Μια ιστορία για τις φωτιές που τρεμοπαίζουν…

είτε είναι φωτιές από κούτσουρα σε σπηλιές ή σε τζάκι είτε είναι φωτιά από σπίρτο…

[Αναδημοσίευση] [Μετάφραση]

Η ανάλυση είναι της Rossella Lorenzi στο Discovery News

(μεταφράζει η koula…)

Μια νέα μελέτη εισηγείται ότι οι καλλιτέχνες της Παλαιολιθικής Εποχής χρησιμοποιούσαν τεχνικές παρόμοιες με αυτές των κινουμένων σχεδίων (cartoons), για να δώσουν την εντύπωση ότι άγρια θηρία κάλπαζαν (σ.μ.: με τριποδισμό, όπως τα άλογα, πατώντας ένα πόδι κάθε στιγμή μόνο ένα πόδι στη γη) ή έτρεχαν στους τοίχους σπηλαίων.

Στην έκθεσή τους στο τεύχος Ιουνίου του Antiquity (Αρχαιότητα), ο αρχαιολόγος Marc Azéma του Πανεπιστημίου της Τουλούζης – Le Mirail (Γαλλία) και ο ανεξάρτητος Γάλλος καλλιτέχνης Florent Rivère υποστήριξαν ότι περίπου 30.000 χρόνια πριν, καλλιτέχνες της Παλαιολιθικής εποχής χρησιμοποίησαν “εφέ κίνησης” (animation) στις ζωγραφιές τους. Για να αποδώσουν την κίνηση, την αποδόμησαν σε διαδοχικές εικόνες.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό θα εξηγούσε τα πολλαπλά κεφάλια ή άκρα σε μερικές ζωγραφιές. “Ο Προϊστορικός άνθρωπος προανήγγειλε ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της οπτικής αντίληψης, την εμμονή του αμφιβληστροειδούς (retinal persistence), έγραψαν οι Azéma και Rivère.

Ο Azéma, που για 20 χρόνια ερευνούσε τεχνικές κινουμένων σχεδίων της Παλαιολιθικής Εποχής, απομόνωσε 53 σχέδια σε 12 γαλλικές σπηλιές τα οποία υπερθέτουν 2 ή παραπάνω εικόνες για να αναπαρασταθεί ο τριποδισμός ή ο καλπασμός, το τίναγμα του κεφαλιού και η κίνηση της ουράς.

“Η σπηλιά Lascaux έχει τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων κινήσεων διαιρεμένης δράσης (split-action) μέσω υπέρθεσης των διαδοχικών εικόνων. Περίπου 20 ζώα, κυρίως άλογα, έχουν το κεφάλι, τα πόδια ή την ουρά πολλαπλά”, αναφέρει ο Azéma.

Όταν οι ζωγραφιές ιδωθούν υπό το τρεμάμενο φως πυρσών, το εφέ της κίνησης “επιτυγχάνει τον πλήρη αντίκτυπό του”, αναφέρει ο Azéma. Προσέθεσε επίσης ότι “αυτό το εφέ κινουμένων σχεδίων γινόταν εκ προθέσεως κι αυτό ενισχύεται από την παρόμοια χρήση των τεμαχισμένων δίσκων που λειτουργούσαν ως θαυματρόπια“. Θεωρούμενο ως ο άμεσος πρόγονος της κινηματογραφικής κάμερας, το θαυματρόπιο (προκύπτει από τη λέξη “θαύμα” και τη λέξη “τροπή”) εφευρέθηκε το 1825 από τον αστρονόμο John Hershel και αργότερα εμπορευματοποιήθηκε από τον φυσικό John Ayrton Paris (1785– 1856). Αποτελούμενο από μια κάρτα ή δίσκο με διαφορετικά σχέδια σε κάθε πλευρά τους, η συσκευή καταδεικνύει την εμμονή της όρασης: Όταν η κάρτα ή ο δίσκος περιστραφεί, τα σχέδια εμφανίζονται σα να είναι “ένα”.

Ο Rivère ανακάλυψε ότι οι καλλιτέχνες της Παλαιολιθικής Εποχής χρησιμοποιούσαν παρόμοια οπτικά παιχνίδια, πολύ πριν το πράξουν οι απόγονοί τους, του 19ου αιώνα. Ο καλλιτέχνης εξέτασε Μαγδαλενιανούς κοκκάλινους δίσκους, αντικείμενα που βρέθηκαν στα Πυρηναία, βόρεια της Ισπανίας και της Dordogne, οι οποίοι είχαν διάμετρο μήκους περίπου 1,5 ίντσα (σημ. μτφρ: μία ίντσα = 2,5 εκατοστά και οι Μαγδαλένιοι, που πήραν το όνομα από την περιοχή όπου έζησαν την περίοδο 18.000-10.000 πρό Χριστού, έφτιαξαν εκείνη την εποχή σε σπηλιές διάφορα σχέδια και ζωγραφιές που ονομάζονται Magdalenian Art System, καθώς έχουν μια ενότητα και είναι το πρώτο στην ανθρώπινη Ιστορία).

Συχνά τρυπημένοι στο κέντρο τους, οι δίσκοι έχουν γενικά θεωρηθεί ως κουμπιά ή μενταγιόν. “Δεδομένου ότι κάποια είναι διακοσμημένα και στις δύο πλευρές τους με ζώα που παρουσιάζονται σε διαφορετικές θέσεις, συνειδητοποιήσαμε ότι ένας άλλος τύπος χρήσης, σχετικός με την διαδοχική κίνηση (animation), ήταν πιθανός”, δήλωσαν οι ερευνητές.

Ανέφεραν μια από τις πιο πειστικές περιπτώσεις, έναν κοκκάλινο δίσκο που βρέθηκε το 1868 στην Dordogne. Από τη μια πλευρά του, ο δίσκος έχει σαν χαρακτηριστικό μια ελαφίνα που στέκεται ή έναν αίγαγρο. Από την άλλη πλευρά του, το ζώο είναι ξαπλωμένο στο έδαφος.

Οι Azéma και Rivère ανακάλυψαν ότι αν ένα κορδόνι δενόταν δια μέσου της κεντρικής τρύπας και έπειτα τεντωνόταν σφιχτά ώστε να αναγκάσει τον δίσκο να περιστραφεί γύρω από τον πλάγιο άξονά του, το αποτέλεσμα ήταν μια υπέρθεση των δύο εικόνων πάνω στον αμφιβληστροειδή.

“Το ζώο πέφτει και σηκώνεται πάλι σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου και τούμπαλιν”, έγραψαν οι ερευνητές. (σ.μτφ: για το vice versa υπάρχει και το αντίστροφα, αλλά εδώ προτιμάμε το “τούμπαλιν” για το εφέ της κίνησης…)

Σε αυτές τις εικόνες που τρεμοπαίζουν, ενυπάρχουν οι απαρχές του κινηματογράφου, είπαν οι ερευνητές και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι “τα παλαιολιθικά θαυματρόπια μπορούν να θεωρηθούν ως οι πρώτες προσπάθειες για αναπαράσταση κίνησης, που κορυφώθηκαν με την εφεύρεση της κινηματογραφικής κάμερας”.

Video: Sequential animation: Paleolithic animated pictures. Credit: Marc Azéma; 
Photo: Lions painted in the Chauvet Cave. Credit: HTO/Wikimedia Commons.

———-

Μέσα στο άρθρο υπήρχαν και τα παρακάτω λινκ με ενδιαφέρουσες φωτογραφίες και κείμενα,

σχετικά με ευρήματα σε σπηλιές σε περιοχή της Γαλλίας και πάλι Παλαιολιθικής Εποχής. 

PHOTOS: Prehistoric Child Art (φωτογραφίες Προϊστορικής Τέχνης Παιδιών)

Μετάφραση των κειμένων που συνοδεύουν τις φωτογραφίες στο παραπάνω λινκ:

Φωτογραφία 1: 5 Οκτωβρίου, 2011 – Η ζωντανή τέχνη πέτρας στις σπηλιές Rouffignac στην περιοχή Dordogne της Γαλλίας γοήτευαν τουρίστες εδώ και αιώνες. Αν και οι σπηλιές ήταν γνωστές από τον 16ο αιώνα, μόλις το 1956 οι ειδικοί συνειδητοποίησαν ότι ένα μέρος από την πιο εντυπωσιακή τέχνη ήταν προϊστορικό. Και μόνο πρόσφατα, οι αρχαιολόγοι συνειδητοποίησαν ότι πολλές από τις προϊστορικές εικόνες είχαν φτιαχτεί από παιδιά. Σύμφωνα με νεότερες αναλύσεις, κάποιες φορές ενήλικες κρατούσαν ψηλά τα παιδιά  και ίσως ακόμη τα καθοδηγούσαν στα σχέδιά τους.

Φωτογραφία 2:  Χρονολογημένα σε έναν πολιτισμό κυνηγού-συλλέκτη που κατοικούσε στην περιοχή περίπου 13.000 χρόνια πριν, τα σχέδια περιλαμβάνουν εντυπωσιακές απεικονίσεις από μαμούθ, μαλλιαρούς ρινόκερους, κατσίκες, άλογα και βίσωνες. Αλλά η πλειοψηφία των σχεδίων που καλύπτουν τις σπηλιές, αποτελούνται από μονά, διπλά και τριπλά σετ γραμμών που εμφανίζονται σε κυματιστά. διασταυρούμενα και καμπτόμενα πρότυπα.

“Βρήκαμε αυτά τα σημάδια παντού, ακόμα και στα βαθύτερα σημεία”, ανέφερε η αρχαιολόγος Jessica Cooney του Πανεπιστημίου Cambridge στο Discovery News.

Φωτογραφία 3: Φτιαγμένα από ανθρώπους καθώς ακουμπούσαν και κινούσαν τα χέρια τους στις μαλακές επιφάνειες των τοίχων και των οροφών, τα σχέδια είναι γνωστά ως “πτυχές/ραβδώσεις δαχτύλων – finger flutings”. Ο όρος επινοήθηκε το 1986 από τον Αυστραλό αρχαιολόγο Robert G. Bednarik, ο οποίος δημοσίευσε εικόνες από τέτοια σχέδια από σπηλιές στη δυτική Ευρώπη και τη νότια Αυστραλία.

Φωτογραφία 4: Στο Rouffignac, οι πτυχές που φτιάχτηκαν από δάχτυλα, κυρίως δημιουργήθηκαν από παιδιά. Η Cooney και οι συνεργάτες της, απέδειξαν την ηλικία των καλλιτεχνών των πτυχών, χρησιμοποιώντας μια μεθοδολογία που επινόησε η Leslie van Gelder του Walden University’s College of Education (Μινεάπολις, Μινεσότα).

Η τεχνική, η οποία αναπτύχθηκε κατόπιν ανάλυσης των χεριών χιλιάδων σύγχρονων ανθρώπων, εστιάζει στη μέτρηση του πλάτους των πτυχών που δημιουργήθηκαν από τα τρία μεσαία δάχτυλα· τον δείκτη, τον μέσο και τον παράμεσο (σχόλιο της μεταφράστριας: ring finger το λέει, αλλά προτιμώ το “παράμεσος” γιατί, φαντάζομαι τουλάχιστον τότε δεν έβαζαν “βέρα” στον παράμεσο…).

Οι μετρήσεις τριών-δαχτύλων όταν είναι 1,3 ίντσες ή λιγότερο, υποδεικνύουν παιδί 7 ετών ή νεαρότερο, ενώ μετρήσεις με 1,1 ίντσες είναι συνεπείς με παιδιά περίπου 3-5 ετών (σημ. μτφρ: μία ίντσα = 2,5 εκατοστά).

Φωτογραφία 5: Ένα δίκτυο σπηλαίων μήκους 5 μιλίων (σημ.: 1 μίλι είναι περίπου 1,5 χλμ), που δημιουργήθηκε από συστήματα ποταμών, οι σπηλιές Rouffignac, χαρακτηρίζονται από τρία επίπεδα, αλλά μόνο το ανώτερο επίπεδο έχει “καλλιτεχνήματα”.

“Μόνο του το ανώτερο επίπεδο έχει θαλάμους με συνολική έκταση περίπου 3 τετραγωνικών μιλίων (σημ. μτφ: με έναν βιαστικό υπολογισμό, μιλάμε για περίπου 7,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα), με τα πιο απομακρυσμένα μέρη της σπηλιάς να βρίσκονται περίπου 45 λεπτά περπάτημα από την είσοδο”, δήλωσε η Cooney.

Πτυχές που έφτιαξαν παιδιά, παρουσιάζονται παντού. “Ακόμη και αυτά τα μέρη που είναι στα 45 λεπτά περπάτημα από την είσοδο, έχουν παιδικά σχέδια/πτυχές. Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε βρει πουθενά ότι οι ενήλικες έφτιαχναν με τα δάχτυλα πτυχές, χωρίς τα παιδιά”, δήλωσε η Cooney.

Φωτογραφία 6: Σε πολλές περιπτώσεις, οι πτυχές που έφτιαξαν παιδιά είναι σε πολύ υψηλά σημεία – περίπου στα 2 μέτρα ύψος – σε τοίχους και σε ταβάνια.

“Πρέπει να κρατούνταν τα παιδιά ψηλά, ώστε να φτιάξουν τις πτυχές ή να καθόντουσαν τα παιδιά στους ώμους κάποιου”, προσέθεσε η Cooney.

Φωτογραφία 7: Η Cooney και οι συνεργάτες της βρήκαν σημάδια τα οποία έφτιαξαν παιδιά ηλικίας μεταξύ 2 και 7 ετών. Ο πιο παραγωγικός καλλιτέχνης ήταν ένα 5χρονο κορίτσι.

“Την βρήκαμε παντού. Το κορίτσι υπάρχει στους περισσότερους θαλάμους με τις περισσότερες τοποθεσίες”, είπε η Cooney.

Οι ερευνητές απέδειξαν ότι ο καλλιτέχνης με το άφθονο υλικό ήταν ένα κορίτσι, βασιζόμενοι στον λόγο των μηκών των δαχτύλων της. “Ένα ανδρικό χέρι έχει παράμεσο που είναι μακρύτερος από τον δείκτη. Ένα θηλυκό χέρι έχει δείκτη που είναι ισομήκης ή μακρύτερος του παράμεσου. Η διαφορά προφανώς συμβαίνει πριν τη γέννηση, στη μήτρα (in utero) και έτσι είναι εμφανής στα χέρια των παιδιών”, δήλωσε η Cooney.

“Έχουμε πολλά καθαρά προφίλ του πεντάχρονου και το δεύτερο δάχτυλο (ο δείκτης) είναι μακρύτερο από το 4ο (παράμεσος), υποδεικνύοντας σε μας ότι ήταν πιθανότατα ένα κορίτσι”, είπε η Cooney.

Φωτογραφία 8: Ο νεαρότερος καλλιτέχνης ήταν ένα δίχρονο παιδί, που πιθανότατα καθοδηγείτο από έναν ενήλικα.

“Οι πτυχές συμβαίνουν σε θέσεις ύψους περίπου 2 μέτρων, που δε θα μπορούσαν να είναι προσιτές χωρίς βοήθεια. Επίσης, κάποιες πτυχές είναι πολύ προμελετημένες και ελεγχόμενες, συνεπώς πιστεύουμε ότι κάποιος ίσως να καθοδήγησε το χέρι του παιδιού”, δήλωσε η Cooney.

Φωτογραφία 9: Οι ενήλικες κυρίως δημιουργούσαν πτυχές στα ταβάνια. Σε κάποιες περιπτώσεις, εμφανίζονται στοιχειώδεις απεικονίσεις ζώων.

Σε αυτήν την εικόνα, ένα μαμούθ δημιουργείται με ένα μόνο δάχτυλο, κάνοντας δυνατό για τους ερευνητές τον προσδιορισμό της ηλικίας του καλλιτέχνη.

“Βρίσκουμε πτυχές από χέρια παιδιών κοντά σε κάποια ζώα αλλά πιστεύω ότι αυτές που στο συγκεκριμένο μαμούθ έγιναν από ενήλικα”, ανέφερε η Cooney.

Φωτογραφία 10: Οι απλές, ελικοειδείς γραμμές συχνά συνοδεύονται από πτυχωτά σχήματα καλύβας που ονομάζονται tectiforms, που πιστεύεται ότι είχαν συμβολικό νόημα.

“Αυτή η μελέτη μας επιτρέπει να ξεκινήσουμε να αμφισβητήσουμε κάποιες από τις θεωρίες για την τέχνη των σπηλαίων, όπως τον σαμανισμό ή το κυνήγι μαγείας και να επαναξιολογήσουμε γιατί αυτή η πολύ ανθρώπινη δραστηριότητα ξεκίνησε. Επίσης, μας δείχνει τη σημασία που είχαν τα παιδιά στην προϊστορία. Μπορούμε να δώσουμε στα άτομα που πριν δεν είχαν “φωνή”, την ευκαιρία να ακουστούν”, ανέφερε η Cooney.

====

Στο αρχικό κείμενο του Discovery News, υπήρχε ακόμη ένα λινκ που παραπέμπει σε φωτογραφίες από ευρήματα/σχέδια σε σπηλιές:

Γυναίκες και κορίτσια δημιούργησαν Παλαιολιθική Τέχνη στα σπήλαια (PHOTOS: Women, Girls Created Paleolithic Art )

Μετάφραση (ουσιαστικά και περίληψη) των κειμένων που συνοδεύουν τις φωτογραφίες στο παραπάνω λινκ:

Εκτός από τους άνδρες και οι γυναίκες αλλά και παιδιά άφησαν εικόνες στους τοίχους των σπηλαίων. ‘Όλοι είναι καλλιτέχνες”.

Στις φωτογραφίες φαίνονται οι πτυχές/ραβδώσεις που δημιουργούσαν οι άνθρωποι-καλλιτέχνες με τα δαχτυλά τους (κυρίως τον δείκτη, τον μέσο και τον παράμεσο) στη μαλακή επιφάνεια των τοίχων και της οροφής των σπηλαίων και υπολογίζεται ότι αυτές οι ραβδώσεις έχουν ηλικία 13-14 χιλιάδες χρόνια.

Η πρώτη φωτογραφία με τίτλο “Πρώιμοι Καλλιτέχνες”, απεικονίζει πτυχές σε σπηλιά, τις οποίες δημιούργησε ένα 5χρονο κορίτσι. Κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα όχι μόνο από τις διαστάσεις των χεριών που άφησαν τα σημάδια, αλλά και από το ύψος μέχρι το οποίο κατάφερνε να φτάσει για να αφήσει το σχέδιο ο άνθρωπος που το έφτιαξε. (Προηγούμενες έρευνες και μελέτη των δαχτύλων, έχουν καταδείξει ότι το σχετικό μήκος των δαχτύλων (digit ratio) μπορεί να είναι δείκτης για διαφορές μεταξύ φύλων, που επηρεάζονται από τις ορμόνες.)

Και η δεύτερη φωτογραφία (τίτλος: Όλοι είναι Καλλιτέχνες) απεικονίζει πτυχές που έφτιαξε το ίδιο κορίτσι και οι οποίες θεωρούνται από τα πρώτα παραδείγματα συμβολικής δραστηριότητας που παράχθηκε από παιδί, κατά την Παλαιολιθική Εποχή.

Η τρίτη φωτογραφία (απεικόνιση πτυχών που έφτιαξε μια νεαρή γυναίκα) συνοδεύεται από σύντομη περιγραφή της θεωρίας για τον λόγο των μηκών των δαχτύλων, σύμφωνα με την οποία οι άνδρες τείνουν να έχουν παράμεσους, οι οποίοι είναι ελάχιστα μακρύτεροι των δεικτών τους. Στις γυναίκες αυτά τα δάχτυλα έχουν περίπου το ίδιο μήκος, ή ο δείκτης είναι ελάχιστα μακρύτερος. Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν στο ότι πέντε από τους καλλιτέχνες ήταν “εκπρόσωποι” του γυναικείου φύλου και 2 του ανδρικού.

Βάσει του μεγέθους των πτυχώσεων/ραβδώσεων, επίσης, πιστεύουν ότι τα σχέδια στην οροφή ενός θαλάμου στη σπηλιά δημιουργήθηκαν από δάχτυλα παιδιών – και αγοριών και κοριτσιών – ηλικίας μεταξύ 2 και 5 ετών. Επίσης, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, δεδομένου του ύψους του θαλάμου, πρέπει οι ενήλικες να σήκωσαν τα παιδιά ψηλά, ώστε αυτά να φτάνουν στην οροφή. Επιπλέον, κάποιες ομοιότητες στα προφίλ των δαχτύλων, υποδεικνύουν ότι η ομάδα των καλλιτεχνών της σπηλιάς, είχαν οικογενειακή σχέση.

Η Leslie Van Gelder προσέθεσε ότι αυτή η έρευνα είναι από τις πρώτες που πραγματικά θα μπορούσε να ταυτοποιήσει άτομα και ουσιαστικά να τα καταστήσει “ζωντανά” και συγκεκριμένα, ως πραγματικοί άνθρωποι με την ιδιοσυγκρασία τους στις πτυχές που αφήνουν, ανάλογα με αυτό που συμβαίνει με εμάς και τον γραφικό μας χαρακτήρα. Στην τέταρτη φωτογραφία, απεικονίζονται τα ίχνη που άφησαν τα χέρια 3 διαφορετικών ανθρώπων, ενός άνδρα και 2 κοριτσιών, καθώς περπατούσαν δίπλα στον τοίχο – οι οριζόντιες γραμμές που άφησε ο καθένας, δίνουν μια αίσθηση του ύψους του καθενός.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απόδειξη ότι τα σχέδια στις σπηλιές οφείλονταν σε κάποια τελετουργική συμπεριφορά. Στην πέμπτη φωτογραφία, απεικονίζεται το σχέδιο από χέρι μιας νεαρής γυναίκας. Οι πτυχώσεις σε αυτό το σχέδιο είναι κάθετες και μεθοδικές, υποδηλώνοντας το ενδεχόμενο σκόπιμης μορφής επικοινωνίας.

Η Van Gelder, επίσης αναφέρει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις να στηρίζουν την ιδέα ότι η σπηλιά κατοικείτο κατά την Παλαιολιθική Εποχή – “σπάνια κατοικούνταν οι σπηλιές, οι άνθρωποι της περιοχής βασίζονταν σε πέτρινα καταφύγια, που ήταν πολύ πιο ζεστά και κοντινότερα σε μεγάλα ποτάμια”. Αντίθετα, είναι πιθανό ότι άνδρες, γυναίκες και παιδιά, επισκέπτονταν τη σπηλιά “σε μια χρονική περίοδο, πιθανώς για λίγες εβδομάδες” (τίτλος φωτογραφίας: Σπίτι διακοπών;). Οι δυναμικές πτυχώσεις στην έκτη φωτογραφία, δημιουργήθηκαν από τις ίδιες γυναίκες που αναφέρονται και στις προηγούμενες φωτογραφίες.

Η τελευταία φωτογραφία έχει τίτλο: από τις γραμμές, στα σχήματα/μορφές.

Είναι ένα παράδειγμα όπου οι ραβδώσεις διασυνδέθηκαν με εικονιστική τέχνη (figurative art). Στην περίπτωση αυτή, ένα χαρακτικό ενός μαμούθ, που λέγεται ο Πατριάρχης, εμφανίζεται δίπλα στις ραβδώσεις.

========

Τώρα θα μου πεις, γιατί κάθισες και έχασες τον χρόνο σου να μεταφράζεις λινκ και inception του λινκ, χριστουγεννιάτικα… ;

Δεν ξέρω τι να σου πρωτοδώσω για απάντηση…

Να φταίει που μιλάει για παιδιά, που περιγράφει τα παιχνίδια τους χωρίς να ακούγονται οι φωνές τους;

Να φταίει που τις ίδιες εικόνες, με τους ενήλικες και τα πιτσιρίκια στους ώμους, τις έχω ήδη δει και εγώ και εσύ, χιλιάδες χρόνια μετά;

Να φταίει που αυτόν τον καιρό οι περισσότεροι πηγαίνουν τα πιτσιρίκια να δουν κινηματογράφο;

Να φταίει που τελικά έχοντας συνεχώς “σταθερό φως”, που δεν τρεμοπαίζει, χάνεις την ουσία της κίνησης και της συγκίνησης;

Να φταίει που μου φάνηκε ότι πήγαιναν για διακοπές σε εκείνη τη σπηλιά, οικογενειακές διακοπές, που είχε και “σινεμαδάκι”;

Να φταίει που γίνεται με τα χέρια και έχω αδυναμία στα χέρια που περνάνε και αφήνουν ίχνη;

Να φταίει που δε χρειάζονται χρώματα για να συγκεντρώσεις και να πεις τόσα πολλά με μια εικόνα;

Να φταίει που θεωρούμε τους αρχαιολόγους και τους σπηλαιολόγους και άλλους “τέτοιους”… άχρηστους για την κοινωνία;

Να φταίει που πλέον στα σπήλαια μπαίνουμε για να εξορύξουμε και να μολύνουμε;

Να φταίει που νομίζουμε ότι “όλα” πια τα ξέρουμε;

Να φταίει που έφτιαχναν σχέδια με “καλύβες” όπως εμείς φτιάχναμε πάντα τουλάχιστον ένα θθπιτάκι στις πρώτες μας ζωγραφιές;

… ή να φταίνε τα καυσόξυλα που μας μπάφιασαν αυτές τις μέρες και αυτό που πέτυχα τις προάλλες;

Διαγόρας, ο Μήλιος (που λέει κάτι και για καυσόξυλα)

Spilaio Link: http://wp.me/p1pa1c-ifT

Το ποστ είναι αφιερωμένο στην Άννα…  με την υπενθύμιση ότι αναμένω φωτογραφίες από το “τζάκι” (ακούς;;;  )

koula, the trell…

http://parallhlografos.wordpress.com/2012/12/25/%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%AD%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%80%CE%B1/