Ο όρος Αριστερά στην πολιτική σήμερα, αναφέρεται κυρίως σε αντιλήψεις και θέσεις που προωθούν την κοινωνική ισότητα, σε αντίθεση με την κοινωνική ιεραρχία και ανισότητα. Περιλαμβάνει το ενδιαφέρον για εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που θεωρούνται μη προνομιούχα σε σχέση με άλλα και θεωρεί ότι υπάρχουν αδικαιολόγητες ανισότητες που πρέπει να διορθωθούν ή να καταργηθούν.
 |
| Η Επανάσταση του 1848. Διαδήλωση στο Παρίσι |
Ιστορία
Ο όρος "αριστερά", καθώς και ο αντίστοιχος όρος "δεξιά", έχουν τις ρίζες τους στη Γαλλική Επανάσταση (1789–1799) όπου αναφέρονταν στον τρόπο που τοποθετούνταν οι παρατάξεις στη Γενική Συνέλευση (Γαλλ: états généraux): στην αριστερά πλευρά του προέδρου κάθονταν όσοι εναντιωνόντουσαν στη Μοναρχία και υποστήριζαν την επανάσταση, την εγκαθίδρυση δημοκρατίας και ένα κοσμικό καθεστώς, ενώ στη δεξιά πλευρά κάθονταν οι υποστηρικτές του Παλαιού Καθεστώτος. Η χρήση του όρου "Αριστερά" εν γένει ξεκίνησε, όμως, μετά την αποκατάσταση της μοναρχίας το 1815, οπότε και περιέγραφε τους "Ανεξάρτητους" .
Ο όρος "Αριστερά" χρησιμοποιήθηκε ιστορικά για να περιγράψει σειρά κινημάτων και ρευμάτων, και συγκεκριμένα: τον Ρεπουμπλικανισμό κατά τη Γαλλική Επανάσταση, τον Σοσιαλισμό, τον Κομμουνισμό και τον Αναρχισμό. Από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, ο όρος "Αριστερά" χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ακόμη μεγαλύτερη γκάμα κινημάτων που περιλαμβάνει κινήματα για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, το αντιρατσιστικό, το φεμινιστικό, το αντιπολεμικό, περιβαλλοντικά κινήματα, ένω έχει εφαρμοστεί και για κόμματα όπως το Δημοκρατικό Κόμμα στις ΗΠΑ και το Εργατικό Κόμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στα δικομματικά συστήματα οι όροι "αριστερά" και "δεξιά" αποδίδονται στα δυο κόμματα, ακόμα κι όταν κανένα από αυτά δεν είναι πραγματικά αριστερό, με την αρχική έννοια του όρου, οτι αντιτίθεται στην άρχουσα τάξη.
 |
| Φρίντριχ Ένγκελς |
Ο όρος "Αριστερά" χρησιμοποιήθηκε ιστορικά για να περιγράψει σειρά κινημάτων και ρευμάτων, και συγκεκριμένα: τον Ρεπουμπλικανισμό κατά τη Γαλλική Επανάσταση, τον Σοσιαλισμό, τον Κομμουνισμό και τον Αναρχισμό. Από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, ο όρος "Αριστερά" χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ακόμη μεγαλύτερη γκάμα κινημάτων που περιλαμβάνει κινήματα για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, το αντιρατσιστικό, το φεμινιστικό, το αντιπολεμικό, περιβαλλοντικά κινήματα, ένω έχει εφαρμοστεί και για κόμματα όπως το Δημοκρατικό Κόμμα στις ΗΠΑ και το Εργατικό Κόμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στα δικομματικά συστήματα οι όροι "αριστερά" και "δεξιά" αποδίδονται στα δυο κόμματα, ακόμα κι όταν κανένα από αυτά δεν είναι πραγματικά αριστερό, με την αρχική έννοια του όρου, οτι αντιτίθεται στην άρχουσα τάξη.
 |
| Thomas Paine |
Στα μέσα του 19ου αιώνα, ο εθνικισμός, ο σοσιαλισμός, η δημοκρατία και η εναντίωση στον κλήρο έγιναν τα χαρακτηριστικά της γαλλικής Αριστεράς. Μετά το πραξικόπημα του Ναπολέοντα ΙΙΙ το 1851 και την επακόλουθη εγκαθίδρυση της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, ο Μαρξισμός άρχισε να ανταγωνίζεται τον ρεπουμπλικανισμό και τον ουτοπικό σοσιαλισμό ως μια δύναμη στην πολιτική ζωή της αριστεράς. Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο των Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς, που άσκησε μεγάλη επιρροή, δημοσιεύθηκε το 1848 και υποστήριξε ότι όλη η ανθρώπινη ιστορία είναι η ιστορία της πάλης των τάξεων. Προέβλεψε δε ότι η προλεταριακή επανάσταση θα ανατρέψει τελικά τον καπιταλισμό των αστών και θα δημιουργήσει μια κοινωνία αταξική, χωρίς κράτος.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, πολλοί αριστεροί, φιλελεύθεροι, προοδευτικοί και συνδικαλιστές επηρεάστηκαν από τα έργα του Thomas Paine, που εισήγαγε την έννοια του περιουσιακού στοιχείου με βάση την ισοπολιτεία, και θεωρεί ότι η κοινωνική ισότητα είναι δυνατή με την ανακατανομή των πόρων .
 |
| Οι αντιπρόσωποι της Α' Διεθνούς |
Η Πρώτη Διεθνής (International Workingmen's Association 1864-1876), συγκέντρωσε εκπροσώπους από πολλές χώρες, με πολλές διαφορετικές απόψεις σχετικά με το πώς να επιτευχθεί μια αταξική και α-κρατική κοινωνία. Το 1872 στο Συνέδριο της Χάγης επέρχεται η διάσπαση μεταξύ των υποστηρικτών του Μαρξ και του Μιχαήλ Μπακούνιν. Η Δεύτερη Διεθνής ( 1888-1916) διχάστηκε ως προς το ζήτημα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Μεταξύ εκείνων που αντιτάχθηκαν στον πόλεμο, ο Βλαντιμίρ Λένιν και η Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά την ανασυγκρότηση, ο όρος «Αριστερά» χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει όσους υποστήριξαν συνδικάτα, το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα και το αντιπολεμικό κίνημα .
 |
| Άποψη της αίθουσας συνεδριάσεων του Συνεδρίου της Β` Διεθνούς, το 1904 στο Άμστερνταμ |
Οικονομία
Οι Αριστερές οικονομικές πεποιθήσεις κυμαίνονται από την Κεϋνσιανή οικονομία και το κράτος πρόνοιας, την κοινωνική οικονομία, την εθνικοποίηση της οικονομίας και τον κεντρικό σχεδιασμό, έως την άποψη των αναρχοσυνδικαλιστών για αυτοδιαχειριζόμενο ελευθεριακό κομμουνισμό. Κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης η Αριστερά υποστήριξε τα εργατικά συνδικάτα. Στις αρχές του εικοστού αιώνα, με τις αξιοσημείωτες εξαιρέσεις των ελευθεριακών, αναρχικών, η Αριστερά συνδέεται με τις πολιτικές που υποστηρίζουν εκτεταμένη κρατική παρέμβαση στην οικονομία. Στο τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα η πεποίθηση ότι μια κυβέρνηση (που αποφασίζει σύμφωνα με τα συμφέροντα του λαού) θα έπρεπε να παρεμβαίνει ευθέως στην καθημερινή λειτουργία μιας οικονομίας, μειώθηκε σε δημοτικότητα μεταξύ της κεντροαριστεράς, ιδιαίτερα τους σοσιαλδημοκράτες οι οποίοι επηρεάζονται από την ιδεολογία του λεγόμενου «τρίτου δρόμου». Στον 21ο αιώνα, η Αριστερά κατακρίνει την παγκοσμιοποίηση και τον διεθνή ανταγωνισμό των οικονομιών, καθώς θεωρεί πως επιφέρουν πιέσεις για χαμηλότερες αποδοχές, απορρύθμιση των εργατικών σχέσεων και άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.
| Καρλ Μαρξ Ανόβερο 1867 |
Άλλoι αριστεροί πιστεύουν στην Μαρξιστική οικονομική επιστήμη, που βασίζεται στις οικονομικές θεωρίες του Καρλ Μαρξ. Μερικοί διακρίνουν τις οικονομικές θεωρίες του Μαρξ από την πολιτική φιλοσοφία του, υποστηρίζοντας ότι η προσέγγιση του Μαρξ για την κατανόηση της οικονομίας είναι ανεξάρτητη από την υπεράσπιση του επαναστατικού σοσιαλισμού ή τις πεποιθήσεις του για το αναπόφευκτο της προλεταριακής επανάστασης. Η μαρξική οικονομία δεν αντλεί αποκλειστικά και μόνο από το Μαρξ, αλλά από ένα ευρύ φάσμα μαρξιστικών και μη μαρξιστικών πηγών. Η δικτατορία του προλεταριάτου ή η κατάσταση των εργαζομένων είναι όροι που χρησιμοποιούνται από τους μαρξιστές για να περιγράψουν αυτό που βλέπουν ως μια προσωρινή κατάσταση μεταξύ της καπιταλιστικής και κομμουνιστικής κοινωνίας. Ο Μαρξ όρισε ως προλεταριάτο τως μισθωτούς, σε αντίθεση με το λούμπεν προλεταριάτο, που έχει οριστεί ως απόβλητοι της κοινωνίας, όπως οι ζητιάνοι, απατεώνες, διασκεδαστές, εγκληματίες και οι ιερόδουλες. Η πολιτική σημασία των αγροτών έχει διχάσει την αριστερά . Στο Κεφάλαιο ο Μαρξ σπάνια αναφέρθηκε στο θέμα. Ο Μάο Τσε Τουνγκ πίστευε ότι θα είναι οι χωρικοί της υπαίθρου και όχι οι εργάτες των πόλεων που θα κάνουν την προλεταριακή επανάσταση.
 |
| Μιχαήλ Μπακούνιν |
Αριστεροί - ελευθεριακοί, ελευθεριακοί σοσιαλιστές και αναρχικοί πιστεύουν σε μια αποκεντρωμένη οικονομία που οργανώνεται από εργατικά συνδικάτα, εργατικά συμβούλια, συνεταιρισμούς, κοινότητες, και αντιτάσσονται τόσο στον κυβερνητικό όσο και τον ιδιωτικό έλεγχο της οικονομίας, προτιμώντας τον τοπικό έλεγχο, όπου αποκεντρωμένες αυτοδιοικούμενες κοινότητες ενώνονται εθελοντικά σε συνομοσπονδίες σε περιφερειακό ή και παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με τον Barry Clark ( Clark, B. (1998). Political economy: A comparative approach. Westport, CT: Praeger Press.) : Οι Αριστεροί ... ισχυρίζονται ότι η ανθρώπινη ανάπτυξη ανθίζει όταν τα άτομα εμπλέκονται σε συνεργατικές , αμοιβαίου σεβασμού σχέσεις που μπορούν να ευδοκιμήσουν μόνο όταν οι υπερβολικές διαφορές όσον αφορά την κατάσταση, τη δύναμη και τον πλούτο εξαλειφθούν. Σύμφωνα με την αριστερά, σε μια κοινωνία χωρίς ουσιαστική ισότητα η ανάπτυξη είναι στρεβλή όχι μόνο για τους φτωχούς, αλλά και εκείνους των οποίων τα προνόμια υπονομεύουν τα κίνητρα και το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης. Αυτή η καταστολή της ανθρώπινης ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την δυσαρέσκεια και τη σύγκρουση που προκαλούνται από τις οξείες ταξικές διακρίσεις, θα μειώσει τελικά την αποτελεσματικότητα της οικονομίας.
Άλλα κινήματα που σχετίζονται με την Αριστερά είναι το κίνημα για την παγκόσμια δικαιοσύνη, γνωστό ως κίνημα της αντι-παγκοσμιοποίησης ή εναλλακτική παγκοσμιοποίηση, οι διαμαρτυρίες ενάντια στην οικονομική παγκοσμιοποίηση των εταιρειών, εξαιτίας των αρνητικών συνεπειών για τους φτωχούς, τους εργαζόμενους, το περιβάλλον και τις μικρές επιχειρήσεις.
 |
| Γένοβα 2001 |
.
Περιβάλλον
 |
| Λένιν και Μπογκντάνοφ παίζουν σκάκι στο σπίτι του Γκόργκι στην Ιταλία. Πίσω όρθιος ο Γκόργκι. |
Τόσο ο Καρλ Μαρξ όσο και ο πρώιμος σοσιαλιστής William Morris αναμφισβήτητα ενδιαφέρθηκαν για τα περιβαλλοντικά θέματα. Σύμφωνα με τον Μαρξ, "Ακόμη και μια ολόκληρη κοινωνία, ένα έθνος ή όλες ταυτόχρονα οι υπάρχουσες κοινωνίες στο σύνολό τους ...δεν είναι ιδιοκτήτες της γης, είναι απλά οι κάτοχοί της, οι δικαιούχοι της και πρέπει να την κληροδοτούν σε μια βελτιωμένη κατάσταση στις επόμενες γενιές». Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, επιστήμονες περιβάλλοντος, όπως o φιλόσοφος Aleksander Bogdanov και η οργάνωση Proletkul't (Προλεταριακή Κουλτούρα) της οποίας ήταν μέλη οι κονστρουκτιβιστές καλλιτέχνες, κατέβαλαν προσπάθειες για να ενσωματώσουν την οικολογία στο μπολσεβικισμό και να υπεισέλθουν στην παραγωγή οι φυσικοί νόμοι και τα όρια κατά την πρώτη δεκαετία της σοβιετικής κυριαρχίας.
Από τη δεκαετία του 1970 και μετά, η οικολογία εντάσσεται στις ανησυχίες της αριστεράς, με τα κοινωνικά κινήματα και τα συνδικάτα να εκστρατεύουν για τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Για παράδειγμα, η αριστερή πτέρυγα της Ομοσπονδίας Οικοδόμων (Builders' Labourers Federation (BLF)) στην Αυστραλία, με επικεφαλής τον κομμουνιστή Jack Mundey, ενώθηκε με τους περιβαλλοντολόγους για να μπουν Πράσινες Απαγορεύσεις (Green Bans) σε καταστροφικά για το περιβάλλον έργα ανάπτυξης.
Ορισμένα τμήματα της μαρξιστικής και σοσιαλιστικής αριστεράς συνειδητά συγχώνευσαν την οικολογία και τον αντι-καπιταλισμό σε μια οικολογική σοσιαλιστική ιδεολογία. Ο Barry Commoner άρθρωσε μια αριστερή ματιά με ένα μοντέλο ανάπτυξης με όρια, που προέβλεψε την καταστροφική εξάντληση των πόρων και ώθησε την οικολογία, με δεδομένο ότι η καπιταλιστικές τεχνολογίες ήταν κυρίως υπεύθυνες για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ταξικό ζήτημα, καθώς η καταστροφή του περιβάλλοντος επηρεάζει δυσανάλογα τις φτωχότερες κοινότητες και χώρες .
Αρκετές αριστερές ή σοσιαλιστικές ομάδες έχουν εμφανείς περιβαλλοντικές ανησυχίες , ενώ πολλά πράσινα κόμματα περιέχουν μια ισχυρή σοσιαλιστική παρουσία. Για παράδειγμα, το Πράσινο Κόμμα της Αγγλίας και της Ουαλίας έχει μια eco - σοσιαλιστική ομάδα, την Πράσινη Αριστερά, που ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2005 και τα μέλη της οποίας κατέχουν μια σειρά από θέσεις επιρροής στο εσωτερικό του κόμματος. Στην Ευρώπη, τα πολιτικά κόμματα που ορίζονται ως «Πράσινη Αριστερά» συνδυάζουν παραδοσιακές κοινωνικές δημοκρατικές αξίες - όπως η επιθυμία για μεγαλύτερη οικονομική ισότητα και τα δικαιώματα των εργαζομένων - με τις απαιτήσεις για προστασία του περιβάλλοντος, όπως η ομάδα Nordic Green Left του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της οποίας είναι μέλη το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ο σοσιαλιστής πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες έχει επισημάνει την υποβάθμιση του περιβάλλοντος με τον καταναλωτισμό. Έχει πει « Η Γη δεν έχει αρκετά για τον Βορρά για να ζήσουν καλύτερα, αλλά έχει αρκετά για όλους μας για να ζούμε καλά". Ο Νόαμ Τσόμσκι, η Naomi Klein και άλλοι έχουν παρόμοιες απόψεις.
Στον 21ο αιώνα τα ερωτήματα σχετικά με το περιβάλλον έχουν γίνει όλο και πιο πολιτικοποιημένα, με την Αριστερά γενικά να αποδέχεται τις διαπιστώσεις των περιβαλλοντικών επιστημόνων σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη και πολλοί στην αριστερά να αμφισβητούν ή να απορρίπτουν τις διαπιστώσεις αυτές. Η αριστερά, ωστόσο είναι διαιρεμένη για το πώς να μειωθούν αποτελεσματικά και ισότιμα οι εκπομπές άνθρακα. Η κεντροαριστερά υποστηρίζει συχνά μέτρα στους μηχανισμούς τς αγοράς, όπως η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών ή ο φόρος άνθρακα, ενώ αριστερότερα τείνουν να υποστηρίζουν την άμεσες κανονιστικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις από την κυβέρνηση, είτε παράλληλα ή αντί των μηχανισμών της αγοράς.
(η ανάρτηση ενημερώνεται με περισσότερα κεφάλαια εντός της ημέρας)Από τη δεκαετία του 1970 και μετά, η οικολογία εντάσσεται στις ανησυχίες της αριστεράς, με τα κοινωνικά κινήματα και τα συνδικάτα να εκστρατεύουν για τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Για παράδειγμα, η αριστερή πτέρυγα της Ομοσπονδίας Οικοδόμων (Builders' Labourers Federation (BLF)) στην Αυστραλία, με επικεφαλής τον κομμουνιστή Jack Mundey, ενώθηκε με τους περιβαλλοντολόγους για να μπουν Πράσινες Απαγορεύσεις (Green Bans) σε καταστροφικά για το περιβάλλον έργα ανάπτυξης.
 |
| Πηγή |
Αρκετές αριστερές ή σοσιαλιστικές ομάδες έχουν εμφανείς περιβαλλοντικές ανησυχίες , ενώ πολλά πράσινα κόμματα περιέχουν μια ισχυρή σοσιαλιστική παρουσία. Για παράδειγμα, το Πράσινο Κόμμα της Αγγλίας και της Ουαλίας έχει μια eco - σοσιαλιστική ομάδα, την Πράσινη Αριστερά, που ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2005 και τα μέλη της οποίας κατέχουν μια σειρά από θέσεις επιρροής στο εσωτερικό του κόμματος. Στην Ευρώπη, τα πολιτικά κόμματα που ορίζονται ως «Πράσινη Αριστερά» συνδυάζουν παραδοσιακές κοινωνικές δημοκρατικές αξίες - όπως η επιθυμία για μεγαλύτερη οικονομική ισότητα και τα δικαιώματα των εργαζομένων - με τις απαιτήσεις για προστασία του περιβάλλοντος, όπως η ομάδα Nordic Green Left του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της οποίας είναι μέλη το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ.
 |
| Πηγή |
Στον 21ο αιώνα τα ερωτήματα σχετικά με το περιβάλλον έχουν γίνει όλο και πιο πολιτικοποιημένα, με την Αριστερά γενικά να αποδέχεται τις διαπιστώσεις των περιβαλλοντικών επιστημόνων σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη και πολλοί στην αριστερά να αμφισβητούν ή να απορρίπτουν τις διαπιστώσεις αυτές. Η αριστερά, ωστόσο είναι διαιρεμένη για το πώς να μειωθούν αποτελεσματικά και ισότιμα οι εκπομπές άνθρακα. Η κεντροαριστερά υποστηρίζει συχνά μέτρα στους μηχανισμούς τς αγοράς, όπως η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών ή ο φόρος άνθρακα, ενώ αριστερότερα τείνουν να υποστηρίζουν την άμεσες κανονιστικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις από την κυβέρνηση, είτε παράλληλα ή αντί των μηχανισμών της αγοράς.
Πηγές
wikipedia - Left - wing politics
Pathfinder
Ριζοσπάστης
Ριζοσπάστης
Εδώ και Τώρα
Κόκκινος Φάκελος
Ούτε Θεός - Ούτε Αφέντης - Ο Μπακούνιν και η Α' Διεθνής
Ριζοσπάστης - Η ίδρυση της Β' Διεθνούς
wikipedia - Αναρχοσυνδικαλισμός
wikipedia - Ελευθεριακός Σοσιαλισμός
Eagainst - Έντεκα χρόνια από τη δολοφονία του Carlo Giuliani
Left G700 - Παίζουν οι αριστεροί πόκα;
Pathfinder
Ριζοσπάστης
Ριζοσπάστης
Εδώ και Τώρα
Κόκκινος Φάκελος
Ούτε Θεός - Ούτε Αφέντης - Ο Μπακούνιν και η Α' Διεθνής
Ριζοσπάστης - Η ίδρυση της Β' Διεθνούς
wikipedia - Αναρχοσυνδικαλισμός
wikipedia - Ελευθεριακός Σοσιαλισμός
Eagainst - Έντεκα χρόνια από τη δολοφονία του Carlo Giuliani
Left G700 - Παίζουν οι αριστεροί πόκα;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου