Θυμάμαι τον εαυτό μου πολύ μικρό και -μέρες που 'ναι- βλέποντας τους Αγιοβασίληδες να τριγυρίζουν στους δρόμους, πάντα μου 'ρχεται η ίδια σκέψη στο μυαλό: πως εγώ ποτέ δε γνώρισα τον αη-Βασίλη.
Όταν ήμουν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, θυμάμαι τα άλλα παιδιά να λένε τι περιμένουν φέτος απ' τον χοντρό άγιο κι εμένα να τα βλέπω σαν εξωγήινους!
Μου φαινόταν αδιανόητο αυτό που σκέφτονταν: ότι περίμεναν δηλαδή έναν απίθανο και ψιλοχάχα τύπο από την άκρη του κόσμου να 'ρθει στο σπίτι τους, να μπει από την ανύπαρκτη καμινάδα τους και να τους φέρει προσωπικό δώρο!
Όχι, δεν είχα φτάσει σε ηλικία 6-7 ετών σε σημείο να κάνω σπουδαίες οντολογικές εκτιμήσεις.
Απλώς οι γονείς μου ποτέ δε μου μίλησαν για τον Αη-Βασίλη.
Πάντα μου παίρνανε δώρο και συνήθως το άφηναν κάτω απ' το δέντρο, αλλά δεν μου λέγανε ποτέ κάτι σχετικό.
Ήξερα ότι το πήραν αυτοί και τέλειωνε εκεί η ιστορία.
Οι ιστορίες με ταράνδους και άλλα σχετικά μου φαίνονταν τόσο ξένες..
Έτσι κι αλλιώς δεν είχα δει ποτέ ταράνδους στη ζωή μου. Μόνο κατσίκια, κότες, γαϊδούρια κι άλογα είχαμε στο χωριό. Ταράνδους δεν είχε πάρει ποτέ το μάτι μου...
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτές οι ιστορίες ξένες.
Ξένες μου ήταν και οι ιστορίες των παραμυθιών: Σταχτοπούτες, 7 νάνοι, πριγκηπόπουλα και βασιλοπούλες.
Δε μου είπαν ποτέ τέτοια παραμύθια.
Προτιμούσαν πάντα να μου λένε -αντί παραμυθιών- ιστορίες απ' την ελληνική μυθολογία.
Έτσι, αντί να μαθαίνω για το Κοριτσάκι με τα σπίρτα και την Κοκκινοσκουφίτσα, μάθαινα για τον Προμηθέα που 'κλεψε απ' τους θεούς τη φωτιά για να τη δώσει στους ανθρώπους να φτιάξουν πολιτισμό και τιμωρήθηκε σκληρά γι' αυτό.
Μάθαινα για το συνετό Δαίδαλο και τον τρελο-Ίκαρο που κάηκε προσπαθώντας να ξεπεράσει τη φύση του.
Μάθαινα για το ατελείωτο μαρτύριο του Ταντάλου και για την τραγική τύχη αλαζόνα Κρέοντα.
Μάθαινα για την αφηρημάδα του Θησέα, η οποία κόστισε το θάνατο του πατέρα του, Αιγέα.
Μάθαινα για τον πόλεμο του Ηρακλή ενάντια στη θεϊκή Μοίρα, που μπορεί να τον νίκησε τελικά, δεν κατάφερε, όμως, να τον εμποδίσει να φέρει εις πέρας τις φοβερές δοκιμασίες του.
Μάθαινα για τον οίκο των Ατρειδών και για την διαρκή καταστροφή που φέρνουν σε μια οικογένεια οι ανόσιες και ανήθικες πράξεις.
Μάθαινα για το ατελείωτο ταξίδι του Οδυσσέα που πολεμούσε να εναρμονίσει τα ανθρώπινα πάθη του με την ανάγκη του να ξαναδεί την πατρίδα του και την οικογένειά του.
Μάθαινα ακόμη για τη νίκη της υπομονετικής χελώνας (του Αισώπου) επί του αλαζόνα λαγού, όπως και για το βοσκό που 'χασε τα πρόβατά του απ' το λύκο, επειδή έλεγε συνεχώς ψέματα και κανείς δεν τον πίστεψε όταν ζήτησε πραγματική βοήθεια.
Για αη-Βασίληδες, πριγκηπόπουλα και βασιλοπούλες, όμως, ποτέ δεν έμαθα.
Και δεν αισθάνθηκα ποτέ το κενό.
Γιατί συναισθανόμουν το βάθος αυτών των μεγάλων αληθειών της ζωής που μάθαινα.
Ένιωθα την αγωνία από την περιπέτεια, αλλά και την ανατριχίλα από τα τραγικά διλήμματα των ανθρώπων πάνω στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής.
Δε με πήγαιναν εξάλλου σε παιδικά θέατρα και κουκλοθέατρα (με εξαίρεση τον Καραγκιόζη).
Προτιμούσαν πάντοτε να με πηγαίνουν σε παραστάσεις αρχαίου θεάτρου.
Πόσο μου άρεσε από μικρός να βλέπω τραγωδίες!
Τι Ιφιγένεια, τι Οιδίποδας... πόσα έργα είδα μικρός!
Τόσο που βαριόμουν απελπιστικά όταν καμιά φορά μας πήγαιναν με το σχολείο να δούμε παιδικό θέατρο. Το θεωρούσα τόσο ανούσιο και ανιαρό...
(μόνο η Πεντάμορφη και το Τέρας μου άρεσε, για... αδιευκρίνιστους λόγους)
Και επίσης αντί να με πηγαίνουν σε "ζαχαρουπόλεις" και παιδότοπους με καταναλωτικά παιδομπιχλιμπίδια, με πήγαιναν σε μουσεία και θαύμαζα την αισθητική αρτιότητα ενός Ερμή του Πραξιτέλη.
Αντί να με πηγαίνουν στου Φιλοπάππου να τρώω κεφτέδες σε καρό τραπεζομάντηλα, προτιμούσαν να με πάνε στην Ακρόπολη και να με ξεναγήσουν στο μεγαλείο του ανθρώπου.
Αντί να με πάνε να κοιτάζω τα Λιονταράκια στο Ηράκλειο, προτιμούσαν να με πάνε να μελετήσουμε σπιθαμή προς σπιθαμή το παλάτι της Κνωσού.
Βαριόμουν απίστευτα τα τραγουδάκια των Χριστουγέννων και μου φαίνονταν χαζά τα σκετσάκια που παίζαμε. Μου άρεσε να παίζω, βέβαια, αλλά μόνο για τον χαβαλέ της φάσης και το ψώνιο...
Και γενικώς, από μουσική, αντί οι γονείς μου να μου βάζουν να ακούω Λιλιπούπολη και άλλα σχετικά παιδικά τραγούδια, άκουγα μαζί τους Θεοδωράκη, Τσιτσάνη και Λοΐζο, Νταλάρα, Αλεξίου και Παπακωνσταντίνου.
Αντί να διαβάζω ανούσιες ιστορίες Μίκυ Μάους, μου αγόραζαν Αστερίξ (εξ ου και το κόλλημα με τα Γαλατικά και το όνομα του λογαριασμού μου, φυσικά...), που συνδύαζε το κόμικ, με το γέλιο και μια υποβόσκουσα ελευθεριάζουσα φιλοσοφία.
Είχα όλα τα τεύχη ανεξαιρέτως και τα διάβαζα και τα ξαναδιάβαζα. Ποτέ δεν τα βαρέθηκα. Τα περισσότερα ακόμη τα 'χω. Πού και που τα ξαναδιαβάζω. Και καταλαβαίνω κάθε φορά ακόμη περισσότερα...
Κι αντί σαν παιδί να βλέπω τη Βουγιουκλάκη να τσιρίζει, χάζευα το στοχευμένο χιούμορ του Σακελλάριου και του Ψαθά.
Όλα αυτά με έκαναν να μοιάζω κάπως παράξενο παιδί.
Είχα διαφορετικά γούστα από τα περισσότερα παιδιά.
Όταν τα υπόλοιπα έπαιζαν ακόμη με κούκλες και αυτοκινητάκια, εγώ ήξερα ήδη να παίζω καλό ποδόσφαιρο απέναντι σε μεγαλύτερα παιδιά. Ήξερα και τους κανόνες.
Εξάλλου, αντί να με πηγαινοφέρνουν στα πάρκα για να τρώω παγωτά, με πήγαιναν στο γήπεδο και είχα μάθει να λέω και "κακές λέξεις" από πολύ μικρός... (αυτό κατάφεραν να μου το περιορίσουν ευτυχώς). Άσε που γνώρισα από πρώτο χέρι και τα επεισόδια...
Ήξερα και πέντε βασικά από πολιτικά! Ποιοι είναι οι δεξιοί, οι αριστεροί κι οι κεντρώοι. Ήξερα μάλιστα και τι είναι οι απεργίες!
Ήξερα να παίζω χαρτιά (πόκερ, δηλωτή και Θανάση, όχι μαλακίες...), τάβλι, σκάκι, ντάμα και όλα τα σχετικά.
Ήξερα την ελληνική ιστορία κι έτσι δε χρειαζόταν καν να πολυδιαβάζω στο σχολείο.
Ιδίως τους Περσικούς πολέμους και την ιστορία της αρχαίας Αθήνας που με εντυπωσίαζε τόσο!
Ήξερα να μετράω και να κάνω με ευκολία πράξεις με το μυαλό μου.
Είχα μάθει να λύνω με το μυαλό μου και προβλήματα φυσικής, να υπολογίζω δηλαδή τον χρόνο και την κίνηση και να βρίσκω πόσο χρόνο χρειάζεται ένα σώμα για να μετακινηθεί από ένα σημείο σ' ένα άλλο και πότε θα συναντηθεί με ένα άλλο σώμα που εκτελεί αντίθετη κίνηση!
Μισοκαταλάβαινα, δε, και κάτι αρχαία, αν δεν ήταν πολύ βαριά...
Δεν ήμουν ούτε "παιδί-θαύμα" ούτε κάποιο υπερφυσικό ον προφανώς. Δεν είχα κάποια μεγαλύτερη ικανότητα από τα υπόλοιπα παιδιά. Απλώς ακολούθησα άλλο δρόμο.
Ναι, ήμουν πράγματι λίγο αλλόκοτο παιδί, γιατί μου άρεσε να παρευρίσκομαι σε συζητήσεις "μεγάλων" και ορισμένες φορές να συμμετέχω κιόλας!
Κάποιοι εξ αυτών, μάλιστα, εντυπωσιασμένοι με αποκαλούσαν (μεταξύ τους- το έμαθα πολύ αργότερα) "φιλόσοφο"...
Μεταξύ σοβαρού κι αστείου προφανώς.
Δεν ξέρω τελικά αν όλα αυτά μου έκαναν καλό ή όχι.
Ξέρω μόνο πως με έκαναν διαφορετικό από τα περισσότερα παιδιά.
Όχι ότι εγώ ήμουν ο έξυπνος και οι άλλοι χαζοί. Ήμουν όμως διαφορετικός, εκπλήσσοντας δασκάλους και συμμαθητές.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο, όμως, πως όλα αυτά με έκαναν να χάνω την παιδικότητά μου.
Μου άρεσε πολύ να παίζω.
Πήγαινα άλλωστε συνεχώς για παιχνίδι στο πάρκο με τα υπόλοιπα παιδιά.
Μπάλα όταν ήμασταν μόνο αγόρια, μήλα όταν ερχόντουσαν και κορίτσια. Και στα μεγάλα κέφια και κυνηγητό "αγόρια-κορίτσια"!
Δεν έχανα λοιπόν την παιδικότητα. Απλώς την έβλεπα διαφορετικά.
Είχα μάθει να σκέφτομαι με έναν τρόπο, ώστε μου φαινόταν αδιανόητο το να λέει ένα παιδί στην παρέα "αφού είστε έτσι, παίρνω τη μπάλα μου και φεύγω"!
Με το να στηρίζεται η αγωγή μου, όχι στα βορειοευρωπαϊκά παραμύθια, αλλά στους μύθους και τα διδάγματα της αρχαίας Ελλάδας, έμαθα πάνω απ' όλα την αξία μιας έννοιας: του μέτρου.
Το μέτρο καθόριζε τον τρόπο σκέψης και υπερκάλυπτε την τάση για κατανάλωση, χαζοεγωισμούς και κλάψες. Δε ζητούσα τίποτα. Τίποτα παραπάνω, δηλαδή, από όσα καταλάβαινα ότι μου αναλογούσαν. Και αυτά μου τα προσέφεραν (και με το παραπάνω) και χωρίς να τα ζητήσω.
Έτσι, μου φαινόταν αδιανόητο να περιμένουν τον Αη-Βασίλη οι συνομήλικοί μου να τους φέρει δώρα.
Τι να τα κάνω άλλωστε; Ποτέ δε ζήτησα δώρα. Ούτε και πολυενθουσιαζόμουν συνήθως όταν μου φέρνανε δώρα.
Άλλα πράγματα ένιωθα πως είχα ανάγκη.
Και αυτήν την ανάγκη δεν την κάλυπτε ένας "άγιος της κατανάλωσης".
Την κάλυπταν πληρέστερα ο αγέρωχος Ηρακλής, ο ακούραστος Οδυσσέας, οι φιλελεύθεροι Αθηναίοι, οι ανυπότακτοι Γαλάτες, ο επαναστάτης Προμηθέας, η τελειότητα της Ακρόπολης, η κρυμμένη ενέργεια της Ολυμπίας, η ευρηματικότητα της Κνωσού...
Γι' αυτό και όταν ανοίγανε τα σχολεία μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων και η δασκάλα μας ρωτούσε "τι μας έφερε φέτος ο αη-Βασίλης", εγώ απαντούσα με νόημα "οι γονείς μου μού πήρανε..."
Γι' αυτό και μου 'χει μείνει το ερώτημα: αν και όταν κάνω τα δικά μου παιδιά, τα θα κάνω με τον αη-Βασίλη: να ακολουθήσω το παράδειγμα των γονιών μου ή όχι;
http://toixo-toixo.blogspot.gr/2013/12/blog-post_24.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου