Για την ενότητα της Αριστεράς...Για μια πολυκεντρική Αριστερά...Για την ενότητα στη βάση

Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2015

Η «σύγκρουση» ως εγχείρημα κοινωνικής χειραφέτησης

Γράφει: Ο Θανάσης Αλεξίου*Η αντίληψη που βλέπει τις διαπραγματεύσεις της χώρας με τους δανειστές ως συζήτηση ανάμεσα σε εταίρους που επιχειρηματολογούν με βάση τον ορθό λόγο ως να μην υπάρχουν ταξικά ή, εθνικά συμφέροντα είναι κατά βάση αφελής ενώ μπορεί να αποδειχτεί και επικίνδυνη.


Οι θεσμικοί εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν βρίσκονται σε πλάνη έτσι που κάποιος που σκέφτεται (ορθο)λογικά να μπορεί να τους πείσει. Αυτοί εκφράζουν συμπαγή συμφέροντα (εθνικά και ταξικά) και ένα κοινωνικό-οικονομικό μοντέλο που έχει θεσμοποιηθεί στις ευρωπαϊκές συνθήκες (Μάαστριχ, Λισσαβώνα κ.ά). 

Προέκταση αυτού του ταξικού μοντέλου είναι το Μνημόνιο(Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία), το οποίο στη Γερμανία με πρωτοβουλία της κυβέρνησης των Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων, υπάρχει ασφαλώς σε μια άλλη μορφή από το 2003 (Ατζέντα 2010). 

Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να εκθέσει την κατάσταση όπως έχει χωρίς αυταπάτες και λεονταρισμούς και να οργανώσει ανάλογα την κοινωνία καθώς από την ετοιμότητα και την ωριμότητά της θα εξαρτηθεί η έκβαση της σύγκρουσης. 

Εκ των πραγμάτων η Κυβέρνηση και κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει, υπερβαίνοντας πολιτικές, πολιτισμικές, ακαδημαϊκές δεσμεύσεις κ.ά. με τις ευρωκοινοτικές δομές (εν μέρει θεμιτές) να αφήσει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα και παρόλο που το νόμισμα εκφράζει μόνο μια πτυχή του προβλήματος, ακόμη και αυτό της εξόδου από την ευρωζώνη εφόσον τα συμφέροντα της χώρας και της κοινωνίας το επιβάλλουν. 

Ανοιχτό θα παραμένει επίσης και το ενδεχόμενο της εξόδου της χώρας από την ΕΕ, καθώς συνιστά οξύμωρο να θέλεις να κάνεις παραγωγική ανασυγκρότηση σε συνθήκες ποσόστωσης και περιορισμών (βλ. αγροτική οικονομία, ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, αερομεταφορές κ.λπ.). 

Συνεπώς και εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αποφασισμένος να συγκρουστεί η ενεργοποίηση της κοινωνίας και πρωτίστως του λαϊκού-ταξικού παράγοντα συνιστά τον αναγκαίο όρο για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος τόσο απέναντι στους δανειστές όσο και απέναντι στην «εσωτερική» αντίδραση που ενδεχομένως αυτή η σύγκρουση θα προκαλέσει. 

Σε τελική ανάλυση ο βαθμός ενεργοποίησης και συμμετοχής του λαϊκού-ταξικού παράγοντα προσδιορίζει και τις διαπραγματευτικές σου δυνατότητες. 

Αν όμως απλά ο ΣΥΡΙΖΑ μπλοφάρει για να διασκεδάσει προεκλογικές εξαγγελίες και πιστεύει ότι οι δανειστές θα ενδώσουν, καθώς θα συνυπολογίσουν ορθολογικά το δικό τους κόστος από μια δική σου «έξοδο» α λα Αρκάδι, έχει υποτιμήσει τον χαρακτήρα αυτών των οργανισμών που είναι βαθιά ταξικοί και ιμπεριαλιστικοί. 

Το κρισιμότερο όμως είναι ότι σέρνεις το λαό και την χώρα σε τυχοδιωκτισμούς, πόσο μάλλον όταν μια εναργής ανάλυση του ζητήματος θα έδειχνε ότι αυτό το πράγμα, δηλαδή το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, δεν αλλάζει, ενώ καθυστερεί και η συμμαχία των χωρών του Νότου και των λαών της Ευρώπης. 

Παρόλο που η εντολή του εκλογικού σώματος προς την Κυβέρνηση είναι «νωπή» η εκλογική σχέση που συνδέει την κοινωνία με την πολιτική εκπροσώπηση είναι πολύ ισχνή για να αντέξει στις νεοαποικιοκρατικές πιέσεις των δανειστών αλλά και μερίδων της ελληνικής αστικής τάξης ώστε η κοινωνία να κρατηθεί όρθια και να μην διαλυθεί. Και αυτό γιατί τα άτομα εκφράζονται εδώ μονοδιάστατα και μόνο στη σχέση τους με το πολιτικό στοιχείο και το κράτος, δηλαδή ως πολίτες. 

Οι πολίτες όμως όπως και το εκλογικό σώμα είναι δεν είναι ένα συμπαγές πράγμα αλλά ένα ανομοιογενές (δι)αταξικό μόρφωμα, καθώς δεν εκπροσωπεί τα άτομα με την κοινωνικό-ταξική τους θέση και ιδιότητα, δηλαδή ως ταξικά υποκείμενα, γεγονός που περιορίζει και την κοινωνική του δυναμική. Κατά βάθος η άποψη που παραχωρεί προτεραιότητα στην εκλογική σχέση και στην ιδιότητα του πολίτη (πολιτική σφαίρα) έναντι της θέσης στη σφαίρα παραγωγής και στην ιδιότητα του παραγωγού αναπαράγει την διχοτόμηση του κοινωνικού σώματος σε πολίτες και παραγωγούς. Καθιστά επίσης την πολιτική διαχείριση αποκλειστικό ζήτημα (εκ)προσώπων, τα οποία επειδή δεν έχουν και την νομιμοποίηση των παραγωγών, διαθέτουν, ανεξάρτητα από τις «καλές προθέσεις», πεπερασμένες δυνατότητες δράσης αλλά και πεπερασμένα αποθέματα αντίστασης. 

Μπορεί επομένως η ετυμηγορία του εκλογικού σώματος να είναι ενδεικτική των διαθέσεων της κοινωνίας δεν είναι όμως επαρκής για να σηκώσει το βάρος που αυτή η δυναμική απελευθερώνει. Επομένως και στο βαθμό που η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνει τη συμμαχία των νέων μικροαστικών στρωμάτων με πλατιά λαϊκά στρώματα, το ζητούμενο είναι η μετατροπή αυτής της εκλογικής συμμαχίας σε κοινωνική συμμαχία με ταξικά ερείσματα στους χώρους δουλειάς, στις πόλεις, στις γειτονιές, στο χωριό κ.α. 

Εντούτοις η σύμπηξη και το βάθεμα αυτής της κοινωνικής συμμαχίας δεν μπορεί να γίνει στη βάση μιας λογική διαχείρισης και αποκατάστασης των νέων μικροαστικών στρωμάτων σε συνθήκες 2009, εξάλλου το έργο το έχουμε ξαναδεί, αλλά στη βάση μιας λογικής ακύρωσης της ίδιας της καπιταλιστικής συνθήκης που φέρνει την ανεργία, την ανημποριά, την έκπτωση αλλά και την ιμπεριαλιστική εξάρτηση, ώστε να είναι εφικτή μια ταξική συμμαχία. Γι αυτό όμως χρειάζεσαι κοινωνικά υποκείμενα που με τις αντίστοιχες μορφές δράσης θα μπορούν να παρέμβουν, όταν άλλα υποκείμενα, ας πούμε τα νέα μικροαστικά στρώματα, θα θέτουν το ζήτημα στη σφαίρα κυκλοφορίας και διανομής, στο σύστημα παραγωγής. 

Κοντολογίς χρειάζεσαι την κοινωνική συμμαχία των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων με τα νέα μικροαστικά στρώματα που σε μεγάλο βαθμό εκφράζουν ταξικές καταστάσεις της μισθωτής εργασίας και της μισθωτής διανόησης. 

Η σύμπηξη αυτής της συμμαχίας είναι περισσότερο από αναγκαία καθώς απέναντί σου δεν έχεις εκλογείς, πολίτες ή λαούς που θα μπορούσαν να δείξουν κατανόηση και αλληλεγγύη για τη θέση σου αλλά οργανωμένα και συμπαγή ταξικά μπλοκ. Έχεις, και αυτό ανεξάρτητα από τις μεταξύ τους αντιθέσεις, την αστική τάξη των χωρών τις Ευρώπης και των ΗΠΑ αλλά ως ένα βαθμό, και εφόσον θεωρήσουμε ότι μια κοινωνική-πατριωτική συμμαχία, ας πούμε η αλλαγή νομίσματος, μπορεί να εκφράσει και μερίδες της ελληνικής αστικής τάξης, και τη δική σου. Εξάλλου αυτή είναι που, αφού για δεκαετίες απομύζησε τα λαϊκά και εργατικά στρώματα, οδήγησε την κατάσταση εδώ και δικό της δημιούργημα είναι το «χρέος» που για αυτήν όμως μεταφράζεται σε κέρδος και το οποίο τα εργατικά και λαϊκά στρώματα καλούνται τώρα εκ νέου να πληρώσουν. 

Με αυτή την έννοια δεν πρόκειται για επαχθές χρέος αλλά για κοινωνικό υπερπροϊόν που υφαρπάχθηκε και με αυτή την έννοια μπορεί να διαγραφεί μονομερώς. 

• Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου 

ΠΗΓΗ: 
http://www.alfavita.gr/


http://resaltomag.blogspot.gr/2015/02/blog-post_54.html#more

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου