Η Ελληνική κρίση δείχνει... το μέλλον της Ευρώπης

Μπορεί να προέρχεται από τον σοσιαλιστικό χώρο, αλλά έχει γίνει ένας από τους σφοδρότερους επικριτές της πολιτικής του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ.

Ο επονομαζόμενος «αριστερός τραπεζίτης» Ματιέ Πιγκάς, που είναι και συνιδιοκτήτης της εφημερίδας «Monde», μπορεί να έχει πολύ στενούς δεσμούς με το Σοσιαλιστικό Κόμμα, αλλά δεν διστάζει να εκφράσει ανοιχτά και με αιχμηρή γλώσσα τη δυσφορία του για τον δρόμο που ακολουθεί η γαλλική κυβέρνηση.

Με τον άκρως καυστικό τίτλο «Εγκώμιο στη μη κανονικότητα» («Eloge de l'anormalite») -που παραπέμπει στον «κανονικό», «φυσιολογικό πρόεδρο» Ολάντ, όπως πλάσαρε τον εαυτό του ο πρόεδρος-, στο νέο βιβλίο του ο διάσημος Γάλλος τραπεζίτης κατηγορεί τον Γάλλο πρόεδρο για όλα τα δεινά της χώρας του.

Την ίδια δυσφορία εξέφρασε και σε πρόσφατη συνέντευξή του στην ιταλική «La Repubblica», όπου είπε στον Ολάντ «κάν' το όπως ο Ρέντσι» αναφερόμενος σε «μια σφικτή κυβέρνηση που θα αφήνει χώρο στον ανταγωνισμό και την αξιοκρατία». Στο 190σέλιδο βιβλίο του που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Plon βάλλει εναντίον της λιτότητας, εναντίον όλων των Ευρωπαίων ηγετών και της ΕΕ και αποδίδει στην ανικανότητα και στις κοντόφθαλμες πολιτικές τους την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, στην οποία έχει αφιερώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο και την οποία χαρακτηρίζει ως το «πειραματόζωο της Ευρώπης».

Η επίσκεψη στο γραφείο του Παπανδρέου το 2010

Στο βιβλίο του «Εγκώμιο στη μη κανονικότητα» ο διάσημος Γάλλος τραπεζίτης κατηγορεί τον πρόεδρο Ολάντ για όλα τα δεινά της χώρας του.

Εξάλλου ο Πιγκάς ξεκινάει το βιβλίο του αναφερόμενος στην επίσκεψή του στο γραφείο του κ. Γιώργου Παπανδρέου το 2010 (είχε ρόλο συμβούλου σε κυβερνήσεις ανά τον κόσμο σε περιόδους κρίσης, όπως στην Ελλάδα, την Αργεντινή και την Κύπρο), για να μπει όμως κατευθείαν στο «ψητό»: «Με τον πληθυσμό της κατεστραμμένο, την ανεργία της καλπάζουσα, την κοινωνία της διαλυμένη, τους ακραίους που σαρώνουν, η Ελλάδα είναι σήμερα αυτό που η Ευρώπη ολόκληρη θα είναι αύριο, εάν οι ιθύνοντές μας επιμείνουν να είναι ξεροκέφαλοι: μια κοινωνία κατεστραμμένη, χωρίς ελπίδα, εξαντλημένη από τις θεραπείες δημοσιονομικής λιτότητας, αυτή η νέα βαρβαρότητα με ανθρώπινο πρόσωπο που μπορεί να λεηλατήσει τα πάντα».

Οι τεχνοκράτες χωρίς όραμα
«Οι πολιτικοί δεν έχουν παρά μία και μόνο απάντηση: τη δημοσιονομική εξισορρόπηση και τη λιτότητα, χωρίς να μπορούν να εξηγήσουν το γιατί, χωρίς να έχουν σκεφτεί το πώς και χωρίς να έχουν υπολογίσει τις συνέπειες. Η Ευρώπη υπόκειται στο ΔΝΤ και αυτό σε τεχνοκράτες χωρίς όραμα», καταγγέλλει ο Γάλλος τραπεζίτης, τονίζοντας ότι «η ελληνική κρίση και κυρίως οι συνέπειες της θεραπείας λιτότητας στην οποία υποβάλλεται η χώρα αποκάλυψαν την έλλειψη κατανόησης και την ανευθυνότητα των πολιτικών. Είναι το ίδιο το σύμβολο της ανικανότητάς τους».

Μάλιστα κλείνει το κεφάλαιο της ελληνικής κρίσης ως εξής: «Το να θεωρεί κανείς ότι η Ελλάδα είναι ένας ασθενής με μεταδοτική ασθένεια που αρκεί να μπει σε καραντίνα, όπως έπραξαν αυθόρμητα πάρα πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες, είναι ένα σοβαρό λάθος ανάλυσης. Η Ελλάδα ήταν απλώς ο πιο αδύναμος κρίκος, με το ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα. Είναι, λοιπόν, η πρώτη χώρα που έπεσε στο πεδίο μάχης του χρέους και της δημοσιονομικής λιτότητας. Ολοι υποφέρουμε από τα ίδια συμπτώματα, αλλά ακόμα δεν το ξέρουμε.

Το να απομονώσουμε την Ελλάδα δεν εξυπηρετεί σε τίποτα. Οι συμφορές που την πλήττουν σήμερα θα είναι δικές μας αύριο. Οι θεραπείες θα είναι επίσης δικές μας αύριο. Θα είναι χειρότερες και από τις ίδιες τις συμφορές. Εχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε». Για να καταλήξει στο ότι «ο μόνος τρόπος να αποκαταστήσουμε τη φερεγγυότητα ήταν στην πραγματικότητα να διαγράψουμε γρήγορα ένα μέρος του χρέους της (Ελλάδας)».

«Καλωσορίσατε στη Νορμαλοχώρα»
Πάντως, όπως ακριβώς περιγράφει και ο τίτλος του, το βιβλίο είναι ένα «εγκώμιο στη μη κανονικότητα» ή αλλιώς... μομφή στον Ολάντ, το όνομα ωστόσο του οποίου δεν αναφέρει ούτε μία φορά στις 190 σελίδες. «Καλωσορίσατε στη Νορμαλοχώρα (...), όπου τα πάντα είναι ''νορμάλ'' ξεκινώντας από τον ηγέτη μας.

Εδώ είμαστε σε συμφωνία μεταξύ μας (...), εδώ κανείς δεν ξεφεύγει από το πλαίσιο, γιατί θα ήταν μη φυσιολογικό να δημιουργήσει θόρυβο, να ξεχωρίσει.

Φροντίζουμε να μην παίρνουμε αποφάσεις για να μην ενοχλήσουμε», περιγράφει καυστικά ο Πιγκάς την κατάσταση της γαλλικής πολιτικής και συνεχίζει: «Αντί της δράσης οι ηγέτες της Νορμαλοχώρας προτιμούν την αναμονή.

Κυρίως να μην κάνουν τίποτα από φόβο μήπως κάνουν λάθος. Κυρίως να μην κινηθούν για να μην ανατρέψουν τίποτα. Κυρίως να μη δοκιμάσουν τίποτα για να μην πάρουν κανένα ρίσκο», γράφει... και σχολιάζει: «Σε περιόδους ηρεμίας η στρατηγική αυτή δεν είναι διακυβέρνησης αλλά δεν επιφέρει και συνέπειες. Σε περιόδους κρίσης (...), αυτή η ''κανονικότητα'' είναι άκρως επικίνδυνη».

Ο Γάλλος τραπεζίτης αναφέρει ότι «η κανονικότητα έχει γίνει το καμουφλάζ της παθητικότητας» και ότι πρόκειται για το «τέλος της πολιτικής», καθώς «δεν υπάρχει ούτε μεγαλείο, ούτε όραμα, ούτε φιλοδοξία» στη Γαλλία, που πλέον αποτελεί μια ανάμνηση του περασμένου της μεγαλείου.

Ο Γάλλος πρόεδρος αυτοσχεδιάζει
Συγκεκριμένα κατηγορεί τον Ολάντ για «ερασιτεχνισμό» και «αυτοσχεδιασμό». «Ο ερασιτεχνισμός είναι η έλλειψη κυβερνητικής εμπειρίας. (...)

Για πρώτη φορά στη διάρκεια της 5ης Δημοκρατίας ούτε ο πρόεδρος ούτε ο πρωθυπουργός που ασκούν από κοινού την εξουσία δεν έχουν ασκήσει κυβερνητικά καθήκοντα πριν από τις τωρινές τους θέσεις. Και αυτό ισχύει για τους 33 από τους 37 υπουργούς», επισημαίνει και αναφέρει ότι ούτε οι σύμβουλοί τους έχουν «ούτε εμπειρία σε κυβερνητικά ή διυπουργικά καθήκοντα ούτε τη γνώση και κατανόηση του κόσμου που τους περιβάλλει». «Το αποτέλεσμα; Μια σύγχυση άνευ προηγουμένου -καθυστέρηση των ενδοκυβερνητικών αποφάσεων, δημόσιες διαμάχες μεταξύ υπουργών...-, που μεταφράζεται σε ανικανότητα λήψης αποφάσεων και από ανήκουστη αποτυχία των νομοθετικών διαδικασιών», σημειώνει ο Πιγκάς αναφέροντας το παράδειγμα του «φόρου των πλουσίων» του 75% του Ολάντ που κρίθηκε αντισυνταγματικός.

«Ο αυτοσχεδιασμός είναι η απουσία στρατηγικής γραμμής. Δεν είναι η Αριστερά που κέρδισε το 2012 αλλά η Δεξιά που έχασε. Γι' αυτό τον λόγο η προετοιμασία για αλλαγή κυβέρνησης δεν συνοδεύτηκε από κάποιο όραμα, μια προοπτική, κάποιο σχέδιο». Ολα αυτά τα λάθη συνιστούν «κίνδυνο για τη δημοκρατία», επισημαίνει.

Τι πρέπει να γίνει, σύμφωνα με τον Πιγκάς; «Είναι επείγον να δράσουμε. Η δημοκρατία μας πρέπει να επανεξεταστεί», καλεί ο 45χρονος και σημειώνει ότι «απέναντι σε μια Αριστερά που δεν ενσαρκώνει πλέον την ιδέα της προόδου και μια Δεξιά που ποτέ δεν την ενσάρκωνε πρέπει να βρούμε μια νέα φωνή, μια προοδευτική φωνή.

Ο φίλος μου, ο Ντομινίκ
Εκτός από την πολυετή εμπειρία του ως συμβούλου κυβερνήσεων σε περιόδους κρίσης (Αργεντινή, Ελλάδα, Κύπρος) και σε γαλλικές και πολυεθνικές εταιρείες, ο Πιγκάς είχε ρόλο συμβουλευτικό και στο γαλλικό υπουργείο Οικονομικών και κυρίως επί θητείας του Ντομινίκ Στρος Καν στα τέλη της δεκαετίας του '90.

Στενός φίλος του πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ και παρ' ολίγον προέδρου της Γαλλίας, και ο θαυμασμός του για εκείνον φαίνεται και από το γεγονός ότι στο βιβλίο του «Εγκώμιο στη μη κανονικότητα» παραθέτει τα λόγια του για να ενισχύσει την άποψη ότι δεν είναι η οικονομία που ευθύνεται για την κρίση: «Το να ενοχοποιεί κανείς την οικονομία για την οικονομική καταστροφή που ζούμε είναι σαν να ενοχοποιεί τη βιομηχανία αυτοκινήτου για τους θανάτους στον δρόμο».

Διέλυσαν την κοινωνία

• Η ανικανότητα αυτή, που αποδείχθηκε και από το γεγονός ότι η ΕΕ και το ΔΝΤ δεν έλαβαν καν υπόψη τους τον φαύλο κύκλο που δημιουργούσαν με τις θεραπείες λιτότητας, έθεσε τη χώρα μας σε μια ακόμα πιο δραματική θέση, σύμφωνα με τον Πιγκάς, με τεράστιες κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις: «μια κοινωνία διαλυμένη» με υψηλότατα ποσοστά ανεργίας, φτώχειας και αυτοκτονιών, εξαφάνιση της μεσαίας τάξης, άνοδο της «φασιστικής» Χρυσής Αυγής.

Να βρούμε μια νέα φωνή

• «Σε κάθε πρόβλημα που τίθεται πρέπει να υπάρχει μια απάντηση προοδευτική. Μακριά από το δόγμα της κανονικότητας». Παραθέτοντας τη ρήση του Αλμπέρ Καμί «ο κόσμος μας δεν έχει ανάγκη από χλιαρά πνεύματα αλλά από καρδιές γεμάτες πάθος» καταλήγει: «Ας πολεμήσουμε την κανονικότητα, ας βρούμε ξανά το εξαιρετικό».

Πάντα αιρετικός
Εκατομμυριούχος χωρίς αυτοκίνητο και ακίνητα

Ο ρόλος του ως συμβούλου των ισχυρών είναι επί της ουσίας παρασκηνιακός, ωστόσο ο Ματιέ Πιγκάς επιζητεί τη δημοσιότητα και έχει γίνει ένας «τραπεζίτης-ροκ σταρ». Γενικός διευθυντής της τράπεζας Lazard, συνιδιοκτήτης της «Le Monde» και του περιοδικού «Nouvel Observateur», πρώην κιθαρίστας, ο 45χρονος Πιγκάς περιγράφεται από τους συνεργάτες του ως πολυάσχολος, παρορμητικός, γεμάτος ενέργεια. Τα ετερόκλητα ενδιαφέροντά του τα δικαιολογεί με τη φράση «τα πάντα είναι πολιτική» και όταν τον ρωτούν πώς τα προλαβαίνει απαντά: «Ασχολούμαι με τα τραπεζικά το πρωί, με τις εκδόσεις το απόγευμα και με τη ροκ τη νύχτα».

«Αριστερός τραπεζίτης» είναι ένα παρατσούκλι που αποδίδεται στον Πιγκάς, που δηλώνει σοσιαλιστής φιλικός προς τις αγορές και νιώθει το γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα ως οικογένειά του. Είναι ένας επενδυτής που θέλει περισσότερη ρύθμιση των αγορών και ένας εκατομμυριούχος που δεν έχει ακίνητα και αυτοκίνητα. «Νομίζω ότι μπορείς να υπερασπίζεσαι ιδέες που, οικονομικά μιλώντας, δεν είναι προς το συμφέρον σου», λέει ο ίδιος.

Γιος εκδότη τοπικής εφημερίδας, ο Πιγκάς μεγάλωσε σε χωριό της Νορμανδίας, φοίτησε στο ENA, το κορυφαίο πανεπιστήμιο διοίκησης επιχειρήσεων στη Γαλλία. Μετά τη θητεία του δίπλα στον Στρος Καν προσελήφθη στην τράπεζα επενδύσεων Lazard France ως επικεφαλής ομάδας οικονομικών συμβούλων για την αναδιάρθρωση του χρέους αναπτυσσόμενων κρατών, με την οποία ταξίδεψε μεταξύ άλλων στο Ιράκ, στον Ισημερινό και στην Αργεντινή. Το 2009 αγόρασε το μουσικό περιοδικό «Les Inrockuptibles» και έναν χρόνο αργότερα, παρά τις αντιδράσεις του Νικολά Σαρκοζί, βοήθησε στη διάσωση της «Monde» επενδύοντας άγνωστο ποσό. «Σκέφτηκα ότι η ''Monde'' είναι ένας γαλλικός θεσμός, θα ήταν ντροπή να την αφήσουμε να πέσει αμαχητί», είχε εξηγήσει.

ΕΡΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΑ
madam@pegasus.gr

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22946&subid=2&pubid=63984997