.Στην Ουγγαρία του Ορμπάν είναι έγκλημα να είσαι άστεγος

Λευτέρης Σαββίδης

Συνταγματική αναθεώρηση προβλέπει την ρητή απαγόρευση σε ανθρώπους να διαμένουν τη νύχτα σε δημόσιους χώρους στην Ουγγαρία και δίνει τη δυνατότητα στους άνδρες της αστυνομίας να επεμβαίνουν, ακόμη και να συλλαμβάνουν αστέγους. Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ιερέας από τη Βουδαπέστη, ο Γκαμπόρ Ιβάνιι, ο πρωθυπουργός Βίκτος Ορμπάν, μη έχοντας πλέον να παίξει το χαρτί των προσφύγων, αφού η χώρα δεν έχει δεχτεί κανέναν μέχρι σήμερα, στρέφει τα πυρά του σε άλλη ευπαθή ομάδα, εκείνη των αστέγων.

Η τροπολογία αυτή του συντάγματος, που τίθεται σε εφαρμογή από τη Δευτέρα 15 Οκτώβρη, εντάσσεται στην γενική συνταγματική αναθεώρηση που προκάλεσε την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Σεπτέμβρη και την έκθεση του ευρωκοινοβουλίου που ενεργοποιούσε το άρθρο 7, με το οποίο αίρεται το δικαίωμα ψήφου της χώρας στις Συνόδους Κορυφής

Η έκθεση ανέφερε –μεταξύ άλλων- τον περιορισμό αντιπολιτευόμενων ακαδημαϊκών στην Ουγγαρία, την προώθηση μόνο των εκλεκτών του καθεστώτος, την απαγόρευση λειτουργία συγκεκριμένων εκκλησιών και τον περιορισμό της ελευθεροτυπίας, αλλά και σε διαφθορά της κυβέρνησης Όρμπαν, μέλη της οποίας και οι οικογένειές τους έχουν πλουτίσει από ευρωπαϊκά κονδύλια. Σε αυτή, πέραν του προσφυγικού φαίνεται πως γινόταν λόγος και για το θέμα των αστέγων.

Μια σκληρή και ασύμβατη απόφαση

Η συνταγματική αναθεώρηση αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής και για τους εκπροσώπους των Ηνωμένων Εθνών, που χαρακτήρισαν το νόμο απάνθρωπο και ασύμβατο με το διεθνές δίκαιο. «Ποιο είναι το έγκλημά τους; Ότι απλά προσπαθούν να επιβιώσουν» σημείωνε τον περασμένο Ιούνιο η υπεύθυνη του ΟΗΕ για θέματα κατοικίας Λειλανί Φαρχά.

Άστεγος στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, Βουδαπέστη, κοιμάται στο πάτωμα κτιρίου που το κράτος χρησιμοποιεί ως ξενώνα. Η Ουγγαρία θέτει σε εφαρμογή συνταγματική αναθεώρηση που ποινικοποιεί τους αστέγους και μπορεί να τους οδηγήσει στη φυλακή  AP

Όπως διαβάζουμε σε ρεπορτάζ του βρετανικού Guardian, το ζήτημα των αστέγων απασχολεί πολλές ηγεσίας ανά τον κόσμο, ωστόσο η Ουγγαρία είναι η πρώτη χώρα που έρχεται να επιβάλλει την ποινικοποίηση των αστέγων μέσα από το ίδιο της το σύνταγμα.

Καταναγκαστικά έργα ή φυλακή

Το ερώτημα που τίθεται εύλογα είναι τι θα συμβαίνει με τους ανθρώπους που συλλαμβάνονται να διαπράττουν το έγκλημα της "αστεγοσύνης". Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα στον Guardian και την αμερικανική Washington Post, σε περίπτωση που ο "δράστης" αρνηθεί να μεταφερθεί σε κάποιον ξενώνα φιλοξενίας αστέγων, τότε η αστυνομία μπορεί να τον συλλάβει και να τον στείλει στη φυλακή ή να τον εξαναγκάσει σε καταναγκαστική εργασία.

Η είσοδος χώρου που προορίζεται για την φιλοξενία αστέγων κατά τη διάρκεια της ημέρας, στην όγδοη περιφέρεια της Βουδαπέστης. Οι χώροι εκτός από ακατάλληλοι δεν μπορούν να φιλοξενήσουν όλους τους αστέγους της πόλης  AP

Το ζήτημα φυσικά που προκύπτει, πέραν του ηθικού, είναι πως τα στοιχεία κάνουν λόγο για 20.000 (σύμφωνα με δημοσίευμα του 20minutes.fr) και 30.000 (στο άρθρο της Washington Post) αστέγους μόνο στην ουγγρική πρωτεύουσα, την ώρα που οι ξενώνες διαθέτουν στον πιο αισιόδοξο υπολογισμό 19.000 κλίνες.

Οι επενδύσεις Ορμπάν και η πραγματικότητα

Στις επικρίσεις των οργανώσεων για τα δικαιώματα του ανθρώπου που διαμαρτύρονται για την θέση σε εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας, η κυβέρνηση απαντά πως δεν τίθεται θέμα κακομεταχείρισης και πως είναι εκείνοι που δαπανούν περισσότερα σε όλη την Ανατολική Ευρώπη για την αντιμετώπιση των αστέγων.

Ωστόσο, οι ίδιοι οι άστεγοι αναφέρουν πως οι ξενώνες του κράτους είναι τόσο φτωχοί και κακοσυντηρημένοι, που προτιμούν να μένουν στους δρόμους. «Είναι γεμάτοι ψείρες και αν κολλήσεις μια ψείρα είναι δύσκολο να την ξεφορτωθείς» σημειώνει στη βρετανική εφημερίδα ένας 47χρονος άστεγος, που ζει στους δρόμους της Βουδαπέστης τα τελευταία 20 χρόνια.

Ο εκπρόσωπος του Ούγγρου πρωθυπουργού Ζόλταν Κόβατς ανέφερε πως ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης για το θέμα ανέρχεται στα 9,1 δισ. φιορίνια (περίπου 28 εκ. ευρώ) και πρόσθεσε: «Δεν υπάρχει κάποιο ανθρώπινο δικαίωμα που να επιτρέπει να ζει κανείς στους δρόμους, γιατί οι δρόμοι είναι για όλους. Οπότε είναι απαραίτητο να μπουν τουλάχιστον κάποιοι κανόνες».

Στο στόχαστρο οι άστεγοι

Το «κυνήγι μαγισσών» σε βάρος των αστέγων δεν είναι νέο στην χώρα του πρώην ανατολικού μπλοκ, αλλά ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή που ο Ορμπάν ανέλαβε την εξουσία. Αρχικά, η κυβέρνηση διευκόλυνε την αστυνομία ώστε να μπορεί να προχωρά σε γενικές εκκαθαρίσεις ανθρώπων από τους δρόμους, κάτι που σταμάτησε έπειτα από αντίθετη γνώμη του συνταγματικού δικαστηρίου της χώρας, που έκρινε τις επιχειρήσεις αντισυνταγματικές.

Ο Ούγγρος άστεγος Φέρενς και ο σκύλος Μάζλι του κάθονται σε ξενώνα της Βουδαπέστης και αναρωτιόνται τι θα συμβεί την επόμενη μέρα, μετά και την ενεργοποίηση της συνταγματικής αναθεώρησης που επιτρέπει στην αστυνομία να τους συλλαμβάνει μόνο και μόνο επειδή είναι στο δρόμο. AP

Και φυσικά, εφόσον το σύνταγμα δεν εξυπηρετούσε τους σκοπούς τους, οι άνθρωποι που βρίσκονται στην εξουσία αποφάσισαν να αλλάξουν το σύνταγμα. Για χρόνια, η δημοτική αστυνομία ασκούσε βία στους ανθρώπους αυτούς, ενώ όπως οι ίδιοι αναφέρουν τους «τσουβάλιαζαν» και τους πετούσαν εκτός των ορίων της περιφέρειάς τους, όπου πλέον δεν αποτελούσαν πρόβλημά τους.

Είναι χαρακτηριστική η φρασεολογία του δημάρχου της δέκατης περιφέρειας της Βουδαπέστης, Ρόμπερτ Κοβάτς για το θέμα: «Συμπεριφέρονται με ενοχλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους και μολύνουν τους δρόμους. Καθιστούν αδύνατη την κανονική χρήση των δημόσιων χώρων, παράγουν φόβο και αηδία σε κανονικούς ανθρώπους»

https://www.news247.gr/kosmos/stin-oyggaria-toy-ormpan-einai-egklima-na-eisai-astegos.6657622.html