Στο άγαλμα της Ελευθερίας* που φωτίζει τον κόσμο
ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ περιέχεται στη συλλογή Ελεγεία και Σάτιρες (1927) και είναι από τα λίγα ποιήματα του Καρυωτάκη που παρουσιάζουν, εκτός από τα κοινά χαρακτηριστικά της ποίησής του, και πολιτικό ενδιαφέρον. Για να κατανοήσουμε το ποιητικό κλίμα του Καρυωτάκη πρέπει να προσέξουμε, εκτός των άλλων, και τη μετρική του, για την οποία ο Τέλλος Άγρας παρατήρησε τα εξής: «Μειχτά μέτρα, παρατονισμοί, διασκελισμοί, μήτε ένας γνωμικός στίχος, μετάθεση της τομής, συνίζηση κακά τονισμένη, κενοί χρόνοι, χωλά μέτρα, χασμωδίες απροσδόκητες». Ερμηνεύοντας τους στιχουργικούς νεωτερισμούς του, ο Βάσος Βαρίκας παρατηρεί, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Ο στίχος του Καρυωτάκη διακρίνεται από κάτι το αυθόρμητο, το εντελώς ξένο από κάθε τεχνική επιτήδευση. Ξεπηδάει τέτοιος που είναι από μια βαθύτερη εσωτερική ανάγκη. Μοιάζει με τη χειρονομία, με την γκριμάτσα που, χωρίς να το θέλουμε, εντελώς ασυνείδητα σχηματίζεται».
Λευτεριά, Λευτεριά, σχίζει, δαγκάνει
τους ουρανούς το στέμμα σου. Το φως σου, χωρίς να καίει, τυφλώνει το λαό σου. Πεταλούδες χρυσές οι Αμερικάνοι, λογαριάζουν πόσα δολάρια κάνει σήμερα το υπερούσιο* μέταλλό σου. |
Λευτεριά, Λευτεριά, θα σ' αγοράσουν
έμποροι και κονσόρτσια* κι εβραίοι. Είναι πολλά του αιώνος μας τα χρέη, πολλές οι αμαρτίες, που θα διαβάσουν οι γενεές, όταν σε παρομοιάσουν με το πορτρέτο του Dorian Gray*. |
Λευτεριά, Λευτεριά, σε νοσταλγούνε,
μακρινά δάση, ρημαγμένοι κήποι, όσοι άνθρωποι προσδέχονται τη λύπη σαν έπαθλο του αγώνος, και μοχθούνε, και τη ζωή τους εξακολουθούνε, νεκροί που η καθιέρωσις* τους λείπει. |
άγαλμα της Ελευθερίας: πρόκειται για το κολοσσιαίο άγαλμα που υψώνεται στο νησάκι Μπέτλοου, απέναντι από το Μανχάταν της Νέας Υόρκης.
υπερούσιος: θεϊκός.
κονσόρτσια: προσωρινοί συνεταιρισμοί επιχειρήσεων για την πραγματοποίηση σκοπών αμοιβαίου συμφέροντος.
το πορτρέτο του Dorian Gray: στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Άγγλου συγγραφέα Όσκαρ Ουάιλντ (1891), η διαφθορά, τα εγκλήματα και η ηλικία του ήρωα δεν αφήνουν τα ίχνη τους στην τέλεια μορφή του αλλά αποτυπώνονται σιγά σιγά στο πορτρέτο του.
καθιέρωσις: επίσημη αναγνώριση.
υπερούσιος: θεϊκός.
κονσόρτσια: προσωρινοί συνεταιρισμοί επιχειρήσεων για την πραγματοποίηση σκοπών αμοιβαίου συμφέροντος.
το πορτρέτο του Dorian Gray: στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Άγγλου συγγραφέα Όσκαρ Ουάιλντ (1891), η διαφθορά, τα εγκλήματα και η ηλικία του ήρωα δεν αφήνουν τα ίχνη τους στην τέλεια μορφή του αλλά αποτυπώνονται σιγά σιγά στο πορτρέτο του.
καθιέρωσις: επίσημη αναγνώριση.
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/s
how.php/DSB106/528/3495,14123/#
(Αντί σχολίου από το Οδόφραγμα)
«Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους
αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία...
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία».
"Πρέβεζα" - Κώστας Καρυωτάκης
O Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε στις 30 του Οκτώβρη του 1896 στην Τρίπολη στο σπίτι της μητέρας του Αικατερίνης (Κατίγκως) Σκάγιαννη. Είχε ακόμη έναν αδελφό, τον Θάνο, που γεννήθηκε το 1899 και σταδιοδρόμησε ως τραπεζικός υπάλληλος και μια αδελφή ένα χρόνο μεγαλύτερή του, τη Νίτσα, που παντρεύτηκε το δικηγόρο Παναγιώτη Νικολετόπουλο. «Ο ίδιος ήταν κοντός, αδύνατος, ένα λυμφατικό αγοράκι», θα γράψει η Λιλή Ζωγράφου, «που δε θύμιζε σε τίποτα τα γεροδεμένα κι όμορφα αδέλφια του, δίνοντας την εντύπωση ενός μάλλον κουτούτσικου παιδιού. Το ντροπαλό και λιγομίλητο παιδί γίνεται ο δειλός και χωρίς σιγουριά άντρας».
αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία...
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία».
"Πρέβεζα" - Κώστας Καρυωτάκης
O Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε στις 30 του Οκτώβρη του 1896 στην Τρίπολη στο σπίτι της μητέρας του Αικατερίνης (Κατίγκως) Σκάγιαννη. Είχε ακόμη έναν αδελφό, τον Θάνο, που γεννήθηκε το 1899 και σταδιοδρόμησε ως τραπεζικός υπάλληλος και μια αδελφή ένα χρόνο μεγαλύτερή του, τη Νίτσα, που παντρεύτηκε το δικηγόρο Παναγιώτη Νικολετόπουλο. «Ο ίδιος ήταν κοντός, αδύνατος, ένα λυμφατικό αγοράκι», θα γράψει η Λιλή Ζωγράφου, «που δε θύμιζε σε τίποτα τα γεροδεμένα κι όμορφα αδέλφια του, δίνοντας την εντύπωση ενός μάλλον κουτούτσικου παιδιού. Το ντροπαλό και λιγομίλητο παιδί γίνεται ο δειλός και χωρίς σιγουριά άντρας».
Το επάγγελμα του πατέρα του Γεώργιου Καρυωτάκη – πολιτικός μηχανικός του Υπουργείου Δημοσίων Έργων – τον ανάγκασε να ζήσει σε διάφορες επαρχιακές πόλεις, όταν εκείνος έπαιρνε μεταθέσεις ως νομομηχανικός. Έτσι έζησε κατά καιρούς στη Λευκάδα, την Κεφαλονιά, την Καλαμάτα, την Πάτρα, την Αθήνα, μα και στα Χανιά. Στην κρητική πρωτεύουσα -τα Χανιά- έζησε τον περισσότερο καιρό, εκεί τελείωσε το Γυμνάσιο κι εκεί περνούσε τα καλοκαίρια του ως φοιτητής.
Ο Καρυωτάκης στα Χανιά δεν έκανε πολλές παρέες, ήταν ένα παιδί δειλό, ασθενικό και πάντα φοβισμένο. Δεν τον “έπαιζαν” οι συμμαθητές του, τον φώναζαν “γέρο” και τον απέφευγαν συστηματικά: «Όσο είναι μικρός, λοιπόν, ο Καρυωτάκης, τα παιδιά τον αποφεύγουν. Δε θα τρέξει, δε θα ξεφωνίσει, δε θα ξεκαρδιστεί. Περήφανος και τρομοκρατημένος, ίσως, να καταλαγιάσει φυλακίζοντας μέσα του ένα σμάρι πουλιά που λαχταρούν να ορμήσουν στο πανηγύρι του σούρουπου», θα γράψει με τρυφερότητα και λυρισμό για τον ποιητή η Λιλή Ζωγράφου. «Ο λιγοστός αυθορμητισμός, που πιθανόν να του άφησε η “αυστηρή ανατροφή”, θα ξεψυχήσει στην αμείλικτη και άκαρδη αδιαφορία των συνομηλίκων του».
Είναι αυτή η σκληρότητα των συμμαθητών του που τον έκανε να ζει, σχεδόν, μόνος του στα Χανιά, με συντροφιά τη μελαγχολία του, προσπαθώντας ν” αντλήσει από μέσα του τη δύναμη της παρηγοριάς, μελετώντας αδιάκοπα, ώστε με την πνευματική του ανωτερότητα, ν” αντιδράσει στην πληκτική αδιαφορία που τον κύκλωνε. Έτσι, όντας γεννημένος ποιητής, ρίχτηκε με πάθος να δημιουργήσει μια γενναία ξεχωριστή πραγματοποίηση, μια καινούρια ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
http://tsak-giorgis.blogspot.gr/2016/10/1896.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου