(Πεμ. 20/2/14 - 22:07)
AΥΤΑΠΑΤΕΣ,ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΕΣ
LEVY: OXHMA ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΗΠΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΑΝΤΙΒΑΡΟ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΡΡΟΗ
Το αμερικανικό Ινστιτούτο Levy* ασφαλώς έχει την "αυτονομία" του αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι παύει να αποτελεί ένα όχημα για την παρέμβαση τωνΗΠΑ στις ελληνικές οικονομικές εξελίξεις,παρέμβαση που συνδέεται με τις αμερικανικές ιμπεριαλιστικές βλέψεις επιρροής στη χώρα μας και την περιοχή μας.
Στην ετήσια έκθεσή του για την ελληνική οικονομία το Ινστιτούτο Levy (το οποίο έχει εγκαινιάσει σχέσεις και με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ) προτείνει σειρά εναλλακτικών σεναρίων για την ελληνική οικονομία και τη διέξοδο από την κρίση [Για τα σενάρια βλέπε πιο αναλυτικά παρακάτω από την "Αυγή" της Κυριακής (16/2)].
Στο πρώτο σενάριο το Ινστιτούτο Levy προτείνει για την Ελλάδα την προώθηση ενός ευρωπαϊκού σχεδίου μη απαιτητής οικονομικής "βοήθειας" προς την Ελλάδα,το οποίο παρομοιάζει με νέο Σχέδιο Μάρσαλ,από το μεταπολεμικό αντικομμουνιστικό ηγεμονικό σχέδιο που προώθησαν οι ΗΠΑ στην Ευρώπη.
Το δεύτερο σενάριο που προτείνει το Levy,εφ'όσον δεν προκριθεί το νέο σχέδιο Μάρσαλ,αφορά τοπάγωμα χρέους και την αναστολή αποπληρωμής των τόκων μαζί με την αξιοποίηση των σχετικώνεξοικονομήσεων,που προϋποθέτουν αντίστοιχο πρωτογενές πλεόνασμα,για επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας.
Το τρίτο σενάριο, το οποίο μάλλον συνδυάζεται με ένα από τα δύο προηγούμενα,αφορά τη διαμόρφωση ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος (διπλού νομίσματος) με την έκδοση κρατικών ομολόγων μηδενικού τοκομεριδίου (Geuro),τα οποία θα είναι μεταβιβάσιμα,θα γίνονται δεκτά για φορολογικές υποχρεώσεις, θα χρησιμοποιούνται και για πληρωμή μισθών και όλα αυτά μόνο για την εσωτερική αγορά.
ΟΙ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ, Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ LEVY INSTITUTE
Συνιστούν τα παραπάνω σενάρια του Levy Institute απάντηση και διέξοδο για την οικονομία;
Η απάντησή μας είναι κατηγορηματική: σε καμμία περίπτωση!
Κατ'αρχάς συνιστά πολιτική και οικονομική ψευδαίσθηση η αναμονή μιας δωρεάν οικονομικής ενίσχυσης από την ΕΕ ύψους περίπου 30 δις για τα επόμενα τρία χρόνια και μάλιστα χωρίς προϋποθέσεις. Και να υπάρξει,όμως,μια τέτοια "βοήθεια", είναι ζήτημα κατά πόσον μπορεί να είναι έστω και σχετικά αποτελεσματική, χωρίς μάλιστα τη διαγραφή του χρέους.
Αυταπάτη συνιστά,επίσης,η υπόθεση ότι η ΕΕ μπορεί να προχωρήσει σε αναστολή πληρωμής τωντόκων και πάγωμα του χρέους. Και σε μια τέτοια απίθανη υπόθεση,όμως, για να αυξηθούν οιεπενδύσεις και να χρηματοδοτηθούν νέες κοινωφελείς θέσεις εργασίας,προκειμένου να υποβοηθηθείδιέξοδος από την κρίση,θα απαιτηθεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους ανάλογου των τόκων που θα ανασταλεί η πληρωμή τους,πράγμα που για να επιτευχθεί θα χρειασθεί μια απίστευτη λιτότητα.
Τέλος η έκδοση ειδικών κρατικών ομολόγων (Geuro) θα διαιρέσει βαθύτερα τη χώρα στους προνομιούχους που θα διαθέτουν ευρώ και σε αυτούς που θα πληρώνονται και θα κατέχουναπαξιωμένα Geuro,τα οποία θα προσομοιάζουν με "σκουπίδια", ενώ παράλληλα με μια τέτοια βαθιά διαίρεση,θα γίνει πιο δυσχερής μια οποιαδήποτε αναπτυξιακή προοπτική.
ΤΟ LEVY ΟΧΗΜΑ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΔΙΩΞΕΩΝ
Αν,όμως, τα όσα προτείνει το Levy είναι "ουτοπικά" είτε αναποτελεσματικά είτε και τα δύο μαζί και εν πάσει περιπτώσει δεν μπορούν να δόσουν άμεσα διέξοδο στη χώρα, τότε γιατί προβάλλονται από το Ινστιτούτο;
Το Levy, κατά πάσα πιθανότητα, ασκεί προπαγάνδα στην Ελλάδα και κάνει προτάσεις μόνο και μόνο για να βελτιώσει την εικόνα των ΗΠΑ στη χώρα μας σε αντιστάθμισμα της Γερμανικής επιρροής.
Αξίζει να προσθέσουμε και κάτι ακόμα: Το Levy κάνει μη "ρεαλιστικές" και καθόλου αποτελεσματικές προτάσεις προκειμένου να αποφύγει τη μόνη θετική απάντηση στην κρίση: την έξοδο από τηνευρωζώνη και την εφαρμογή ενός προοδευτικού προγράμματος ανασυγκρότησης με σοσιαλιστικόορίζοντα.
Γιατί μόνο η συγκρότηση εθνικού νομίσματος μπορεί να δημιουργήσει προϋποθέσεις για τη γεναία ενίσχυση της ρευστότητας στη χώρα,προκειμένου να ενισχυθούν σημαντικά οι δημόσιες επενδύσειςκαι η χρηματοδότηση στην οικονομία.
Χωρίς αυτή τη ρευστότητα και φυσικά με τερματισμό της λιτότητας, δεν μπορεί να συζητάμε σοβαρά για έξοδο της χώρας από τον κρισιακό βάλτο.
ΚΛΕΑΡΧΟΣ Ν. ΣΜΥΡΝΙΩΤΗΣ
* To Ινστιτούτο Levy είναι ένα ινστιτούτο που από το 1986 παράγει έρευνα στο πεδίο των δημόσιων πολιτικών προσφέροντας επιστημονικές αναλύσεις, οι οποίες βοηθούν φορείς στην χάραξη πολιτικής, στην αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων. (από την wikipedia)
ΕΚΘΕΣΗ LEVY INSTITUTE
Στη συνέχεια η Iskra παραθέτει από την "Αυγή" της Κυριακής (16/2) τα βασικά σημεία της έκθεσης του Levy Institute ,όπως τα καταγράφει η εφημερίδα.
ΠΡΟΒΛΕΨΗ-ΣΟΚ ΑΠΟ ΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ LEVY: ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΣΤΟ 208% ΤΟΥ ΑΕΠ ΑΝ ΔΕΝ ΗΤΤΗΘΕΙ Η ΛΙΤΟΤΗΤΑ
Εκτόξευση του δημοσίου χρέους ακόμη και στο 208% το 2015, αν συνεχιστεί η ίδια πολιτική της σκληρής λιτότητας, προβλέπει η ετήσια μελέτη του έγκυρου Οικονομικού Ινστιτούτου Levy για την ελληνική οικονομία. Στη στρατηγική ανάλυση, που φέρνει στο φως η "Αυγή", εκτιμάται ότι εκτός ελέγχου δεν είναι μόνο το χρέος, αλλά και η ανεργία, όπως άλλωστε είχαν προβλέψει και πέρυσι οι ίδιοι αναλυτές. Στην έκθεση προβλέπεται ότι η κυβέρνηση θα πετύχει τον στόχο της μόνο για το έλλειμμα, ενώ εκτιμάται ότι η μείωση του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο δεν οφείλεται στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας αλλά στα πετρελαιοειδή. Οι αναλυτές του Levy δεν μένουν μόνο στις δυσοίωνες εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις της επεκτατικής λιτότητας. Προτείνουν τρεις εναλλακτικές πολιτικές για να βγει η ελληνική οικονομία από τον φαύλο κύκλο: α) ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ, β) πάγωμα του χρέους και αναστολή της αποπληρωμής των τόκων και γ) δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ LEVY ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΣΤΟ 208% ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΑΝ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ Η ΙΔΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Του ΘΑΝΑΣΗ ΜΙΣΔΑΝΙΤΗ*
Στην ετήσια έκθεσή του για την ελληνική οικονομία το Οικονομικό Ινστιτούτο Levy, που συντάχθηκε από τους Δ.Β. Παπαδημητρίου, Μ. Νικηφόρο και G. Zezza, καταγράφει τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις και προτείνει εναλλακτικές πολιτικές εξόδου της Ελλάδας από την κρίση. Στο επίκεντρο της συλλογιστικής της έκθεσης είναι η επαναφορά της ελληνικής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης και η καταπολέμηση της ανεργίας. Οι συγγραφείς χρησιμοποιούν στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος, την ΕΛΣΤΑΤ και τη Eurostat για να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα των εφαρμοζόμενων πολιτικών ενώ και για τα τέσσερα εναλλακτικά σενάρια που προτείνουν για την ελληνική οικονομία προβαίνουν στην αξιολόγηση των επιπτώσεών τους μέσω του μακροοικονομικού μοντέλου LIMG (Levy Macroeconomic Model for Greece), για να καταλήξουν εν τέλη στο ποιο μείγμα πολιτικής θα ήταν το πιο ωφέλιμο για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Ενδεικτική για τα ευρήματα της έκθεσης είναι η πρώτη παράγραφος της εισαγωγής της στην οποία αναφέρεται: «Στις πιο πρόσφατες εξαγγελίες από τις Βρυξέλλες, την Φρανκφούρτη και το Βερολίνοδιακηρύχθηκε το τέλος της κρίσης και της ύφεσης, ενώ επαινείται η Ελλάδα για το ότι επιτέλους κατάφερε να αναστρέψει την οικονομική της κατάσταση. Είναι άξιο απορίας λοιπόν το αν και κατά πόσο αυτοί που εξήγγειλαν τα παραπάνω παρακολουθούν τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις και τον περιορισμό των πολιτικών επιλογών που υφίστανται στην Ελλάδα».
ΣΤΟ 175% ΤΟ ΧΡΕΟΣ
Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η αποτυχία των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα είναι θεαματική και ο στόχος της μείωσης του λόγου ΑΕΠ προς δημόσιο χρέος ευθέως πλέον παρομοιάζεται με την προσπάθεια κάποιου να πιάσει μια οφθαλμαπάτη. Αυτό είναι έκδηλο αν κανείς λάβει υπ' όψιν του ότι ο λόγος αυτός είναι στο 175%, ενώ η τιμή του ίδιου αυτού λόγου ήταν 125% στην απαρχή της οικονομικής κρίσης προ τετραετίας. Αυτή η τιμή (125%) μάλιστα υφίσταντο πριν από οποιαδήποτε «διάσωση» από τη μεριά των δανειστών και πριν από το «κούρεμα» του χρέος, το οποίο είναι και το μεγαλύτερο που έχει γίνει ποτέ στον κόσμο.
Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Η ανάλυση των δεδομένων για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας ξεκινάει με τη ρητή αναφορά στη«μάστιγα» της ανεργίας που έχουν επιφέρει οι πολιτικές λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης. Πιο συγκεκριμένα, τα σημαντικότερα ευρήματα αφορούν τους επισήμως καταγεγραμμένους ανέργους, οι οποίοι αυξήθηκαν κατά 84.128 από τον Ιανουάριο ώς τον Οκτώβριο του 2013 για να φτάσουν στο σύνολο τους 1.387.500, επίπεδο που συνιστά ιστορικό υψηλό όλων των εποχών για την Ελλάδα. Περαιτέρω και σε σχέση με τον επικοινωνιακό θόρυβο που έγινε το περασμένο καλοκαίρι αναφορικά με την αύξηση των τουριστικών ρευμάτων προς την Ελλάδα, παρατηρούν ότι στον συγκεκριμένο κλάδο οι άνθρωποι που εργάστηκαν ήταν κατά 9.300 λιγότεροι σε σχέση με το 2012.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗΣ
Η στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σχετίζεται με την προσπάθεια αύξησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και ενίσχυσης του εξαγωγικού εμπορίου μέσω της μείωσης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Η υλοποίηση της ανωτέρω στρατηγικής, με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, επέφερε μειώσεις σε ονομαστικούς και πραγματικούς μισθούς της τάξεως του 23% και 27,8% αντίστοιχα από το 2010. Η εν λόγω στρατηγική κρίνεται ως αποτελεσματική σε ό,τι αφορά τις μειώσεις μισθών, ωστόσο σημειώνεται ότι δεν παρατηρήθηκε αντίστοιχη επίπτωση στο επίπεδο των τιμών. Παρ' όλα αυτά, τα αποτελέσματα σε σχέση με την προσπάθεια εξισορρόπησης του εμπορικού ισοζυγίου ήταν θετικά, καθώς το έλλειμμα μειώθηκε από 45,8 δισ. ευρώ το 2008 σε 16,9 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2013. Η μείωση αυτή βέβαια προκύπτει λόγω της ραγδαίας μείωσης των εισαγωγών κατά 18,8 δισ. ευρώ και όχι από την οριακή αύξηση των εξαγωγών κατά 2,7 δισ. ευρώ.
Μετά την ανάλυση των δεδομένων της Eurostat για το ελληνικό εμπόριο, διατυπώνεται στην έκθεση το εξής συμπέρασμα: «Η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου όπως και η αύξηση των εξαγωγών σε καμία περίπτωση δεν προκύπτουν λόγω βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας που επιχειρήθηκε να επιτευχθεί μέσω του αποπληθωρισμού των μισθών, αλλά λόγω του ότι η εξαγωγική δραστηριότητα αφορούσε την πώληση κατά κύριο λόγο πετρελαϊκών προϊόντων σε χώρες εκτός Ευρωζώνης, σε μια περίοδο κατά την οποία η τιμή του πετρελαίου αυξανόταν και το ευρώ διατηρούσε μια ισχυρή συναλλαγματική θέση έναντι του δολαρίου». Τέλος, καταλήγουν στο ότι η αύξηση των εξαγωγών πετρελαϊκών υποπροϊόντων μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα μόνο βραχυπρόθεσμα, καθώς η χώρα καθίσταται ευάλωτη σε πιθανές διακυμάνσεις της τιμής του πετρελαίου, όπως επίσης και στο ότι οι δραστηριότητες αυτές δεν μπορούν να λειτουργήσουν διεγερτικά στην κατεύθυνση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και μεγέθυνσης της οικονομίας.
Η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας είναι ένας από τους κύριους στόχους του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής της τρόικας, η οποία, ωστόσο, στοχεύει στην επίτευξη αυτού του αποτελέσματος με «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή με τη μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, και ελπίζοντας ότι οι χαμηλότεροι μισθοί θα επιφέρουν μειώσεις τιμών για τα ελληνικά προϊόντα και αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Μέχρι στιγμής, η ευμεγέθης μείωση των μισθών δεν έχει ακολουθηθεί από μια ανάλογη μείωση των τιμών και έχει, ως εκ τούτου, δημιουργήσει μόνον αύξηση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων. Δεδομένου, ότι αυτή η αύξηση δεν έχει συνοδευτεί από αντίστοιχες αυξήσεις των επενδυτικών, το καθαρό αποτέλεσμα ήταν η μαζική πτώση της εγχώριας ζήτησης.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ
Χρησιμοποιώντας στοιχεία που δημοσιεύθηκαν ώς και το τρίτο τρίμηνο του 2013 και λαμβάνοντας υπ' όψιν όλους τους αντίστοιχους δείκτες, η έρευνα καταλήγει στο ότι οι αισιόδοξες, όπως τις χαρακτηρίζει, προβλέψεις του ΔΝΤ για επίτευξη θετικού ρυθμού μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας της τάξεως του0,6 % για το 2014, μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης, είναι απίθανο να γίνουν πραγματικότητα. Επίσης, με βάση τα δεδομένα για τους διαφόρους τομείς δραστηριότητας, διαβλέπουν όντως μείωση του ελλείμματος, αλλά θεωρούν ότι η αξίωση που έχει η κυβέρνηση για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος θα αποδειχθεί ότι στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ευσεβής πόθος, εκτός αν ληφθούν και νέα μέτρα λιτότητας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση που γίνεται για τη μείωση των κρατικών δαπανών που αναμένεται να είναι περιορισμένη κατά 8 δισ. ευρώ το 2013 σε σχέση με το 2012. Οι μειώσεις αυτές προέρχονται κατά κύριο λόγο από περικοπές κοινωνικών παροχών (5,4 δισ. ευρώ) και μειώσεις αποζημιώσεων εργαζομένων (2,7 δισ. ευρώ). Ακόμα, οι προβλέψεις για την επίπτωση των πολιτικών λιτότητας είναι ότι τόσο η ανεργία θα συνεχίσει να έχει αυξητικές τάσεις έως και το 2015 όσο και το δημόσιο χρέος, το οποίο θα φτάσει στο 208,02% του ΑΕΠ για το έτος 2015.
Τέλος, το πρώτο μέρος της μελέτης κλείνει με την εξής ενδεικτική φράση:
«Η κυβέρνηση φαίνεται πως θα επιτύχει τους στόχους της για το έλλειμμα, αλλά ταυτόχρονα θα αποτύχει παταγωδώς στην αποκατάσταση της μεγέθυνσης και της απασχόλησης για τα επόμενα δύο χρόνια».
*Ο Θανάσης Μισδανίτης είναι οικονομολόγος, μέλος του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ LEVY: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Α. Ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ Η πρόταση αυτή συνεπάγεται αύξηση της κρατικής κατανάλωσης και των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από ειδικά κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) ή οποιοδήποτε άλλο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ποσό αυτής της εξωγενούς δημοσιονομικής βοήθειας -που έχει συζητηθεί σε πολλές συνόδους της Ευρωζώνης- έχει υποθετικά υπολογιστεί σε 30 δισ. ευρώ και χρησιμοποιείται αναλογικά περίπου κατά 2,5 δισ. ευρώ κάθε τρίμηνο. Αυτό κατά το Ινστιτούτο Levy θα βοηθούσε στη βελτίωση του συνολικού εξωτερικού ισοζυγίου, χωρίς αύξηση του δημόσιου ελλείμματος ή χρέους, δεδομένου ότι τα ποσά αυτά δεν θα είναι απαιτητά.
Η αρχική επίδραση των κινήτρων αυτών θα μπορούσε να φέρει ισχυρή μεγέθυνση του ΑΕΠ, αν και η άμεση επίπτωση στην απασχόληση θα ήταν περιορισμένη, καθώς η απασχόληση τείνει να υστερεί επί της αύξησης της παραγωγής. Το ινστιτούτο εκτιμά ότι μετά από τρία χρόνια αυτή η πολιτική που δεν στοχεύει απευθείας στην απασχόληση θα δημιουργούσε περίπου 130.000 θέσεις εργασίας, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο θα κρατούσε το σύνολο του χρέους ανέγγιχτο και θα συνέχιζε να πληρώνει τους τόκους.
Β. Πάγωμα του χρέους και αναστολή της αποπληρωμής των τόκων Σε αυτό το σενάριο γίνεται η υπόθεση ότι όλες οι πληρωμές τόκων από την κυβέρνηση θα ανασταλούν και τα ισοδύναμα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και την υποστήριξη της άμεσης δημιουργίας θέσεων εργασίας. Οι συγγραφείς υποθέτουν ότι οι πιστωτές θα συμφωνούσαν να ανανεώσουν ληξιπρόθεσμα χρέη λόγω του ότι η βιωσιμότητα της οικονομίας καθίσταται όλο και πιο σίγουρη όταν η μεγέθυνση αποκαθίσταται από ό,τι όταν μια οικονομία αγωνίζεται να εξέλθει από τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση. Η αγοραία αξία των δημόσιων υποχρεώσεων θεωρούν ότι δεν θα μειωθεί ανεξέλεγκτα και έτσι η επίδραση στην κατανάλωση από τις αναμενόμενες απώλειες κεφαλαίου θα είναι περιορισμένη.
Η αναστολή πληρωμής των τόκων συνεπάγεται πτώση στο εισόδημα των ομολογιούχων, ωστόσο καθώς τα ίδια κεφάλαια θα δαπανηθούν για δημόσιες επενδύσεις και κατανάλωση, θα παράξουν περισσότερο εισόδημα για χαμηλόμισθους ή ανέργους, συνεπώς το καθαρό αποτέλεσμα για τον ιδιωτικό τομέα θα είναι θετικό.
Γ. Η δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα στον τομέα των εξαγωγών της ελληνικής οικονομίας, η εισαγωγή ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν θα πρέπει να αποσκοπεί κατά κύριο λόγο στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας των τιμών, αλλά στην αποκατάσταση της ρευστότητας στην εγχώρια αγορά, στην επανεκκίνηση των επενδύσεων, στην παροχή ρευστότητας για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, χωρίς έξοδο από το ευρώ και τη διατήρηση των σημερινών συμφωνιών για το ελληνικό δημόσιο χρέος.
Αυτές οι οικονομικές ρυθμίσεις είναι γνωστά όργανα στα δημόσια οικονομικά και έχουν χρησιμοποιηθεί από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την Καλιφόρνια. Ομοίως, όπως περιγράφεται σε έκθεση της UBS, είχαν χρησιμοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση το 2010, στο ποσό των 5,5 δισ. ευρώ με μηδενικό τοκομερίδιο, τα γνωστά «pharma-bonds» για να ρυθμίστουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φαρμακευτική βιομηχανία, η οποία απειλούσε να σταματήσει την πώληση φαρμάκων στη χώρα εάν δεν καταβάλλονταν τα χρωστούμενα. Μάλιστα τα εν λόγω ομόλογα είχαν όλα τα χαρακτηριστικά κανονικών ομολόγων, καθώς ήταν και διαπραγματεύσιμα στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, ενώ είχαν και ίδιους όρους με το υπόλοιπο ελληνικό χρέος.
Το νέο οικονομικό σύστημα, όπως προτείνεται από το Levy Institute θα συνεπάγεται την έκδοση κρατικών ομολόγων μηδενικού τοκομεριδίου (χωρίς πληρωμή τόκων), διαρκή (χωρίς αποπληρωμή του κεφαλαίου, μη εξαργυρώσιμα που έτσι δεν θα αυξάνουν το χρέος) και τα οποία θα είναι μεταβιβάσιμα. Τα ομόλογα αυτά θα πρέπει να υποστηρίζονται από τα φορολογικά έσοδα, υπό την έννοια ότι, ενώ η κυβέρνηση θα τα χρησιμοποιήσει για να εξοφλήσει το χρέος μεταξύ αυτής και των πιστωτών της, θα γίνονται δεκτά pari passu (με ίδιους όρους) σε διακανονισμούς των φορολογικών υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα. Τα νέα ομόλογα -τα οποία στην έκθεση του ινστιτούτου αποκαλούνται Geuro- θα πρέπει να είναι μετατρέψιμα μόνο προς μία κατεύθυνση, από ευρώ σε Geuro για να αποφευχθούν κερδοσκοπικές επιθέσεις και να περιοριστεί η χρήση τους μόνο στις εγχώριες αγορές, όπως και για να μειωθεί η πιθανότητα μεταφορών καταθέσεων σε ευρώ εκτός της χώρας.
Τα οφέλη μιας τέτοιας πολιτικής πρωτοβουλίας θα ήταν η εκμηδένιση του εγχωρίου χρέους, η πληρωμή επιδομάτων ανεργίας και μέρους των μισθών του δημοσίου τομέα. Μάλιστα, με βάση στοιχεία τηςΤραπέζης της Ελλάδος, υπολογίζεται το χρηματικό όφελος από την έκδοση των εν λόγω ομολόγων, το οποίο ανέρχεται σε 14 δισ. ευρώ για τα έντοκα χρέη του Δημοσίου και οι κρατικές δαπάνες σε ευρώ θα είναι λιγότερες κατά 18 δις, προσεγγιστικά.
Το Levy Institute προκρίνει τον συνδυασμό του παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος με ένα Πρόγραμμα Εγγυημένης Εργασίας, με σκοπό την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας. Η συλλογιστική που αναπτύσσεται στην έκθεση είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να παρέχει εργασία με έναν ελάχιστο μισθό, με σκοπό τη δημιουργία δημοσίων αγαθών, σε οποιονδήποτε είναι πρόθυμος να εργαστεί. Έτσι, με τον κατώτατο μισθό που έχει επιβληθεί από την τρόικα (586 ευρώ), για 550.000εργαζόμενους συνεπάγονται ετήσιες καταβολές της τάξεως των 7,5 δισ. ευρώ πόσο όμως το οποίο θα καταβάλλεται σε Geuro. Επίσης, είναι σημαντικό να προστεθεί ότι αυτές οι προσλήψεις θα δημιουργήσουν εμμέσως ακόμα 156.000 θέσεις εργασίας, προσεγγιστικά, όπως επίσης και Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία της τάξεως των 12 δισ. Geuro (που υπολογίζεται με τη χρήση χρηματοπιστωτικού πολλαπλασιαστή). Τα κυβερνητικά έσοδα επίσης θα αυξηθούν κατά 4 δισ. Geuro, οπότε το συνολικό κόστος του προγράμματος υπολογίζεται σε 3,5 δισ. Geuro. Τέλος, το ΑΕΠ υπολογίζεται από τους συγγραφείς να αυξηθεί μόνο την πρώτη χρονιά της εφαρμογής του προγράμματος αυτού κατά 7%.
Αντί επιλόγου, αξίζει να σημειωθεί, όπως ρητά αναφέρεται και στην έκθεση του Οικονομικού Ινστιτούτου Levy, ότι στην κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία και κοινωνία μόνο ριζοσπαστικές λύσεις στήριξης της κοινωνίας είναι αυτές που θα μπορούσαν να βγάλουν την ελληνική οικονομία από τον φαύλο κύκλο.
Στη συνέχεια η Iskra παραθέτει συνέντευξη του Δημήτρη Παπαδημητρίου,προέδρου του Ινστιτούτου Levy στην Εφημερίδα "Εποχή" της Κυριακής (22/12/13) και τον Μάκη Μπαλαούρα, η οποία έχει ως εξής:
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ**, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ LEVY ECONOMICS INSTITUTE
-Το πρόσφατο συνέδριο του Levy Institute, στο οποίο έλαβαν μέρος παγκοσμίως γνωστοί οικονομολόγοι, προκάλεσε συζητήσεις. Για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση το Ινστιτούτο σας κατέθεσε πρόταση, η οποία στηρίζεται σε ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ και σε πάγωμα του χρέους. Πώς βλέπετε να λειτουργεί αυτή η πρόταση στο πλαίσιο της οικονομίας και ποιες οι στοχεύσεις της;
-Τις προτάσεις για τη έξοδο της Ελλάδας από την κρίση που παρουσιάσθηκαν στο Συνέδριο του Levy Institute τον περασμένο μήνα,είχε επεξεργασθεί μια επιστημονική ομάδα του ινστιτούτου υπό το πρίσμα της σύγκρισης με τη Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ το 1929-33, μια και η Ελλάδα διανύει την ίδια, και σε κάποιο βαθμό ακόμη οξύτερη, οικονομική κατάρρευση με μεγαλύτερη απώλεια ΑΕΠ και απασχόλησης μετά από πέντε χρόνια κρίσης. Οι ΗΠΑ μπόρεσαν να αντιστρέψουν το ρεύμα της κατάρρευσης και να βαδίσουν προς την ανάπτυξη με αλλαγή δημοσιονομικής πολιτικής,που προώθησε τεράστια κονδύλια για τη δημόσια κατανάλωση, απασχόληση και επένδυση.
Αυτό δεν μπορεί να γίνει, φυσικά, στην Ελλάδα εφ’ όσον δεν έχει δικό της νόμισμα για εξάσκηση νομισματικής πολιτικής όπως οι ΗΠΑ. Για αυτό πρέπει να στρέψει το βλέμμα της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδιαίτερα στις μεγάλες οικονομίες του ευρωπαϊκού Βορρά. Ας μην ξεχνάμε ότι η Γερμανία και άλλες χώρες στην Ευρώπη πήραν μεγάλη βοήθεια από τις ΗΠΑ μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ, για να ορθοποδήσουν και ανασυγκροτηθούν ύστερα από τις καταστροφές του πολέμου. Κατά την εκτίμησή μας, είναι αδύνατον με τις δικές της δυνάμεις η Ελλάδα να αλλάξει το ρεύμα της κατολίσθησης μέσα σε λίγα χρόνια χωρίς σημαντική εξωτερική βοήθεια. Αν σκεφθούμε το αριθμό καινούργιων θέσεων που δημιουργούνται κάθε μήνα από τον ιδιωτικό τομέα, για να γυρίσουμε στο ποσοστό απασχόλησης που θεωρείται πλήρης απασχόληση, θα χρειασθεί να περάσει μια δωδεκαετία. Αυτή η περίοδος είναι πολύ μεγάλη για να αντέξει ο άνεργος πληθυσμός και καμιά χώρα δεν μπορεί να διανύσει τέτοιο χρονικό διάστημα χωρίς μεγάλη κοινωνική αναταραχή.
Ένα σχέδιο ανάπτυξης χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ μπορεί να δημιουργήσει θέσεις κοινωφελούς εργασίας πολύ γρήγορα και με σχετικά μικρό κόστος, όπως π.χ. 7,5 δισ. ευρώ το χρόνο για περίπου 700.000 θέσεις κατώτατου μισθού, που με τις ασφαλιστικές εισφορές αποδώσουν έσοδα στο κράτος περίπου 4 δισ. Το καθαρό κόστος των 3,5 δισ. ευρώ είναι σχετικά μικρό για τη δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας, αυξημένης εγχώριας κατανάλωσης και επιστροφή στην ανάπτυξη. Επίσης, τα κόστη ενός τέτοιου προγράμματος μπορούν να καλυφθούν από το πάγωμα χρέους και τη μη πληρωμής των τόκων, που υπολογίζονται στα 7 δισ. ευρώ το χρόνο. Αυτό φυσικά βασίζεται στο ότι θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα, που θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση ενός τέτοιου προγράμματος απασχόλησης αντί για την πληρωμή τόκων.
Τέλος, υπάρχει και το πρόβλημα της διαφάνειας του αυστηρού ελέγχου του προγράμματος, που θα πρέπει να ανατεθεί σε ένα φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να αποφευχθεί κάθε είδους διαφθορά που είναι συνήθεια στη χώρα μας.
Αυτό δεν μπορεί να γίνει, φυσικά, στην Ελλάδα εφ’ όσον δεν έχει δικό της νόμισμα για εξάσκηση νομισματικής πολιτικής όπως οι ΗΠΑ. Για αυτό πρέπει να στρέψει το βλέμμα της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδιαίτερα στις μεγάλες οικονομίες του ευρωπαϊκού Βορρά. Ας μην ξεχνάμε ότι η Γερμανία και άλλες χώρες στην Ευρώπη πήραν μεγάλη βοήθεια από τις ΗΠΑ μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ, για να ορθοποδήσουν και ανασυγκροτηθούν ύστερα από τις καταστροφές του πολέμου. Κατά την εκτίμησή μας, είναι αδύνατον με τις δικές της δυνάμεις η Ελλάδα να αλλάξει το ρεύμα της κατολίσθησης μέσα σε λίγα χρόνια χωρίς σημαντική εξωτερική βοήθεια. Αν σκεφθούμε το αριθμό καινούργιων θέσεων που δημιουργούνται κάθε μήνα από τον ιδιωτικό τομέα, για να γυρίσουμε στο ποσοστό απασχόλησης που θεωρείται πλήρης απασχόληση, θα χρειασθεί να περάσει μια δωδεκαετία. Αυτή η περίοδος είναι πολύ μεγάλη για να αντέξει ο άνεργος πληθυσμός και καμιά χώρα δεν μπορεί να διανύσει τέτοιο χρονικό διάστημα χωρίς μεγάλη κοινωνική αναταραχή.
Ένα σχέδιο ανάπτυξης χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ μπορεί να δημιουργήσει θέσεις κοινωφελούς εργασίας πολύ γρήγορα και με σχετικά μικρό κόστος, όπως π.χ. 7,5 δισ. ευρώ το χρόνο για περίπου 700.000 θέσεις κατώτατου μισθού, που με τις ασφαλιστικές εισφορές αποδώσουν έσοδα στο κράτος περίπου 4 δισ. Το καθαρό κόστος των 3,5 δισ. ευρώ είναι σχετικά μικρό για τη δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας, αυξημένης εγχώριας κατανάλωσης και επιστροφή στην ανάπτυξη. Επίσης, τα κόστη ενός τέτοιου προγράμματος μπορούν να καλυφθούν από το πάγωμα χρέους και τη μη πληρωμής των τόκων, που υπολογίζονται στα 7 δισ. ευρώ το χρόνο. Αυτό φυσικά βασίζεται στο ότι θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα, που θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση ενός τέτοιου προγράμματος απασχόλησης αντί για την πληρωμή τόκων.
Τέλος, υπάρχει και το πρόβλημα της διαφάνειας του αυστηρού ελέγχου του προγράμματος, που θα πρέπει να ανατεθεί σε ένα φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να αποφευχθεί κάθε είδους διαφθορά που είναι συνήθεια στη χώρα μας.
ΑΜΕΣΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
-Με την πολιτική της λιτότητας η ανεργία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις σας, θα ξεπεράσει το 2016 το 30%. Με ποιες πολιτικές μπορεί να αντιμετωπιστεί το σενάριο αυτό; Θα υπάρξουν και συμπληρωματικές πολιτικές, όπως του «εργοδότη ύστατης προσφυγής»;
-Η πολιτική της λιτότητας έχει σχεδόν παραλύσει τη χώρα με συνέπεια την πρωτοφανή ανεργία του 27,4% σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Αρχής για τον Σεπτέμβρη. Αν τα μέτρα λιτότητας συνεχιστούν και αν ληφθούν και επί πλέον άλλα μέτρα, για να επιτευχθούν οι στόχοι των δανειστών, τότε η ανεργία θα εκτοξευθεί στο 30%. Με την παρούσα οικονομική κατάσταση είναι αδύνατη η δημιουργία θέσεων εργασίας από τον ιδιωτικό τομέα. Όπως έχει αποδειχθεί, η εγχώρια κατανάλωση έχει μειωθεί κατά πολύ μεγάλο βαθμό και οι εξαγωγές, παρότι λίγο αυξημένες, δεν μπορούν να αντιστρέψουν την απώλεια της δημόσιας κατανάλωσης, που έχει καταρρεύσει.
Η άμεση απασχόληση μπορεί να επιτευχθεί με προγράμματα «εργοδότη ύστατης προσφυγής» μαζί με προγράμματα εσωτερικής παραγωγής, που θα αυξήσουν την ανεξαρτησία της χώρας από εισαγόμενα προϊόντα. Ακόμη πιο σοβαρό ζήτημα είναι η ύπαρξη προγραμμάτων που θα συμβάλλουν στο να σταματήσει η έξοδος των πτυχιούχων νέων, εκπαιδευμένων με δημόσια δαπάνη, που προσφέρουν το ταλέντο τους στις χώρες της Ευρώπης για ένα καλύτερο μέλλον.
-Μιλήσατε για αναγκαία ώθηση ύψους 30 δισ. από τα ταμεία της ΕΕ. Δεδομένης της νεοφιλελεύθερης ιδεολογικής καθαρότητας της ηγεσίας της ΕΕ, γιατί θα υιοθετήσουν και θα χρηματοδοτήσουν ένα τέτοιο σχέδιο κεϋνσιανής κατεύθυνσης, που είναι στον αντίποδα των αντιλήψεων τους;
Η άμεση απασχόληση μπορεί να επιτευχθεί με προγράμματα «εργοδότη ύστατης προσφυγής» μαζί με προγράμματα εσωτερικής παραγωγής, που θα αυξήσουν την ανεξαρτησία της χώρας από εισαγόμενα προϊόντα. Ακόμη πιο σοβαρό ζήτημα είναι η ύπαρξη προγραμμάτων που θα συμβάλλουν στο να σταματήσει η έξοδος των πτυχιούχων νέων, εκπαιδευμένων με δημόσια δαπάνη, που προσφέρουν το ταλέντο τους στις χώρες της Ευρώπης για ένα καλύτερο μέλλον.
-Μιλήσατε για αναγκαία ώθηση ύψους 30 δισ. από τα ταμεία της ΕΕ. Δεδομένης της νεοφιλελεύθερης ιδεολογικής καθαρότητας της ηγεσίας της ΕΕ, γιατί θα υιοθετήσουν και θα χρηματοδοτήσουν ένα τέτοιο σχέδιο κεϋνσιανής κατεύθυνσης, που είναι στον αντίποδα των αντιλήψεων τους;
-Ύστερα από έξι χρόνια ύφεσης και τρία χρόνια βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να μπει στο ρεύμα της ανάπτυξης σύντομα και με γρήγορο ρυθμό, χωρίς εξωτερική βοήθεια. Έχετε δίκιο ότι οι οιωνοί μέχρι τώρα δεν έχουν δώσει τα κατάλληλα σήματα τέτοιας βοήθειας. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική ακολουθείται χωρίς ένδειξη διαφοροποίησης. Πιστεύω όμως ότι σύντομα θα υπάρξει ιδεολογική προσαρμογή.
Οι Ευρωεκλογές του Μαΐου θα δείξουν ότι η Ευρώπη χρειάζεται άλλη κατεύθυνση. Προγράμματα βοήθειας μπορούν να επιτευχθούν εύκολα με αυξημένα κονδύλια του ΕΣΠΑ, π.χ. από τα 20 δισ. ευρώ, που έχουν προσδιοριστεί για την Ελλάδα για την περίοδο 2014-20, στα 50 δισ. ευρώ. Όπως όλοι ξέρουν, η ευρωζώνη έχει πολλά δομικά προβλήματα, τα οποία, αν δεν λυθούν σύντομα, θα έχουν ως αποτέλεσμα τη διάλυσή της. Είναι λοιπόν προς το συμφέρον των ισχυρών κρατών να βοηθήσουν στη λύση των προβλημάτων ύφεσης και ανεργίας των κρατών του Νότου, αν θέλουν να διατηρήσουν την ευρωζώνη από την οποία έχουν ωφεληθεί πολύ περισσότερο από τα κράτη μέλη του Νότου. Αν αυτό πάλι δεν το επιθυμούν, τότε το πρόβλημα της Ελλάδας μετά τη διάλυση της ευρωζώνης γίνεται διαχειρίσιμο από την ίδια, με το δικό της νόμισμα. Ας μην ξεχνάμε πως και η Γερμανία και όλες οι άλλες χώρες οφείλουν τη γιγαντιαία παραγωγική μηχανή τους στην αρχική τους κεϋνσιανή κατεύθυνση. Δυστυχώς όμως, έχουν εκλεκτική μνήμη.
Οι Ευρωεκλογές του Μαΐου θα δείξουν ότι η Ευρώπη χρειάζεται άλλη κατεύθυνση. Προγράμματα βοήθειας μπορούν να επιτευχθούν εύκολα με αυξημένα κονδύλια του ΕΣΠΑ, π.χ. από τα 20 δισ. ευρώ, που έχουν προσδιοριστεί για την Ελλάδα για την περίοδο 2014-20, στα 50 δισ. ευρώ. Όπως όλοι ξέρουν, η ευρωζώνη έχει πολλά δομικά προβλήματα, τα οποία, αν δεν λυθούν σύντομα, θα έχουν ως αποτέλεσμα τη διάλυσή της. Είναι λοιπόν προς το συμφέρον των ισχυρών κρατών να βοηθήσουν στη λύση των προβλημάτων ύφεσης και ανεργίας των κρατών του Νότου, αν θέλουν να διατηρήσουν την ευρωζώνη από την οποία έχουν ωφεληθεί πολύ περισσότερο από τα κράτη μέλη του Νότου. Αν αυτό πάλι δεν το επιθυμούν, τότε το πρόβλημα της Ελλάδας μετά τη διάλυση της ευρωζώνης γίνεται διαχειρίσιμο από την ίδια, με το δικό της νόμισμα. Ας μην ξεχνάμε πως και η Γερμανία και όλες οι άλλες χώρες οφείλουν τη γιγαντιαία παραγωγική μηχανή τους στην αρχική τους κεϋνσιανή κατεύθυνση. Δυστυχώς όμως, έχουν εκλεκτική μνήμη.
Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΟΝ ΠΑΤΟ
-Τι είναι αυτό που κάνει οργανισμούς όπως το ΔΝΤ ή η ΕΕ να εμμένουν σε μια οικονομική πολιτική, που έφερε την ανεργία στο απίθανο 27,4%, υψηλότερη και απ’ αυτή που έχει καταγραφεί στις ΗΠΑ τα χρόνια της μεγάλης ύφεσης, ενώ ούτε χρέος τιθασεύεται;
-Η οικονομική πολιτική που ακολουθεί το ΔΝΤ και η ΕΕ, είναι βασισμένη σε μια οικονομική θεωρία που στηρίζεται στην απελευθέρωση των αγορών από το κράτος, η ύπαρξη του οποίου περιορίζεται στις λίγες υπηρεσίες που δεν ιδιωτικοποιούνται, γιατί δεν υπάρχει ιδιωτικό συμφέρον. Η πολιτική του ΔΝΤ είναι πάντα η ίδια, στη Λατινική Αμερική, στην Ευρώπη, την Αφρική και οπουδήποτε αλλού το ΔΝΤ κλήθηκε να βοηθήσει. Πάντα η συνταγή είναι δημοσιονομική προσαρμογή με μεγάλη μείωση δημοσίων δαπανών, αύξηση φόρων, ιδιωτικοποίηση δημοσίων εταιρειών και ούτω καθεξής.
Η εμπειρία αυτής της πολιτικής δεν έχει φέρει ποτέ αίσιο αποτέλεσμα. Είναι αυτό που βλέπουμε να γίνεται στην Ελλάδα. Μείωση ΑΕΠ, μεγάλη ανεργία και συνεπώς μεγαλύτερος λόγος χρέους προς ΑΕΠ. Η συνταγή περιορίζεται στη μείωση ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού και δεν στοχεύει στην προώθηση ανάπτυξης. Αυτό φυσικά συντελείται επειδή ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ ολοένα αυξάνεται, διότι η ελαχιστοποίηση του ΑΕΠ ( παρονομαστή) είναι μεγαλύτερη της ελαχιστοποίησης του χρέους (αριθμητή). Δημιουργείται λοιπόν ένας φαύλος κύκλος, από τον οποίο καμιά χώρα δεν μπορεί να ξεφύγει χωρίς τα επακόλουθα που περνάει τώρα η Ελλάδα, γι’ αυτό και οι περισσότερες χώρες τελικά απελευθερώνονται από αυτά τα δεσμά και υιοθετούν δικές τους πολιτικές με ποικίλα αποτελέσματα. Και φυσικά μένουν έξω από τη χρηματοπιστωτική αγορά για αρκετά χρόνια, μέχρι να επιτύχουν την ανασυγκρότηση εσωτερικής παραγωγής και οικονομικής ανάπτυξης. Υπάρχουν και success stories χωρών που ακολούθησαν αυτή την τροχιά και οι οικονομία τους επανήλθε στην ανάπτυξη, όπως, για παράδειγμα, της Κόστα Ρίκα.
-Τα τρία χρόνια των μνημονίων κατακρήμνισαν το εργατικό κόστος, αφαίρεσαν εργασιακά δικαιώματα, διέλυσαν το ελάχιστο κράτος πρόνοιας, αλλά παρά ταύτα δεν είχαμε σημαντική αύξηση των εξαγωγών. Πώς εξηγείται αυτό;
Η εμπειρία αυτής της πολιτικής δεν έχει φέρει ποτέ αίσιο αποτέλεσμα. Είναι αυτό που βλέπουμε να γίνεται στην Ελλάδα. Μείωση ΑΕΠ, μεγάλη ανεργία και συνεπώς μεγαλύτερος λόγος χρέους προς ΑΕΠ. Η συνταγή περιορίζεται στη μείωση ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού και δεν στοχεύει στην προώθηση ανάπτυξης. Αυτό φυσικά συντελείται επειδή ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ ολοένα αυξάνεται, διότι η ελαχιστοποίηση του ΑΕΠ ( παρονομαστή) είναι μεγαλύτερη της ελαχιστοποίησης του χρέους (αριθμητή). Δημιουργείται λοιπόν ένας φαύλος κύκλος, από τον οποίο καμιά χώρα δεν μπορεί να ξεφύγει χωρίς τα επακόλουθα που περνάει τώρα η Ελλάδα, γι’ αυτό και οι περισσότερες χώρες τελικά απελευθερώνονται από αυτά τα δεσμά και υιοθετούν δικές τους πολιτικές με ποικίλα αποτελέσματα. Και φυσικά μένουν έξω από τη χρηματοπιστωτική αγορά για αρκετά χρόνια, μέχρι να επιτύχουν την ανασυγκρότηση εσωτερικής παραγωγής και οικονομικής ανάπτυξης. Υπάρχουν και success stories χωρών που ακολούθησαν αυτή την τροχιά και οι οικονομία τους επανήλθε στην ανάπτυξη, όπως, για παράδειγμα, της Κόστα Ρίκα.
-Τα τρία χρόνια των μνημονίων κατακρήμνισαν το εργατικό κόστος, αφαίρεσαν εργασιακά δικαιώματα, διέλυσαν το ελάχιστο κράτος πρόνοιας, αλλά παρά ταύτα δεν είχαμε σημαντική αύξηση των εξαγωγών. Πώς εξηγείται αυτό;
-Η εσωτερική υποτίμηση, που είναι στόχος των Μνημονίων για εγκαθίδρυση ανταγωνισμού στις εξαγωγές, στην περίπτωση της Ελλάδας δεν συνέβαλε στη σημαντική αύξηση των εξαγωγών, παρά τη μείωση του εργατικού κόστους κατά 25% περίπου. Η μικρή αύξηση που παρατηρείται, είναι μόνον στα πετρελαιοειδή, προϊόντα από διυλιστήρια, που οι τιμές τους είναι συνδεδεμένες με την τιμή πετρελαίου. Όταν η τιμή πετρελαίου αυξάνεται, τότε αυξάνεται και η τιμή πετρελαιοειδών και παρουσιάζονται αυξημένες οι εξαγωγές σε ευρώ. Και αυτό γιατί η οικονομία τής χώρας διακρίνεται για τη μη βιομηχανική βάση.
Μια ανάλυση των εξαγωγικών προϊόντων βασισμένη στο περιεχόμενο τεχνολογίας δείχνει ότι οι εξαγωγές είναι περιορισμένες σε προϊόντα με πολύ χαμηλή τεχνολογία. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που το ελληνικό εργατικό δυναμικό, αν και εργάζεται πολύ περισσότερες ώρες την εβδομάδα σε σύγκριση με τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς, η παραγωγικότητα του είναι σχεδόν η μισή. Ιδιαίτερα μια ανάλυση του τουριστικού κλάδου δείχνει ότι, παρά τη μείωση κόστους, η απασχόληση στο κλάδο, ιδίως στους μήνες Ιουλίου και Αυγούστου του 2013, ήταν στο ίδιο και ίσως μικρότερο επίπεδο από τον περασμένο χρόνο. Η πολιτική λοιπόν της εσωτερικής υποτίμησης, ιδίως για τα κράτη μέλη του ευρωπαϊκού Νότου, είναι μια κούρσα προς τον πάτο, που καμιά χώρα δεν μπορεί να κερδίσει. Μαζί με την υποτίμηση του εργατικού κόστους έρχονται και η αφαίρεση εργατικών δικαιωμάτων και η διάλυση του κράτους πρόνοιας, ιδιαίτερα για περίθαλψη και συντάξεις.
Μια ανάλυση των εξαγωγικών προϊόντων βασισμένη στο περιεχόμενο τεχνολογίας δείχνει ότι οι εξαγωγές είναι περιορισμένες σε προϊόντα με πολύ χαμηλή τεχνολογία. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που το ελληνικό εργατικό δυναμικό, αν και εργάζεται πολύ περισσότερες ώρες την εβδομάδα σε σύγκριση με τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς, η παραγωγικότητα του είναι σχεδόν η μισή. Ιδιαίτερα μια ανάλυση του τουριστικού κλάδου δείχνει ότι, παρά τη μείωση κόστους, η απασχόληση στο κλάδο, ιδίως στους μήνες Ιουλίου και Αυγούστου του 2013, ήταν στο ίδιο και ίσως μικρότερο επίπεδο από τον περασμένο χρόνο. Η πολιτική λοιπόν της εσωτερικής υποτίμησης, ιδίως για τα κράτη μέλη του ευρωπαϊκού Νότου, είναι μια κούρσα προς τον πάτο, που καμιά χώρα δεν μπορεί να κερδίσει. Μαζί με την υποτίμηση του εργατικού κόστους έρχονται και η αφαίρεση εργατικών δικαιωμάτων και η διάλυση του κράτους πρόνοιας, ιδιαίτερα για περίθαλψη και συντάξεις.
ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ
-Η νεοφιλελεύθερη στρατηγική της «επεκτατικής λιτότητας», όπως την ονομάσατε, ή το success story, όπως το μετέφρασε στα ελληνικά ο Σαμαράς, αφορά όλα τα κράτη του Νότου. Το προτεινόμενο σχέδιό σας σε τι βαθμό αφορά και αυτές τις χώρες;
-Η νεοφιλελεύθερη στρατηγική της επεκτατικής λιτότητας είναι βασισμένη σε μια ανόητη οικονομική θεωρία, η οποία έχει δεχθεί σκληρή κριτική πληθώρας οικονομολόγων και πολλών αναλυτών, και έχει αποδειχθεί αναξιόπιστη. Η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά θεωρεί την ακολουθούμενη πολιτική ως «success story», γιατί έτσι μπορεί να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα στο δημοσιονομικό πεδίο. Αυτό το «επίτευγμα», για το οποίο η κυβέρνηση πανηγυρίζει, έχει τεράστια οικονομικά και κοινωνικά κόστη, που αν υπολογιστούν αλλάζουν το τυχόν πλεόνασμα σε πολύ μεγαλύτερο έλλειμμα. Η περίπτωση της Ελλάδας είναι πιο βίαιη από αυτές της Πορτογαλίας, Ισπανίας, και Ιρλανδίας. Το προτεινόμενο σχέδιο εξωτερικής βοήθειας δεν είναι το ίδιο για όλες τις χώρες. Η Πορτογαλία είναι κοντά στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά στην Ισπανία και Ιρλανδία το πρόβλημα είναι το ιδιωτικό χρέος και η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματός τους.
-Η αποτυχία των προγραμμάτων λιτότητας πόσο επικίνδυνη είναι για την ύπαρξη της ευρωζώνης;
-Η αποτυχία των προγραμμάτων λιτότητας πόσο επικίνδυνη είναι για την ύπαρξη της ευρωζώνης;
-Όπως ήδη είπα, τα άθλια αποτελέσματα των πολιτικών λιτότητας με την απώλεια του ΑΕΠ οδηγεί στα επίπεδα προηγούμενων δεκαετιών με πρωτοφανή ποσοστά ανεργίας. Οσο δεν φαίνεται πιθανή αλλαγή πολιτικής από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, δεν παραμένει μόνο ο κίνδυνος διάλυσης της ευρωζώνης, αλλά και της ανόδου των ακροδεξιών κομμάτων με ξενοφοβικά, εθνικιστικά, ρατσιστικά και ευρωσκεπτιστικά ιδεώδη. Δεν αναφέρομαι μόνο στην Χρυσή Αυγή, αλλά και στο Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, το Κόμμα για την Ελευθερία στην Ολλανδία, το κόμμα που είναι εναντίον του ευρώ «Εναλλακτική για τη Γερμανία» και παρόμοια κόμματα σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών του ερχόμενου Μάη, με μεγάλη πιθανότητα, θα βρουν τους ιθύνοντες της Ευρωζώνης απροετοίμαστους για την αισθητή μείωση υποστήριξης των πολιτών απέναντι στη ΕΕ και σε ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει. Τελευταίες δημοσκοπήσεις στις διάφορες χώρες της Ευρώπης επιβεβαιώνουν τη δυσαρέσκεια των πολιτών απέναντι στην ΕΕ.
** Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, είναι πρόεδρος του Levy Economics Institute, εκτελεστικός αντιπρόεδρος και καθηγητής οικονομικών στο Bard College. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων, μελετών και άρθρων και αντιπρόεδρος της επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου για το εμπορικό έλλειμμα.
** Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, είναι πρόεδρος του Levy Economics Institute, εκτελεστικός αντιπρόεδρος και καθηγητής οικονομικών στο Bard College. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων, μελετών και άρθρων και αντιπρόεδρος της επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου για το εμπορικό έλλειμμα.
Στη συνέχεια η Iskra παραθέτει ρεπορτάζ του news.gr για το θέμα.
GEURO: ΤΟ ΝΕΟ ΕΥΡΩ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ LEVY
Μία νέα μορφή νομίσματος φέρνει στην επιφάνεια, έκθεση του Αμερικανικού Ινστιτούτου, Levy. Η έρευνα βγήκε στη δημοσιότητα το Φεβρουάριο και ουσιαστικά προτείνει μία νέα μορφή νομίσματος στη θέση του ευρώ για την Ελλάδα, με το όνομα Geuro. Το νέο αυτό νόμισμα θα έχει τη μορφή ομολόγωνκαι θα είναι μετατρέψιμο προς μία και μόνη κατεύθυνση. Δηλαδή από ευρώ σε Geuro. Όπως αναφέρεται στην έκθεση του Levy, στόχος είναι να αποφευχθεί με αυτόν τον τρόπο ενδεχόμενο, οποιασδήποτε κερδοσκοπικής συμπεριφοράς, περιορίζοντας τη χρήση του νομίσματος στις εγχώριες αγορές και παράλληλα μειώνοντας την πιθανότητα εκροής κεφαλαίων και καταθέσεων στο εξωτερικό.
Με βάση την έκθεση το ευρώ θα παραμείνει σε ισχύ, ενώ σε ό, τι αφορά στις συμβάσεις στον ιδιωτικό τομέα - οι ήδη υπάρχουσες - δεν θα μετατρέπονται σε Geuro, παρά το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις μπορεί να έχουν στραφεί σε συναλλαγές με Geuro για την πραγματοποίηση των συναλλαγών τους, είτε μερικώς είτε στο σύνολο για την πληρωμή μισθών. Το Geuro θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για συναλλαγές στην εσωτερική αγορά, ενώ οι συναλλαγές στο εξωτερικό θα πραγματοποιούνται με βάση το ευρώ.
Ισχυρό επιχείρημα για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής αυτής, είναι η μικρή ελαστικότητα που παρουσιάζει το ελληνικό εξωτερικό εμπόριο σε σχέση με την ισοτιμία αλλά και με τη μείωση των αμοιβών (εσωτερική υποτίμηση), με αποτέλεσμα το Levy να καταλήγει στη διαπίστωση ότι η εσωτερική υποτίμηση δεν εξασφαλίζει την άνοδο του ΑΕΠ ούτε τη δημιουργία απασχόλησης, ενώ ούτε η θεωρητική υποτίμηση του νομίσματος (με έξοδο από το ευρώ ή εισαγωγή δεύτερου υποτιμημένου νομίσματος) θα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα στην άνοδο του ΑΕΠ.
Στην πραγματικότητα θα πρόκειται για ένα παράλληλο οικονομικό σύστημα, το οποίο στόχο θα έχει να μειώσει το χρέος στο εσωτερικό της χώρας, να μειώσει τα ποσοστά των ανέργων, να εξοφλήσει ένα μέρος των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων. Παράλληλα η κυβέρνηση θα έχει την υποχρέωση να εξαγγείλλει ότι ένα μέρος των φόρων και των κοινωνικών εισφορών θα καταβάλλεται με ποσά που θαισοδυναμούν με την αξία του νέου νομίσματος, Geuro.
Η έκθεση κάνει επίσης λόγο για τις οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι βρίσκονται σε αρνητικά επίπεδα, σχολιάζοντας ότι το πρωτογενές πλεόνασμα, "το οποίο επιμένει να διατυμπανίζει" η κυβέρνηση, δεν θα είναι στην πραγματικότητα γνωστό πριν τονΑπρίλιο του 2014, όταν και θα δημοσιευθεί η έκθεση της Eurostat.
Συμπληρώνει επίσης ότι τα στοιχεία που αφορούν στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησηςπαραμένουν αρνητικά, κάνοντας τη σύγκριση μεταξύ των θέσεων εργασίας, οι οποίες δημιουργήθηκαν κι εκείνων που χάθηκαν στη διάρκεια του περασμένου καλοκαιριού, κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
"Μια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως αναφέρεται από το Reuters, δείχνει ότι ο τραπεζικός δανεισμός προς τον ιδιωτικό τομέα μειιώθηκε σε ποσοστό 3,9%, το Δεκέμβριο του 2013, σε πολύ συντομότερο χρονικό διάστημα απ' ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπου η συγκρίσιμη μείωση ήταν 2,3%", αναφέρει μεταξύ άλλων η έκθεση.
Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2014
http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=15367:levy-marsal-diplo-nomisma&catid=58:oikonomiki-politiki&Itemid=182
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου