Πηγή: Του Λεύτερη Χαραλαμπόπουλου και τουΕρρίκου Σωμερίτη –“Unfollow”
Πολιτικοί, ισχυρά πρόσωπα της ελληνικής κοινωνίας, εκπρόσωποι μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, παραδοσιακά τζάκια. Όπως σε όλες τις μεγάλες μπίζνες, έτσι και στο υπό εκκαθάριση και ανασύσταση ψηφιακό τηλεοπτικό τοπίο, το παιχνίδι είναι χοντρό και άκρως ενδιαφέρον.
Ήδη καταγράφονται νέες δυναμικές και νέες ισορροπίες από τους σημερινούς παίκτες, που οδεύουν ολοταχώς στη σφαγή. Το παιχνίδι του τεντωμένου σκοινιού έχει ως φόντο το… δημιουργικά ασαφές τοπίο που στήνει η κυβέρνηση και ο καθ” ύλην αρμόδιος υπουργός Επικράτειας Νίκος Παππάς.
Ο κανονισμός του Χρηματιστηρίου Αθηνών υποχρεώνει τους βασικούς μετόχους των τηλεοπτικών καναλιών -τουλάχιστον τους φανερούς, γιατί οι αφανείς, τα παρένθετα πρόσωπα και οι κάθε λογής offshore είναι μια άλλη πονεμένη υπόθεση- να ενημερώνουν εγγράφως για τις προθέσεις τους και να αναλαμβάνουν δεσμεύσεις για την πορεία της επιχείρησης ενώπιον των μετόχων και εν γένει του επενδυτικού κοινού. Όπως καλή ώρα έγινε πρόσφατα από τους βασικούς μετόχους της εισηγμένης Τηλέτυπος, ιδιοκτήτριας του τηλεοπτικού σταθμού Mega Channel. Τόσο ο ΔΟΛ (συμφερόντων του Σταύρου Ψυχάρη) όσο και ο Πήγασος (συμφερόντων της οικογένειας Μπόμπολα) έσπευσαν να ικανοποιήσουν το γράμμα του νόμου και να δηλώσουν τις προθέσεις τους για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της επιχείρησης. Υπάρχει όμως κι ένας τρίτος (και μεγαλύτερος σε δύναμη) μέτοχος της Τηλέτυπος, που ακόμη δεν έχει εκφραστεί: ο όμιλος Βαρδινογιάννη.
Υπάρχουν όμως «όροι και προϋποθέσεις», κατά την προσφιλή έκφραση (και) του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΔΟΛ στην επίσημη δήλωσή του λέει «ναι με επιφυλάξεις». Κρατά δηλαδή μια… πισινή, λειτουργώντας ως μπαλαντέρ για τη δύσκολη στιγμή. Ο Πήγασος εκφράζει κυρίως επιφυλάξεις – φαίνεται πως έχει καταλήξει από νωρίς στα συμπεράσματα και τις στοχεύσεις του, κατανοώντας τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στο παιχνίδι. Ένα παιχνίδι που, κατά τα άλλα, εξακολουθεί να διέπεται από τους ίδιους κανόνες: η εκάστοτε εξουσία ορίζει το πεδίο της διαπραγμάτευσης με τα οικονομικά συμφέροντα της ενημέρωσης και τα εργαλεία που θα το ρυθμίσουν. Η με αυτό τον τρόπο διατυπωμένη δήλωση προθέσεων των δύο εκ των τριών μεγαλομετόχων του Mega είναι μια ισχυρή ένδειξη για το αλισβερίσι που γίνεται εδώ και μήνες στα παρασκήνια (ή αν προτιμάτε… στα αποδυτήρια) της αγοράς των μίντια.
Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με το βλέμμα στη συγχώνευση
Με άλλα λόγια, μπορεί στην πρόσφατη γενική συνέλευση των μετόχων της Τηλέτυπος, οι δύο από τους τρεις μεγαλομετόχους να ψήφισαν υπέρ της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, όμως το έπραξαν με την προϋπόθεση ότι ο υπουργός Επικράτειας Νίκος Παππάς και η παρέα του στο Μαξίμου -όπως το δεξί του χέρι, ο Θεόδωρος Μιχόπουλος- δεν θα αποδειχθούν τελικά η παρέα του… Ηρώδη στο θέμα των τηλεοπτικών αδειών.
Ο τρίτος των μεγαλομετόχων, δηλαδή ο όμιλος συμφερόντων της οικογένειας Βαρδινογιάννη, δεν έχει τυπικά την υποχρέωση να διατυπώσει τις προθέσεις του με γραπτή δήλωση, καθώς εκπροσωπείται στο μετοχικό κεφάλαιο της Τηλέτυπος με πληθώρα εξωχώριων εταιρειών. Με τον τρόπο αυτό, ο όμιλος Βαρδινογιάννη μπορεί να το χει δίπορτο και τρίπορτο, χωρίς να δεσμεύεται από τις προϋποθέσεις του νόμου.
Στο προηγούμενο τεύχος γράφαμε για το -όχι και τόσο τυχαίο, ως προς το χρόνο εκδήλωσής του- ενδιαφέρον του Θεοχάρη Φιλιππόπουλου για τις μετοχές της Τηλέτυπος. Είναι κοινό μυστικό ότι τα συμφέροντα του Θ. Φιλιππόπουλου συμπλέουν με αυτά της οικογένειας Βαρδινογιάννη.
Οι εξελίξεις μάς δικαίωσαν. Ο γιος του πρώτου εκδότη του Έθνους θα βρεθεί μέτοχος του καναλιού των πάλαι ποτέ κραταιών εκδοτών – αλλά κι αυτός υπό προϋποθέσεις. Πρώτη προϋπόθεση είναι η σχεδόν εξαναγκαστική συγχώνευση του Mega με το «οικογενειακό» Star, κίνηση που θα έχει ως αποτέλεσμα τη μετοχική ανασύνθεση και αναδιάταξη δυνάμεων ως προς την ισχύ και την επιρροή στα πολιτικά και οικονομικά πράγματα. Μια άλλη προϋπόθεση που τίθεται είναι το ποιος θα ηγηθεί στα νέα σχήματα που θα προκύψουν από τις συσσωματώσεις των παρεμβάσεων Παππά στο τηλεοπτικό τοπίο. Όπως φαίνεται, ο όμιλος Βαρδινογιάννη διεκδικεί να βγει ενισχυμένος από αυτήν τη διαδικασία – σχηματικά θα λέγαμε ότι στοχεύει να γίνει το 2015 ό,τι ήταν ο Λαμπράκης το 1989.
Μπορεί να φαίνεται ότι οι δηλώσεις των δύο μεγαλομετόχων και η απόφαση της γενικής συνέλευσης της Τηλέτυπος συμπλέουν με τις πιέσεις του Ν. Παππά για συγχωνεύσεις στο χώρο των μίντια, όμως υπάρχει και μια λεπτομέρεια που δεν πρέπει να μας διαφεύγει: η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τηλέτυπος ορίστηκε μεταξύ των 10 και 20 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα αποτελούσε κεφάλαιο κίνησης και θα παρείχε ρευστότητα προκειμένου να πληρωθούν υποχρεώσεις και δόσεις του περιβόητου ομολογιακού δανείου. Κοινώς, ζημιά στην Τηλέτυπος σημαίνει και ζημιά στις τράπεζες, κάτι που μπορεί να θεωρηθεί ως έμμεση απειλή και κλείσιμο του ματιού στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση με τον Ν. Παππά.
Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να ξεχνάμε την πραγματική οικονομική κατάσταση του Mega. Παρά τη για πολλούς δυσνόητη χρηματιστηριακή γλώσσα, η πρόσφατη ανακοίνωση της Τηλέτυπος είναι σαφής: «Οι μετοχές της εταιρείας με απόφαση του Χρηματιστηρίου Αθηνών έχουν υπαχθεί στη κατηγορία επιτήρησης από 8/4/2011 με κριτήριο τη σχέση ζημιών χρήσεως 2010 προς ίδια κεφάλαια της 31/12/2010. Η εταιρεία εξακολουθεί να υφίσταται τις συνέπειες των συνεχιζόμενων αρνητικών οικονομικών συγκυριών. Οι συνέπειες αυτές είναι εμφανείς στη μείωση του κύκλου εργασιών και στην πιστοδοτική περίοδο προς πελάτες με επαχθείς επιπτώσεις επί της ταμειακής ρευστότητας. Η διοίκηση επιμένει στη μείωση κόστους λειτουργίας και κόστους παραγωγής ιδίου προγράμματος και επαυξάνει τις προσπάθειες». Θέλετε μετάφραση; Νέες απολύσεις εργαζομένων, μειώσεις μισθών με αλλαγή του εργασιακού καθεστώτος κι άλλα φέσια στην αγορά, που με τη σειρά τους θα δημιουργήσουν ντόμινο εξελίξεων, επιφέροντας το κλείσιμο μιας σειράς μικρότερων επιχειρήσεων.
Υπάρχει κυβερνητική πολιτική;
Στην αρχή της θητείας της, κάθε νέα κυβέρνηση απολαμβάνει ευρεία νομιμοποίηση για να εφαρμόσει το πρόγραμμά της σε όλους τους τομείς. Η κυβέρνηση Τσίπρα, όμως, δεν έχει μέχρι στιγμής ξεκαθαρίσει τις στοχεύσεις της για το νέο τηλεοπτικό σκηνικό.
Αντιθέτως, δείχνει να επενδύει σε μια… δημιουργική ασάφεια που διαμορφώνει ένα επικίνδυνο τοπίο -πάνω από όλα για την ίδια την ενημέρωση των πολιτών, άρα και για τη δημοκρατία. Η νομοθετική ρύθμιση για τις άδειες των καναλιών (που αποτελεί απαίτηση και της ίδιας της κοινωνίας) αναβάλλεται από βδομάδα σε βδομάδα, ενώ ο Ν. Παππάς με δηλώσεις του ανεβοκατεβάζει τον αριθμό των αδειών που θα δοθούν (εν είδει απειλής;). Οι «ασάφειες» αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Κυρίως όμως αφήνουν υπόνοιες για μια διαπραγμάτευση με τους μιντιάρχες που μάλλον εξελίσσεται κάτω από το τραπέζι…
Αν μια κυβέρνηση που ομνύει στη δημοκρατική νομιμότητα είχε σκοπό να βάλει τάξη στο άναρχο τοπίο των μίντια, θα άρχιζε και θα τελείωνε την παρέμβασή της στο θεσμικό επίπεδο του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ). Από τη στιγμή που η χώρα μας -και ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης- έχει μια, έστω αποδεκτή ως προς το μίνιμουμ, νομοθεσία για τα τηλεοπτικά πράγματα, οι κανόνες του παιχνιδιού δεν μπορεί να ορίζονται από τον εκάστοτε υπουργό, αλλά από τις ίδιες τις ανεξάρτητες αρχές με αυτονομία και με τη δική τους ξεχωριστή ευθύνη απέναντι στο Σύνταγμα και τους πολίτες. Κάτι τέτοιο φαίνεται ότι δεν περιλαμβάνεται στις επιδιώξεις της κυβέρνησης Τσίπρα. Αντιθέτως, ο Ν. Παππάς διαπραγματεύεται τον αριθμό των αδειών στην αγορά σαν μικρέμπορος της οδού Ευριπίδου, αρμοδιότητα την οποία ο νομοθέτης έχει αναθέσει -και πολύ ορθά- στο ΕΣΡ.
Άδειες, πάροχοι και κανάλια
Η νομοθεσία των τελευταίων χρόνων διακρίνει τους παρόχους δικτύου και τους παρόχους προγράμματος. Οι πάροχοι προγράμματος είναι τα τηλεοπτικά κανάλια, τοπικής, περιφερειακής ή πανελλαδικής εμβέλειας, που μπορούν να παράγουν ψηφιακό πρόγραμμα. Για να φτάσουν όμως στο καθιστικό της οικογένειας, χρειάζεται να μεταφερθούν μέσω των παροχών δικτύου, που σήμερα είναι η Digea (των καναλαρχών) και η ΕΡΤ. Το αν οι πάροχοι δικτύου θα είναι ένας ή δύο και το πόσα κανάλια θα μεταφέρουν στα καθιστικά των σπιτιών είναι μια ιστορία που κανείς από την κυβέρνηση δεν επιθυμεί να ξεκαθαρίσει ανοιχτά και δημόσια.
Η παλιά ΕΡΤ, αλλά και η νέα ΕΡΤ, είναι αυτοδικαίως πάροχος δικτύου και το δικαίωμά της αυτό είναι σε κάθε περίπτωση αναπαλλοτρίωτο. Με την ισχύουσα νομοθεσία, η νέα ΕΡΤ έχει στη διάθεσή της δύο διαύλους οι οποίοι χωρούν 6 με 8 κανάλια ο καθένας, ενώ, αν τα κανάλια είναι HD, ο αριθμός τους μειώνεται.
Η υπόθεση της παροχής δικτύου ήταν μία από τις παραμέτρους του «μαύρου» που έπεσε στην ΕΡΤ από την κυβέρνηση Σαμαρά.
Αρκεί να θυμίσουμε ότι το τελευταίο στάδιο της διαβούλευσης για το ψηφιακό σήμα πραγματοποιήθηκε από την ΕΕΤΤ λίγες μόνον ημέρες μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ. Παρότι η ΕΡΤ είχε τυπικά κλείσει, οι εργαζόμενοί της κατέθεσαν απόψεις στη διαβούλευση διεκδικώντας 4 διαύλους για τη δημόσια ΕΡΤ. Για την ιστορία να πούμε ότι σε αυτήν τη διαβούλευση συμμετείχε και η Digea των καναλαρχών, αλλά για λόγους που κανείς δεν γνωρίζει (εντάξει, κάποιοι υποψιαζόμαστε) ζήτησε να μη δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενο των απόψεών της. Το ίδιο έπραξε και η διοίκηση του ΟΤΕ -σε αντίθεση με άλλους θεσμικούς ή επιχειρηματικούς φορείς, όπως το ΕΣΡ, η Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), η Forthnet, που είναι ιδιοκτήτης της συνδρομητικής πλατφόρμας Nova και άλλων, που τοποθετήθηκαν ανοιχτά και δημόσια.
Η δημόσια διαβούλευση, βέβαια, δεν σημαίνει και απόφαση. Οι τελικές αποφάσεις για το ποιος θα είναι ο πάροχος ή οι πάροχοι δικτύου είναι στο χέρι του υπουργού που εποπτεύει την ΕΕΤΤ. Ο αναπληρωτής υπουργός Χρήστος Σπίρτζης έχει σήμερα την ευθύνη των υποδομών και των δικτύων: από τους δρόμους και τα διόδια μέχρι τις τηλεπικοινωνίες και το ψηφιακό φάσμα. Το τι θα κάνει ο μηχανικός, πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ και διεκδικητής μέρους της παράδοσης του «κοινωνικού ΠΑΣΟΚ», ουδείς το γνωρίζει.
Αν διαβάζουμε καλά τις εξελίξεις, στην περίπτωση που η Digea χάσει το μονοπώλιο που της δώρισε η κυβέρνηση Σαμαρά και μειωθούν οι άδειες των καναλιών, η κερδοφορία της θα απειληθεί άμεσα. Από την άλλη, η ψηφιακή πλατφόρμα της νέας ΕΡΤ χρειάζεται τουλάχιστον 8 μήνες για να στηθεί και να λειτουργήσει πλήρως. Σύμφωνα με μία από τις εκδοχές που έχουν πέσει στο τραπέζι, η κυβέρνηση, και πιο συγκεκριμένα το δίδυμο Παππά-Σπίρτζη, βλέπει με θετικό μάτι τη συγχώνευση της Digea (ή ενός από τα «μπουκέτα» της) και της πλατφόρμας της νέας ΕΡΤ. Οι σχετικές προτάσεις πάνε κι έρχονται μέσω των μεσολαβητών που χρησιμοποιούν τόσο οι καναλάρχες όσο και το περιβάλλον Παππά, που μοιάζει να βιώνει τον αλαζονικό ενθουσιασμό της «πρώτης φοράς» στα πράγματα.
Ποιοι θα είναι οι νέοι «παίκτες»;
Ο υπουργός Επικράτειας διαθέτει το δικό του σχέδιο. Με μοχλό πίεσης τον έλεγχο των τραπεζικών ροών, θέλει να οδηγήσει τα υπάρχοντα τηλεοπτικά κανάλια σε βίαιες συγχωνεύσεις μέσα σε ένα κλίμα υποταγής, ενώ την ίδια στιγμή επιδιώκει να διαμορφώσει τους όρους και τις προϋποθέσεις για να «μπάσει» νέους παίκτες στο τηλεοπτικό πεδίο. Το «μυστικό» δεν κρύβεται τόσο στο αν οι άδειες πανελλαδικής εμβέλειας θα είναι δύο ή τρεις, όσο στο τρικ με τα δέκα «θεματικά κανάλια», αλλά και τον άγνωστο ακόμη αριθμό καναλιών που θα πάρουν άδεια παρόχου προγράμματος τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας.
Η υπόθεση με τα θεματικά κανάλια σηκώνει πολλή κουβέντα, ξεκινώντας από τον ίδιο τον ορισμό. Κανείς δεν ξέρει τι περιλαμβάνει. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να πάρει άδεια ένα θεματικό κανάλι για τη μουσική, τον αθλητισμό ή τον τζόγο;
Αν το σχέδιο της διαπραγμάτευσης Παππά πάει μέχρι τέλους, τότε κάποιοι από τους υπάρχοντες τηλεοπτικούς σταθμούς δεν θα πάρουν άδεια παρόχου ψηφιακής τηλεόρασης – ούτε καν στα συνδρομητικά δίκτυα. Μπροστά στην απειλή της… σφαγής, οι καναλάρχες ψάχνουν εναλλακτικές λύσεις. Άλλος ετοιμάζει κανάλι που θα μπορεί να παίζει στο YouTube και άλλοι επιδιώκουν να εξασφαλίσουν άδειες παροχών προγράμματος από ανεξάρτητες αρχές άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να «ανέβουν» και να φιλοξενηθούν στις συνδρομητικές πλατφόρμες της δορυφορικής ψηφιακής τηλεόρασης.
Η αλήθεια είναι ότι θα χρειαστούν και νέοι χρηματοδότες και κυρίως συμμαχίες, οι οποίες δεν είναι άσχετες με τις μεγάλες μπίζνες που θα ανοίξει η κυβέρνηση Τσίπρα στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων (λιμάνια, τρένα, αεροδρόμια κτλ.) και των συμβάσεων παραχώρησης (π.χ. το σχέδιο για την «Εθνική Λοταρία»). Ο ρόλος του ομίλου Βαρδινογιάννη φαίνεται πως θα είναι κυρίαρχος και καταλυτικός. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ενδείξεις, θα έχει τον ηγετικό ρόλο στη σημαντικότερη κοινοπραξία που θα διαμορφωθεί μετά τις συγχωνεύσεις. Στην ίδια θα ενταχθούν και όσοι αντέχουν να ρίξουν λεφτά στα «μαγαζιά».
Η διαφορά της σημερινής ρύθμισης με εκείνη του 1989 είναι η σύνθεση των κοινοπραξιών. Τότε ήταν οι παραδοσιακοί εκδότες που, μέσω της συμμετοχής τους στα ιδιωτικά κανάλια, άνοιξαν και τις υπόλοιπες μπίζνες τους με το κράτος. Τώρα μιλάμε για συμπράξεις ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων, που θέλουν να ξανοιχτούν και στο τηλεοπτικό τοπίο και είναι έτοιμοι -για δικούς τους λόγους- να στηρίξουν την κυβέρνηση Τσίπρα. Εξάλλου, ευτυχισμένοι εκδότες δεν υπάρχουν στις μέρες μας. Αντιθέτως, το ΤΑΙΠΕΔ είναι ακόμα εδώ, μια διαρκής πηγή τροφοδοσίας για νέες μπίζνες.
Στο νέο σκηνικό τα ονόματα που παίζουν δεν είναι ούτε λίγα, ούτε παρακατιανά. Για παράδειγμα, ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μάρης, με συμφέροντα στο online στοίχημα και τα νέα μίντια, θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε παλιούς και νέους στη μιντιακή αγορά. Ο Δ. Μάρης είναι ήδη συνέταιρος τόσο με τον Φώτη Μπόμπολα στο stoiximan.gr, όσο και με τη Μαριάννα Λάτση στο εγχείρημα της ελληνικής Hu&ngton Post. Ο γιος της κυρίας Λάτση Πάρις Κασιδόκωστας βρίσκεται ήδη πολύ κοντά στην τηλεοπτική αγορά – οι δραστηριότητές του με τη δισκογραφική -και όχι μόνο- Panik Records βρίσκουν διέξοδο μέσω του τηλεοπτικού Mad του Ανδρέα Κουρή. Ένα «θεματικό» μουσικό κανάλι από το «μπουκέτο» του Ν. Παππά θα ήταν ό,τι πρέπει.
Το αφεντικό της ΠΑΕ Ολυμπιακός και δημοτικός σύμβουλος Πειραιά Βαγγέλης Μαρινάκης είναι ένας υπολογίσιμος παράγοντας. Άλλωστε, από εκείνον περνά και η μισή τουλάχιστον λύση στο ζήτημα του ΟΛΠ και του λιμανιού του Πειραιά. Αν ο ίδιος θελήσει να παίξει μπάλα, κανείς δεν πρόκειται να του αρνηθεί μερίδιο. Ένα επιπλέον «θεματικό» κανάλι για τα αθλητικά και τον τζόγο -τώρα που ανοίγει και το θέμα της ανταγωνιστικής προς τον ΟΠΑΠ «Εθνικής Λοταρίας» – θα μπορούσε κάλλιστα να συμπεριληφθεί στα σχέδιά του.
Απομένει η Γιάννα Αγγελοπούλου, που ποτέ δεν έκρυψε τη διάθεσή εμπλοκής, είτε της ίδιας είτε των γιων της, στα μίντια. Πολλά έχουν ακουστεί αλλά μένει να αποδειχθούν και στην πράξη οι πραγματικές προθέσεις του Θεόδωρου Αγγελόπουλου.
Το τι θα αποφασίσει τελικά η κυβέρνηση είναι ακόμη άδηλο. Ο επιχειρηματικός κόσμος αναρωτιέται γιατί η κυβέρνηση δεν δίνει τη δυνατότητα στο ΕΣΡ να μοιράσει άδειες λειτουργίας έναντι ενός καλού εφάπαξ ποσού και ενός ετήσιου αντιτίμου που θα πήγαινε στα ταμεία του κράτους, αφού το τηλεοπτικό φάσμα χωράει πολλούς. Οι πολίτες αναρωτιούνται γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν βάζει σε τάξη τους «καταληψίες» των συχνοτήτων και τους «εργολάβους» της ενημέρωσης, όπως είχε εξαγγείλει προεκλογικά. Η απάντηση του πρωθυπουργού, προσεχώς, στις οθόνες μας.
http://vathikokkino.gr/archives/96475
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου