(Όμως, εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε - γέλασε)! Μήνυμα από την Ελλάδα στην Ισλανδία

Aπό την οικονομική κατάρρευση του 2009, μέχρι την καταδίκη κορυφαίων τραπεζιτών και την πρόσφατη παραίτηση του πρωθυπουργού με αφορμή το σκάνδαλο Panama Papers, η Ισλανδία έχει τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας ως ένα πεδίο βαθέων κοινωνικοπολιτικών τομών αλλά και ένα παράδειγμα ανάκαμψης. Γράφει η Εβίκα Καραμαγκιώλη.

Χρησιμοποιώντας  αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και μηχανισμούς  η χώρα αφενός οδηγήθηκε  το 2010 στη μη αποπληρωμή του τραπεζικού δανεισμού της χώρας, αλλά και το 2012  στην δημιουργία ενός Νέου Συντάγματος από τους πολίτες.

Το βασικό Σχέδιο νόμου του Συντάγματος από τους πολίτες, το οποίο με δημοψήφισμα υπερψηφίστηκε από το 66% των πολιτών της Ισλανδίας, έγραψαν  τα 950 μέλη της Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης, που επιλέχθηκαν με κλήρωση από τους εκλογικούς καταλόγους της χώρας, εξασφαλίζοντας τη δίκαιη γεωγραφική κατανομή και την ίση αντιπροσώπευση των δύο φύλων. Η συνέλευση έθεσε σε διαβούλευση τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούσαν την ισλανδική κοινωνία. Έπειτα εξέλεξε ένα συνταγματικό συμβούλιο, το οποίο περιελάμβανε 25 άτομα, καθένα από τα οποία ψηφίστηκε από  τουλάχιστον 30 πολίτες.

Μέσα από ποικίλα κανάλια επικοινωνίας και διαδρασης, συνδυάζοντας ανοιχτές εκδηλώσεις και διαβουλεύσεις σε δημόσιους χώρους και σχολεία αλλά και  ενθαρρύνοντας τον διαδικτυακό διάλογο μέσα από  συμμετοχικά κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και το twitter, δόθηκε η ευκαιρία σε κάθε πολίτη να προτείνει, να σχολιάσει, να επιδοκιμάσει ή και να απορρίψει απόψεις και θέσεις.

Το Σύνταγμα των πολιτών αποτελεί την ναυαρχίδα των εγχειρημάτων συμμετοχικού σχεδιασμού γιασυνταγματικά και νομοθετικά κείμενα με ποικίλα παραδείγματα από τη Φινλανδία, τις ΗΠΑ, το Μέξικο, να  εμπνέονται και να ενθαρρύνονται από αυτή την  διαδικασία ανάδειξης και  αξιοποίησης της δύναμης των πολλών, της κοινωνικής συμμετοχικής νοημοσύνης.

Τους τελευταίους μήνες  το Σύνταγμα των πολιτών στηνΙσλανδία επανέρχεται στο προσκήνιο ως ηχηρό κοινωνικό αίτημα, με τις δημοσκοπήσεις να προβλέπουν την σύσταση της πρώτης στην ιστορία κυβέρνησης του Κόμματος Πειρατών, το οποίο και υποστηρίζει σθεναρά την επικύρωση του.

Σε αυτό το πλαίσιο πολιτειακής μετάβασης οι Ισλανδοί προ(σ)καλούν ανθρώπους της θεωρίας και της πράξης να εξετάσουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της Δημοκρατίας σε ένα τριήμερο πρόγραμμασυζητήσεων, παρουσιάσεων και εκδηλώσεων που θα φιλοξενήσουν το Εθνικό Μουσείο, το Εθνικό Θέατρο και το Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας 20-22 Μαίου 2016.

Θα συζητηθούν θεωρητικές προσεγγίσεις για την «έξυπνη Δημοκρατία» και τον συμμετοχικό σχεδιασμό συνταγματικών θεσμών από κορυφαίους ακαδημαικούς όπως ο Lawrence Lessig (δημιουργό του Creative Commons), θα παρουσιαστούν καινοτόμα “πειράματα δημοκρατίας” από την Ευρώπη και την Αμερική και θα πραγματοποιηθούν  ανοικτά εργαστήρια πολιτών  για κοινή στοχοθέτηση και δράση καθώς και την παρουσία διεθνώς αναγνωρισμένων καλλιτεχνών και ακτιβιστών.

Από την Ελλάδα έχει κληθεί να παρουσιαστεί τοεγχείρημα Σύνταγμα 2.0, μία πρότυπη διαδικασία σχεδιασμού και νομιμοποίησης ενός νέου Συντάγματος για την Ελλάδα από τους πολίτες για τους πολίτες που αναπτύσσεται στη χώρα μας από το 2012.

Το εγχείρημα στηρίζεται σε μια μεθοδολογία 3 σταδίων: 

Α: Τοπικά συντακτικά εργαστήρια πολιτών, σε όλη την Ελληνική επικράτεια, με ανοιχτή συμμετοχή πολιτών στα οποία  αναδεικνύονται απόψεις, αξίες και νέες ιδέες από τους πολίτες για το τί και το πώς θα ρύθμιζε ένα νέο Δημοκρατικό Σύνταγμα για την Ελλάδα.

Β: Πανελλήνια δημοσκοπική έρευνα σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της Ελληνικής κοινωνίας βασισμένη στα δεδομένα της α’ φάσης, για την ανάδειξη των επικρατέστερων απόψεων και προτάσεων για το Σύνταγμα της Ελλάδας, από τους πολίτες.

Γ: Συντακτικό Φόρουμ Πολιτών

Μία σύνοδος τυχαία επιλεγμένων πολιτών διάρκειας 3 ημερών κατά την οποία συζητούνται τα δεδομένα από τα προηγούμενα στάδια και διαμορφώνονται συγκεκριμένα άρθρα και θέσεις για το Σύνταγμα της Ελλάδας.

Μέχρι σήμερα αξιοποιώντας σύγχρονες μεθόδους συμμετοχικού σχεδιασμού, εκατοντάδες πολίτες και άλλοι φορείς  στην Αθήνα, το Μεσολόγγι και την Θεσσαλονίκη συμμετείχαν στην συν- δημιουργία ενός νέου Συντάγματος για την Ελλάδα «από την βάση».

Σε συνεργασία με  εκπροσώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και της κοινωνίας των πολιτών από την Ισλανδία και άλλες χώρες  η ομαδα του Συντάγματος 2.0  διερευνά και πειραματίζεται  ως προς τους ενδεδειγμένους τρόπους  και διαδικασίες που μπορούν   να ενθαρρύνουν  αλλά και να διασφαλίσουν την συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες διαδικασίες, διευκολύνοντας  τη μετάβαση προς νέους  καινοτόμους τρόπους  συμμετοχικής  διακυβέρνησης,  αξιοποιώντας  δημιουργικότητα και την  καινοτομία που απελευθερώνεται από τη συμμετοχή των πολιτών.

Καταγράφει τα αποτέλεσματα  των εργαστηρίων πολιτών και δημοσιεύει ολοκληρωμένες εργαλειοθήκες για κάθε ενδιαφερόμενο οργανισμό, ο όποιος μπορεί να  τις χρησιμοποιήσει, να τις προσαρμόσει στις ανάγκες του και να τις αναπτύξει περαιτέρω. Οι εκδόσεις  και τα διαδικτυακά  αυτά εργαλεία με θέμα τον συμμετοχικό συνταγματικό σχεδιασμό χρησιμοποιούνται ήδη από  φορείς στο πλαίσιο νέων δράσεων σε όλη την Ελλάδα. H  εμπειρία καταγράφεται και στο ντοκιμαντέρ Βlueberry Soup της Eileen Jerrett  που παρουσιάζει το κοινωνικό φαινόμενο της Ισλανδίας και αναδεικνύει σχετικές πρωτοβουλίες πολιτών σε οκτώ χώρες.

* H κ. Εβίκα Καραμαγκιώλη, είναι Επ. Συνεργάτης Παν. Αθηνών, Μέλος εγχειρήματος Σύνταγμα 2.0

Για περισσότερες πληροφορίες
ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ
ΣΥΝΤΑΓΜΑ 2.0 : Αποτελέσματα εργαστηρίων πολιτών ΣΥΝΤΑΓΜΑ 2.0
ΣΥΝΤΑΓΜΑ 2.0 : Εγχειρίδιο Πολιτών «Συμμετοχικός Σχεδιασμός Συνταγματικών Θεσμών»
Place Identity : Πεπραγμένα 2013-2015

http://tvxs.gr/news/ellada/minyma-apo-tin-ellada-stin-islandia