Η ελευθερία του Τύπου στο απόσπασμα

Του Κώστα Μπετινάκη

Το 2017 η κατάσταση της Ελευθερίας του Τύπου αντικατοπτρίζει έναν κόσμο με σχεδόν καθημερινές επιθέσεις εναντίον των Μήντια σε εποχή όπου η μετα-αλήθεια, η προπαγάνδα και η καταπίεση των ελευθεριών αυξάνεται ακόμη και σε δημοκρατικές χώρες, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των Reporters Without Borders (RSF).

Ο παγκόσμιος δείκτης ελευθερίας του Τύπου, που συντάσσεται από τους RSF, από το 2002, καταμετρά την ελευθερία των Μήντια σε 180 χώρες με βάση το επίπεδο πλουραλισμού, ανεξαρτησίας των Μέσων, και σεβασμού στην ασφάλεια των δημοσιογράφων.

Η διαβρωτική τάση στην ελευθερία του Τύπου είναι ορατή ακόμη και στην παραδοσιακή Ευρώπη, όπου η Φινλανδία, που διατηρούσε την πρωτοκαθεδρία έχασε την πρώτη θέση ως η πλέον φιλελεύθερη χώρα ως προς τον Τύπο για να καταταγεί τρίτη και τη θέση της πήρε η Νορβηγία (ΜΗ μέλος της ΕΕ). Η Σουηδία ανέβηκε έξι θέσεις για να καταλάβει την δεύτερη στον κατάλογο. Με τη συνεργασία των δημοσιογράφων και της αστυνομίας για την αντιμετώπιση απειλών, να θεωρείται θετικό στοιχείο.

Ο τρόπος που οι Δημοκρατίες αντιμετωπίζουν τα κρίσιμα σημεία της ελευθερίας του Τύπου, είναι ανησυχητικά για όλους εκείνους που κατανοούν πόσο επισφαλής παραμένει και ουδείς μπορεί να εγγυηθεί την κατάσταση που επικρατεί σε κρίσιμα ζητήματα. 

Ο χαρακτηριστικός χάρτης των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα

H Eλλάδα βρίσκεται στην 88η θέση (κάτω και από την Αλβανία που είναι 76η) και το σχόλιο στον κατάλογο των RSF αναφέρει:
​
H Eλλάδα βρίσκεται στην 88η θέση (κάτω και από την Αλβανία που είναι 76η)«Εξακολουθεί η απογοήτευση. Μετά την αμφιλεγόμενη δημοπρασία να δοθεί άδεια λειτουργίας στην εθνική ραδιοτηλεόραση που κρίθηκε αντισυνταγματική από το Ανώτατο Δικαστήριο, η κυβέρνηση Τσίπρα συνεχίζει να αγωνίζεται να τερματίσει την διαφθορά και να προσδώσει ένα πλαίσιο για την λειτουργία των ΜΜΕ στη χώρα. Η απόπειρα ανάμειξης στον ΔΟΛ έναν από τους κυρίαρχους Δημοσιογραφικούς Οργανισμούς ορίζοντας έναν πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ για τη διάσωσή του, έδειξε πόσο θολό εξακολουθεί να είναι το τοπίο των Μήντια».

Η ελευθερία του Τύπου απειλείται όπου το μοντέλο του αυταρχικού ηγέτη θριαμβεύει. Έτσι η ηγεσία του Jaroslaw Kaczynski στην Πολωνία οδήγησε τη χώρα να πέσει 57η στον κατάλογο του 2017, μετά την εντυπωσιακή εμφάνιση που είχε κάνει στον κατάλογο του 2016 καταλαμβάνοντας την 29η θέση 
Η Ουγγαρία του Viktor Orbán έπεσε 12 θέσεις στην 71η θέση.

Η Ευρώπη πάντως, εξακολουθεί να διατηρεί τον χαμηλότερο δείκτη στις παραβιάσεις της ελευθεροτυπίας ενώ η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο, σήμανε τη μείωση σεβασμού στην ελευθερία του Τύπου στις ΗΠΑ. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ ξεκίνησε ένα κυνήγι μαγισσών εναντίον των δημοσιογράφων. Τους κατηγόρησε ότι «συμπεριλαμβάνονται στα πλέον ανέντιμα άτομα του ανθρώπινου είδους στη Γη», την ίδια ώρα που από το περιβάλλον του γινόταν διασπορά ψευδών ειδήσεων. Αυτό σήμανε πως οι ΗΠΑ δεν πρέπει να θεωρούνται πλέον από τους υπερασπιστές των ελευθεριών του Τύπου.

Μετά τις ΗΠΑ ήρθε και η σειρά της Γαλλίας, που βρέθηκε στην 39η θέση στον κατάλογο του 2017, λόγω της εκλογής του νέου προέδρου και τα ψέματα που ειπώθηκαν στην προεκλογική εκστρατεία στον Τύπο από τους υποψήφιους.

Αρνητική επίδραση επήλθε και από το Brexit, με τον Nigel Farage, του ξενοφοβικού UKIP να επηρεάσει τη θέση της Βρετανίας που έπεσε δύο θέσεις για να βρεθεί στην 40ή. Οι επιθέσεις που έγιναν στα Μήντια και ειδικότερα στο BBC, αποτέλεσαν την κορωνίδα της εκστρατείας του Brexit.

Ο Beppe Grillo, ο κωμικός που έγινε λαϊκιστής πολιτικός επικεφαλής του Κινήματος των Πέντε Αστέρων διακηρύσσει πως προτιμά το blogging από το να απαντά σε κουραστικές ερωτήσεις από την «κάστα» των δημοσιογράφων και κάλεσε να δημιουργηθεί «λαϊκό δικαστήριο» που θα κρίνει την αλήθεια των πληροφοριών που μεταδίδουν τα ΜΜΕ.



Περιπτώσεις άμεσης πολιτικής πίεσης και απόπειρας παραπλάνησης των δημοσιογράφων σημειώθηκαν στην Ουρουγουάη (που έπεσε πέντε θέσεις –στην 25η) και τη Χιλή (έπεσε δύο θέσεις στην 33η). και στις δύο αυτές χώρες σημειώθηκαν κυβερνητικές πιέσεις με στόχο να περιορισθεί η κάλυψη γεγονότων διαφθοράς.

Στο Ισραήλ που συνηθίζεται να αποκαλείται «η μόνη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή» οι πιέσεις που ασκήθηκαν ακόμη και προσωπικά από τον πρωθυπουργός Νετανιάου, που δείχνει φανερή προκατάληψη απέναντι στους δημοσιογράφους, το οδήγησαν στην 91η θέση.

Η Τουρκία παραμένει στην 155η θέση, παρά τους διωγμούς των δημοσιογράφων που έκανε σε ένα απερίγραπτο κυνήγι μαγισσών ο πρόεδρος Ερντογάν, μετά το αποτυχόν πραξικόπημα του Ιουλίου 2016.

Στον κατάλογο στις τελευταίες πέντε θέσει βρίσκονται χώρες όπως το Τουρκμενιστάν (178η), από τις πλέον καταπιεστικές δικτατορίες με 177η τη Συρία. 

Την 179η θέση καταλαμβάνει η Ερυθραία και στην τελευταία θέση στον κατάλογο των RSF βρίσκεται η Βόρεια Κορέα.

http://www.zougla.gr/kosmos/article/i-elef8eria-tou-tipou-sto-apospasma