές και ταξικές συμμαχίες που παραδοσιακά "εγγυόταν" , απελευθερώθηκαν τεράστιες δυναμικές και εκλογικά ποσοστά προς όλες τις κατευθύνσεις.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2004 που συγκροτήθηκε, διαμόρφωσε μια νέα ριζοσπαστική ταυτότητα, η οποία εκφράστηκε μέσα από μια σταθερή  αγωνιστική και διεκδικητική στάση την οποία "αναγνωρίζαν" φίλοι και εχθροί. Όταν το σύστημα δικομματικής εξουσίας αποσταθεροποιήθηκε συνολικά  -ακριβώς του δομικού χαρακτήρα της κρίσης- και δεν μπορούσε πια να δώσει "λύσεις" με κλασικές μεταπολιτευτικές συνταγές πολιτικής εξουσίας (μονοκομματικές κυβερνήσεις, κεντροαριστερά μέτωπα κλπ), η δική μας αριστερά καρπώθηκε σημαντικά εκλογικά ποσοστά αφού εξ αντικειμένου ήταν η πιο αξιόπιστη πρόταση αντιπολίτευσης και πιθανά εξουσίας. (με την λογική βέβαια της ανάθεσης και του κόμματος η αρχηγού - σωτήρα).

Μην ξεχνάμε ότι η πολύ μεγάλη άνοδος της Χρυσής Αυγής δηλαδή της φασιστικής, ναζιστικής ακροδεξιάς και η μετατροπή της σε μια σημαντική συνιστώσα του πολιτικού συστήματος αλλά και του νεολαιίστικου προβληματισμού επιβεβαιώνει τις αναλύσεις εκείνες που "μετάφρασανε" το τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα όχι ως επιτυχία της αριστεράς αλλά ως επιτυχία του κυρίαρχου πολιτικού και οικονομικού συστήματος αφού με τα δεκανίκια της "υπεύθυνης αριστεράς" της ΔΗΜΑΡ και της τάχαμου "αντισυστημικής" ακροδεξιάς συνεχίζει να έχει την κυριαρχία και ταυτόχρονα προετοιμάζει πυρετωδώς τους όρους της ηγεμονίας του μπλοκ αστικής εξουσίας, για την νέα μνημονιακή ή και αντιμνημονιακή ακόμα κυβερνητική περίοδο (plan b του ΣΕΒ).

Παγίδα 2^η :

Η παγίδα του αφελούς , κοινωνικά αγείωτου , υπεραισιόδοξου "αριστερού" κυβερνητισμού που ψάχνει όμως "προνομιακές" συμμαχίες από τα δεξιά του (ΑΝΕΛ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι)

Η ηγεσία στα πλαίσια της μέχρι τώρα επιτυχημένης πολιτικής και  επικοινωνιακής τακτικής της (και εννοώ την διαμόρφωση με αιφνιδιαστικό, επινοητικό και επιθετικό τρόπο της κεντρικής προεκλογικής ατζέντας με βασικά επίδικα την ενότητα και την κυβέρνηση της αριστεράς) δεν πρέπει να εγκλωβίσει τα χιλιάδες μέλη, φίλους, ψηφοφόρους σε μια προσδοκία πάση θυσία κυβερνητισμού, χωρίς δηλαδή να τους εξηγήσει αναλυτικά τις δυσκολίες και τα εμπόδια του πιθανού «εφαρμοσμένου» αριστερού κυβερνητισμού, χωρίς να προσπαθήσει να τους ενεργοποιήσει αντανακλαστικά ριζοσπαστικού πολιτικού προσανατολισμού και φυσιογνωμίας, αντανακλαστικά παρέμβασης με όρους μαζικών κινημάτων, αντανακλαστικά προγραμματικής αντοχής για εκτεταμένες και μεγάλης διάρκειας συγκρούσεις. Η καλλιέργεια αντανακλαστικών δύναμης, εξουσίας και ισχύος (που είναι αντανακλαστικά κομμάτων αστικής κουλτούρας) από ορισμένα στελέχη μας-που προέρχονται κυρίως από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ-αποπροσανατολίζει και αντικειμενικά ρηχαίνει τον συγκρουσιακό ορίζοντα των προγραμματικών επιλογών μας. Η προτίμηση δε, κάποιων μεμονομένων στελεχών μας, προς το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης με πολιτικές δυνάμεις τύπου ΑΝΕΛ , ΔΗΜΑΡ και Οικολόγων Πράσινων σε περίπτωση που αυτό χρειαστεί, υπονομεύει πλήρως το σενάριο της αξιόπιστης και ριζοσπαστικής αριστερής κυβερνησιμότητας.

Παγίδα 3^η :

Η παγίδα της χρηματοοικονομικής μηχανικής

Δεν πρέπει η κεντρική εκφώνηση της δικής μας αριστεράς να μπερδευτεί στα γρανάζια και τις νόρμες της εκάστοτε χρηματοοικονομικής μηχανικής που σκαρφίζονται οι κυρίαρχες δυνάμεις για να πάρουν μια παράταση χρόνου, μια ανάσα σταθεροποίησης . Αν και μπορούμε και εμείς να πούμε πολλά επ αυτού διότι έχουμε τα κατάλληλα «κόκκινα» στελέχη να αντιτάξουν μια δική μας κόπια μηχανικής για τις δημοσιονομικές και χρηματοοικονομικές πλευρές της καπιταλιστικής κρίσης και πως θα τις αντιμετωπίσουμε όταν έρθει η ώρα, το δικό μας προνομιακό επίπεδο παραμένει και είναι η κοινωνική μηχανική του παραγωγικού μετασχηματισμού τόσο από τα κάτω όσο και από τα πάνω, είναι η μηχανική των αυτόνομων παραδοσιακών και νέων κινημάτων, είναι η μηχανική των κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών για την εθνική ανεξαρτησία στα πλαίσια του ανοίγματος του δρόμου προς τον σοσιαλισμό. Πάνω σε αυτήν την μηχανική οφείλουμε κυρίως να δουλέψουμε και ας μας κατηγορήσουν για έλλειψη στοιχείων τεχνοκρατισμού, αναλυτικής κοστολόγησης και στατιστικής πρόβλεψης.

Η βαρουφάκεια εκτροπή της κεντρικής μας εκφώνησης ενίοτε -καλό είναι να αποφεύγεται- διότι δεσμεύει πολιτικούς πόρους και δυσκολεύει συλλογικούς μελλοντικούς χειρισμούς.

Παγίδα 4^η :

Η παγίδα της υποτίμησης της αναγκαιότητας του καλά οργανωμένου και πλουραλιστικού νέου πολιτικού υποκειμένου που θα λειτουργεί πειθαρχημένα στα πλαίσια μια νέας έμπρακτης αγωνιστικής συμμετοχής.

Η liberal και χαλαρού τύπου δόμηση του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ της προηγούμενης περιόδου δεν αντιστοιχίζεται με τίποτα με τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και τις προσδοκίες που έχουμε καλλιεργήσει. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να δομηθεί σε εντελώς νέες βάσεις με στοιχεία άμεσης και ανακλητής δημοκρατίας, γνήσιας εκπροσώπησης ρευμάτων και ιδεών, με οριζόντιους και διακλαδικούς τομείς προγραμματικής δουλειάς, με  ασφαλιστικές δικλίδες και ρήτρες συλλογικής δράσης στο καταστατικό του, με όρους ασυμβίβαστου αξιωμάτων κομματικής και κυβερνητικής εξουσίας, με δίκτυα εσωτερικής ενημέρωσης και ανατροφοδότησης της πληροφόρησης χωρίς αποκλεισμούς και στεγανά.

Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να είναι λίγο από τα ίδια σε σχέση με πριν, δηλαδή ΣΥΡΙΖΑ με λίγο λιγότερο γραφειοκρατικές πλευρές όσο αναφορά την λειτουργία των τάσεων και των καρτέλ στελεχών από την μία και λίγο περισσότερο marketing πολιτικής επικοινωνίας και «συμπαγούς» εικόνας προς την κοινωνία, τεχνικής αισιοδοξίας μέσω του πλασαρίσματος ενός προγραμματικά και στρατηγικά αθεμελίωτου κυβερνητισμού στην κομματική σου βάση, μαζί με ένα υποδόριο συγκεκαλυμμένο αρχηγισμό από ένα νέο καρτέλ αιώνιων η αλά καρτ προεδρικών στελεχών από την άλλη.

Παγίδα 5^η :

Η παγίδα του "ανακατέματος" και της "ανάλωσης" του Πρόεδρου, στους πολιτικούς συσχετισμούς του νέου κόμματος και την ανάλογη φθορά που επιφέρουν στον θεσμό τα "ατυχήματα"  συνεννόησης και κατανόησης που προκύπτουν στα πλαίσια κάποιων άχαρων εσωκομματικών χειρισμών.

Πραγματικά στην Συνδιάσκεψη κάποια στιγμή πολλοί νομίσαμε ότι πάθαμε déjà vu αφού ο Πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης  Τσίπρας στην εισήγησή του προς το σώμα άνοιξε ένα αόριστο μέτωπο με τις γραφειοκρατικές πλευρές του κόμματός μας (υπονοώντας τις τάσεις) και μας θύμισε με δυσάρεστο τρόπο έναν παλαιότερο Πρόεδρο της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ τον Αλέκο Αλαβάνο που και αυτός -πάλι σε μια Συνδιάσκεψη με θέμα το Οργανωτικό -«τόλμησε» και στοχοποίησε τις γραφειοκρατικές πλευρές του κόμματος φορτώνοντάς όλα τα κακώς κείμενα στον εύκολο εσωκομματικό στόχο, τις τάσεις-μηχανισμούς.

Οι τάσεις και οι συνιστώσες έχουν γίνει στόχος:

• από όλους τους  Προέδρους του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ
• από πολλά μέλη που έχουν βιώσει την αρνητική πλευρά των τάσεων (δηλαδή αυτή του μηχανισμού επιβολής)  και των συνιστωσών (δηλαδή αυτή του στείρου σεχταρισμού) και δεν αναγνωρίζουν την θετική τους συμβολή στην όσμωση διαφορετικών απόψεων στα πλαίσια της εσωκομματικής  πάλης και διαλεκτικής.
• από τα κυρίαρχα ΜΜΕ.

Ας αναρωτηθούμε όμως γιατί σήμερα ιδιαίτερα το μιντιακό σύστημα , η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ «βαράνε» τις τάσεις και τις συνιστώσες ή τις «αναδεικνύουν» με στρεβλό τρόπο σχεδόν καθημερινά; Μήπως θέλουν να βελτιώσουν την οργανωτική δομή του ΣΥΡΙΖΑ; Μήπως γιατί στις τάσεις και τις συνιστώσες οι κυριάρχες δυνάμεις βλέπουν ένα "πραγματικό" εχθρό στην προσπάθειά τους να οικειοποιηθούν και αποπροσανατολίσουν τον κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ;  Είναι τυχαίες και φιλικές εν τέλει όλες οι «συστάσεις» που γίνονται από τα δημοσιογραφικά παπαγαλάκια του συστήματος για τον ακυρωτικό ρόλο που παίζουν αυτές οι συλλογικότητες στην προοπτική της αποτελεσματικής αριστερής διακυβέρνησης;

4. Εν κατακλείδι η Συνδιάσκεψη

Αν παραλείψουμε ότι:

• η συνδιάσκεψη έγινε μέσα από διαδικασίες fast Track ενώ μπορούσε να οργανωθεί καλύτερα τόσο ως προς τις διαδικασίες εκλογής αντιπροσώπων όσο και ως προς το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου που έγινε μέσα στις συνελεύσεις
• η Κυριακάτικη Αυγή, την τελευταία μέρα συνεδρίασης του σώματος την 2/12/2012 , επιχείρησε έμμεσα να επηρεάσει ή «καπελώσει» αν θέλετε την πολιτική απόφαση της Συνδιάσκεψης με τον σκόπιμα ημιτελή κεντρικό τίτλο που αναφέρεται σε μια κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας (!!!)ενώ οι σύνεδροι εκφράζονταν κατά συντριπτική πλειοψηφία εδώ και δύο μέρες υπερ της συγκρότησης μιας αριστερής κυβέρνησης λαϊκής-κοινωνικής σωτηρίας.
• ο Πρόεδρος "τραυμάτισε" τον συνθετικό -εκ φύσεως- θεσμό του μέσα από την ενεργό δημόσια ανάμειξη του στην διαμόρφωση των εσωτερικών συσχετισμών, με την λαϊκίστικη και αποσταθεροποιητική προσέγγισή του την τελευταία μέρα για τους τάχαμου "αριστίνδην" και την επιλογή του να κατέβει ο ίδιος για εκλογή του στο κεντρικό όργανο σαν υποψήφιος "ίσος μεταξύ ίσων", σε μια μόνο από τις δύο λίστες.

και προσθέσουμε ότι :

• η Συνδιάσκεψη αποδείχτηκε ότι είναι όλων των μελών, τόσο εκείνων που αναζητούν την αριστερά της ιδεολογικής ενότητας και του αντίστοιχου «ψαξίματος» μέσα από μια τάση, συνιστώσα η ρεύμα ιδεών όσο και αυτών των μελών που αρκούνται στην πληρότητα της πολιτικής-προγραμματικής ενότητας της σημερινής κατεκτημένης μας ταυτότητας
• στην Συνδιάσκεψη επικράτησε η βαθειά πλουραλιστική παιδεία και κουλτούρα αυτού του χώρου αφού με θετικό και όχι διχαστικό τρόπο αντιμετώπισε αποτελεσματικά τις λαϊκίστικες προκλήσεις από όπου και απ όσο ψηλά και αν προήλθανε
• οι τοποθετήσεις των περισσότερων συνέδρων, κινούνταν στην γραμμή της ενίσχυσης των ριζοσπαστικών, αντισυστημικών φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών του ΣΥΡΙΖΑ καθώς και στην λογική μιας λιγότερο καθετοποιημένης και περισσότερο οριζόντιας κομματικής συγκρότησης

τότε μόνο αισιόδοξοι μπορεί να είμαστε τόσο για την ικανότητα του συλλογικού διανοούμενου να "αναλύει" την κατάσταση αλλά κυρίως να "οργανώνει" και "περιφρουρεί" αποτελεσματικά τους αγώνες του παρόντος και του μέλλοντός μας.

Σχόλιο : Για τις 2 άλλες παγίδες δηλαδή την παγίδα του χρέους και πως πρέπει να την αντιμετωπίσουμε και για την  παγίδα της Ευρωζώνης οι θέσεις μου συμπίπτουν με τις τροπολογίες και τον προβληματισμό που κατατέθηκε από τις δυνάμεις της Αριστερής Πλατφόρμας μέσα στην Συνδιάσκεψη και γι αυτό δεν αναφέρομαι καθόλου σε αυτό το κείμενο.

*ο Βαγγέλης Πιλάλης είναι μέλος της Τ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ Περιστερίου και συμμετέχει στην τάση του ΣΥΝ «Πρωτοβουλία για την Αριστερή Ανασύνθεση»

http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=10285:pilalhs-pagides&catid=72:dr-ekdilosis&Itemid=279