Νέα σημαντικά στοιχεία σχετικά με το πρόγραμμα για την κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση επενδυτών της Κύπρου φέρνει στο φως το δεύτερο μέρος της -υπό τον τίτλο «The Cyprus papers»- έρευνας, που πραγματοποίησε το Al Jazeera. Υπενθυμίζεται ότι το δίκτυο, το οποίο έχει αποκτήσει πρόσβαση σε περίπου 1.400 έγγραφα του επίμαχου προγράμματος, στο πρώτο μέρος της έρευνας είχε αποκαλύψει πως η κυπριακή κυβέρνηση παραχώρησε κατά την περίοδο 2017-2019 διαβατήρια σε 35 άτομα που είτε αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες, είτε καταδικάστηκαν, είτε τους επιβλήθηκαν διεθνείς κυρώσεις.
Στο δεύτερο μέρος της έρευνας αποδεικνύεται πως σχεδόν οι μισές από τις 1471 αιτήσεις που εγκρίθηκαν (κι αφορούσαν 2544 άτομα) είχαν να κάνουν με Ρώσους πολίτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας οι χορηγήσεις κυπριακών διαβατηρίων αφορούσαν αποκλειστικά μέλη της πολιτικής ή της επιχειρηματικής ελίτ, δισεκατομμυριούχους ή ακόμη κι εγκληματίες, οι οποίοι με αυτό τον τρόπο «αγόραζαν» τη δυνατότητα να ταξιδεύουν, να κάνουν μπίζνες και τραπεζικές συναλλαγές ως πολίτες της ΕΕ.
Μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος του «τιμήματος» των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων, που έπρεπε να καταβάλει ο κάθε αιτών για να λάβει την υπηκοότητα, διοχετεύχονταν στον τομέα του real estate.
Τι «αγοράζουν» με το κυπριακό διαβατήριο, τι θέλουν να αποφύγουν
Πολλοί από τους Ρώσους που αγόρασαν την κυπριακή υπηκοότητα φαίνεται πως πλούτισαν με πολιτικών ή οικονομικών διαύλων, τους οποίους είχαν «χτίσει» όλα τα προηγούμενα χρόνια με τις δικές τους κυβερνήσεις. Αρκετοί μάλιστα φέρεται να κατείχαν τέτοια κρατικά αξιώματα, που τους καθιστούσαν βαριά πολιτικά αλλά και ποινικά εκτεθειμένους.
Αξίζει να αναφερθεί ότι βάση της νέας νομοθεσίας που εισήγαγε η κυπριακή κυβέρνηση (ύστερα από ευρωπαϊκές πιέσεις) πριν από λίγους μήνες, πρόσωπα με τέτοιο προφίλ αποκλείονται από τη διαδικασία χορήγησης υπηκοότητας. Όσοι όμως έχουν ήδη προλάβει να αγοράσουν το πολυπόθητο διαβατήριο, έχουν τη δυνατότητα να το διατηρήσουν.
Αξίζει να αναφερθεί ότι βάση της νέας νομοθεσίας που εισήγαγε η κυπριακή κυβέρνηση (ύστερα από ευρωπαϊκές πιέσεις) πριν από λίγους μήνες, πρόσωπα με τέτοιο προφίλ αποκλείονται από τη διαδικασία χορήγησης υπηκοότητας. Όσοι όμως έχουν ήδη προλάβει να αγοράσουν το πολυπόθητο διαβατήριο, έχουν τη δυνατότητα να το διατηρήσουν.
Ανάμεσα σε εκείνους, στους οποίους έχουν χορηγηθεί διαβατήρια, βρίσκονται πρόσωπα όπως ο πρώην αναπληρωτής υπουργός, Ιγκόρ Ρέβα, και το πρώην μέλος του κοινοβουλίου, Βαντίμ Μόσκοβιτς. Παράλληλα, η συγκεκριμένη λίστα περιλαμβάνει τον πρώην επικεφαλής της κρατικής διοίκησης των ρώσικων σιδηροδρόμων, Βιτάλι Εβντοκιμένκο, αλλά και ο Βλαντιμιρ Κριστένκο, ένα πρόσωπο με ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς στην πολιτική ελίτ της χώρας, με τη μητριά του να κατέχει τη θέση της αναπληρώτριας πρωθυπουργού.
Όπως επισημαίνει στο Al Jazeera o ειδικός για ζητήματα Ρωσίας στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σχέσεων της Μεγάλης Βρετανίας, Νάιτζελ Κούλτν Ντέιβις, ο βασικός λόγος που όλοι παραπάνω στρέφονται στην Κύπρο και κατ’ επέκταση στην ΕΕ έχει να κάνει με τον φόβο πως οι περιουσίες τους βρίσκονται σε διαρκή «κίνδυνο» στην πατρίδα τους.
«Δεν εμπιστεύονται ούτε τη δική τους τύχη ούτε των περιουσιακών τους στοιχείων τους στο ρωσικό κράτος» αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Αναζητούν λοιπόν ένα κράτος, όπου θα απουσιάζει μεν το κράτος δικαίου, όπως στη χώρα τους, το οποίο όμως δε θα πολυεξετάσει τις αιτήσεις τους, χωρίς να τους ενοχλεί ιδιαίτερα».
Το «ρίσκο» των εντάσεων Ρωσίας-Δύσης
Βέβαια, οι ανησυχίες τους δεν έχουν να κάνουν μόνο με το ρωσικό κράτος. Κι αυτό γιατί από το 2014 και μετά τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ έχουν επιβάλει μια σειρά κυρώσεων στη Ρωσία, σχετικά με την προσάρτηση της Κριμαίας, κυβερνοεπιθέσεις, ζητήματα διαφθοράς αλλά και την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Ιδιαίτερη κινητικότητα παρατηρείται όταν το γεωπολιτικό θερμόμετρο με τη Ρωσία ανεβαίνει, καθώς πολλοί εκτιμούν πως το κράτος τους ούτε θα τους προστατεύσει ούτε και θα τους αφήσει σε ησυχία, με συνέπεια να αναζητούν εναλλακτικές λύσεις» σημειώνει ο Κούλτν Ντέιβις και συνεχίζει: «Ένα καλό παράδειγμα, είναι η δολοφονική επίθεση σε μυστικό πράκτορα στο Σαλισμπουρι της Βρετανίας τον Μάρτιο του 2018. ‘Οταν ύστερα από το γεγονός άρχισε η επιβολή κυρώσεων από την Βρετανία και της ΗΠΑ, είδαμε μεγάλη φυγή κεφαλαίων από τη Ρωσία προς “ασφαλέστερα” μέρη».
Επιπλέον, ανάμεσα σε εκείνους που έλαβαν την κυπριακή υπηκοότητα βρίσκονται κορυφαία στελέχη της λεγόμενης «τράπεζας του Κρεμλίνου», της VTB, αλλά και κάποιοι από τους πλέον πλούσιους ανθρώπους στη Ρωσία, με περιουσία που ξεπερνά το 1 δισ. δολάρια ο καθένας.
Το «μαξιλάρι» της κυπριακής οικονομίας και πρώην ευνοούμενοι του Πούτιν
Την ίδια ώρα, φαίνεται πως οι μπίζνες με την χορήγηση υπηκοότητας σε Ρώσους «επενδυτές» ήταν λυτρωτική για την κυπριακή οικονομία, ιδιαίτερα μετά και την βαθιά κρίση του 2013. Ενδεικτικό είναι πως από εκείνη την περίοδο υπήρξε μια εισροή κεφαλαίων ύψους 8 δισ δολαρίων, τα περισσότερα από τα οποία ήταν ρώσικα.
Από τη μεριά του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν αρχικά αντέδρασε έντονα ενώπιον της φυγής κεφαλαίων από τη χώρα του, ζητώντας την υπογραφή νέας συνθήκης που θα αύξανε την φορολόγηση στα χρήματα που θα εισέρρεαν στις κυπριακές τράπεζες.
«Ο Πούτιν ασκεί ολοένα και περισσότερο πίεση σε κορυφαία επιχειρηματικά πρόσωπα να σταματήσουν να στέλνουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό και αντ 'αυτού να επενδύσουν στη Ρωσία» επισημαίνει ο Ντέιβις και σημειώνει με νόημα: «Αν και είναι πολύ ισχυρός, μπόρεσαν να τον αγνοήσουν χωρίς να κάνουν ιδιαίτερη φασαρία». Δεν είναι ευχαριστημένος με αυτό, δεν έχει βρει ακόμα τρόπο να το σταματήσει, αλλά ψάχνει τρόπους για να το κάνει πιο δύσκολο».
Υπάρχει και μια ομάδα παλιών (ιδιαίτερα εύπορων ακόμη και σήμερα) ευνοούμενων του Ρώσου προέδρου, οι οποίοι στη συνέχεια έπεσαν σε δυσμένεια. Όλοι τους κατηγορούνται για οικονομικά εγκλήματα, όμως τα κυπριακά διαβατήρια τους βοήθησαν προκειμένου να μην μπορεί να τους αγγίξει η Ρωσία.
Μεταξύ αυτών βρίσκεται το πρώην διευθυντικό στέλεχος της Gazprom, Νικολάι Γκορνόφσκι, ο οποίος κατηγορείται για κατάχρηση εξουσίας όμως η Βρετανία, όπου διαμένει, αρνείται να τον εκδώσει, ο μεγαλοτραπεζίτης, Γιούρι Ομποντόφσκι, που κατηγορείται για δωροδοκία και διαφθορά και κρύβεται στις ΗΠΑ, αλλά και τα αδέλφια Ανανιεφ, που βαρύνονται με κατηγορίες για υπεξαίρεση χρημάτων.
Η ευρωπαϊκή αντίδραση στον «Δούρειο Ίππο»
Η συγκεκριμένη κατάσταση, όπως είναι φυσικό, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους κόλπους της ΕΕ. Πρόσφατα η Ολλανδή ευρωβουλευτής, Σόφι ντε Βελτν, απέστειλε επιστολή προς τον Ευρωπαίο Επίτροπο Δικαιοσύνης, ζητώντας την άμεση λήψη δραστικών μέτρων.
Επιπλέον, αρκετές φορές στο παρελθόν στελέχη της ΕΕ έχουν ασκήσει κριτική στη συγκεκριμένη στρατηγική της κυπριακής κυβέρνησης, με την αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Βέρα Γιούροβα να δηλώνει χαρακτηριστικά το 2018 πως «δεν θέλουμε Δούρειους Ίππους στην Ένωσή μας».
Οι εν λόγω πιέσεις είχαν ως αποτέλεσμα την αλλαγή εκ μέρους της Κύπρου της σχετικής νομοθεσίας στα τέλη του 2019, μέσω της οποίας είναι δυνατή πλέον η αφαίρεση της υπηκοότητα εφόσον κριθεί πως ο κάτοχός της λειτουργεί βλαπτικά για τα εθνικά συμφέροντα της χώρας.
Μόνο που η διαμορφωμένη κατάσταση από τα πεπραγμένα των προηγούμενων ετών μόνο σε διαφάνεια δεν προσιδιάζει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου