Πώς το ρωσικό κεφάλαιο έσωσε τον Τραμπ

 Παναγιώτης Κωνσταντίνου

Η ιδιαίτερη σχέση του Ντόναλντ Τραμπ με το Κρεμλίνο αποτελεί ένα κορυφαίο πολιτικό ζήτημα και το 2019 ενδεχομένως να πυροδοτήσει σημαντικές εξελίξεις, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και στην καθαίρεση του αμερικανού Προέδρου.

Από την έρευνα για την υπόγεια ρωσική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας μέχρι την παθητική στάση του κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προκαλέσει πολλές φορές αντιδράσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ, αλλά και στους παραδοσιακούς συμμάχους της Ουάσινγκτον σε διεθνές επίπεδο. Η απρόσμενη απόφαση για αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συρία, με την οποία στην ουσία «παραδίδει τα κλειδιά» στον Βλαντιμίρ Πούτιν, προκαλεί νέα ερωτήματα. Όμως οι στενές επαφές του Ντόναλντ Τραμπ με τη Ρωσία, και συγκεκριμένα με το ρωσικό κεφάλαιο, φαίνεται πως έχουν τις ρίζες τους δεκαετίες πίσω.

Στις αρχές του 1990, ο Ντόναλντ Τραμπ, που ξεκίνησε την καριέρα του με την μεσιτική εταιρεία του πατέρα του, βρισκόταν σε δύσκολη οικονομική θέση, εξαιτίας μιας σειράς λανθασμένων επιχειρηματικών αποφάσεων. Οι επιχειρήσεις του στο χώρο των καζίνο και του τουρισμού κατέρρεαν, ενώ κάποιες πτώχευσαν οριστικά. Ο ίδιος είχε πολύ κακό όνομα στο χρηματοπιστωτικό τομέα λόγω αφερεγγυότητας. Το κλίμα δεν άλλαξε πολύ για τον Ντόναλντ Τραμπ τα επόμενα χρόνια. Εξαίρεση αποτέλεσε το κτίριο «Trump World Tower» που κατασκευάστηκε το 1999 και χρηματοδοτήθηκε από δύο γερμανικές τράπεζες, την Deutsche Bank και την Hypovereinsbank.

«Έγλειφε τις πληγές του και προσπαθούσε να ανακάμψει», αναφέρει ο Μάικλ Ντ’ Αντόνιο, βιογράφος του Τραμπ, σύμφωνα με το Foreign Policy. Μέχρι το 2003 ο Ντόναλντ Τραμπ βρισκόταν σε τόσο απελπιστική κατάσταση λόγω των οικονομικών προβλημάτων, που πίεζε τα αδέλφια του να πουλήσουν μεγάλο μέρος της περιουσίας του πατέρα τους, παρά την επιθυμία του Φρεν Τραμπ, που είχε φύγει από τη ζωή το 1999. Εν τω μεταξύ οι επιχειρηματικές αποτυχίες διαδέχονταν η μία την άλλη. Το 2004 η «Trump Hotels and Casino Resorts» κήρυξε πτώχευση έχοντας απλήρωτα δάνεια ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. 

Υπό αυτές τις συνθήκες, πώς κατάφερε να επιστρέψει ο Τραμπ; Σύμφωνα με πολλές πηγές που έχουν γνώση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του, και τις οποίες επικαλείται το Foreign Policy, τα ξένα κεφάλαια είχαν κομβικό ρόλο στην «ανάσταση» του σημερινού προέδρου των ΗΠΑ. Ιδιαίτερα τα κεφάλαια από τη Ρωσία και τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Τα στοιχεία, που ενισχύουν αυτό το συμπέρασμα, προέρχονται τόσο από δημοσιογραφικές έρευνες όσο και από την έρευνα του ειδικού εισαγγελέα Ρόμπερτ Μάλερ, ο οποίος διερευνά την ανάμειξη της Ρωσίας στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Μια έμμεση επιβεβαίωση είχε κάνει και ο μεγαλύτερος γιος του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, ο οποίος το 2008 είχε παραδεχτεί τη σημαντική συμβολή των ρωσικών κεφαλαίων στην κάλυψη των αναγκών του ομίλου Τραμπ. Όμως και ο δεύτερος γιος του Τραμπ, ο Έρικ, το 2014 σε ερώτηση από που αντλούνται τα κεφάλαια για την αγορά τόσων πολλών γηπέδων γκολφ ανά τον κόσμο είχε απαντήσει: «Δεν βασιζόμαστε στις αμερικανικές τράπεζες. Έχουμε όλη τη χρηματοδότηση που θέλουμε από τη Ρωσία». 

Ο πρώην αρχιτέκτονας του ομίλου Τραμπ, Άλαν Λάπιδος, σε συνέντευξή του στο Foreign Policy πριν από μερικές ημέρες, δήλωσε πως με βάση τα όσα γνωρίζει για την εσωτερική λειτουργία του ομίλου, λόγω των οικονομικών προβλημάτων, ο Τραμπ «δεν μπορούσε να δανειστεί από κανένα στις ΗΠΑ. Έτσι όλα (σημ: τα χρήματα) προέρχονταν από τη Ρωσία. Η συμμετοχή των ρωσικών κεφαλαίων είναι βαθύτερη από αυτό που έχει αναγνωρίσει». 

Ένας πρώην συνεργάτης του Τραμπ δήλωσε επίσης πως τα κεφάλαια από το εξωτερικό ήρθαν αρχικά με τη μορφή νέων εταιρικών σχέσεων γύρω από το Real Estate. «Όντας σε αδιέξοδο σκέφτηκε: “τι άλλο θα μπορούσα να κάνω; θα πείσω τους ανθρώπους να επενδύσουν στο εμπορικό μου σήμα (brand)”. Και οι μόνοι πρόθυμοι ήταν οι Ρώσοι, που αρέσκονται σε έναν πλούσιο και επιδεικτικό τρόπο ζωής», δήλωσε στο Foreign Policy, υπό τον όρο της ανωνυμίας, ένας πρώην συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ. «Ο Τραμπ ήταν στον “Τιτανικό”. Όλα βυθίζονταν γύρω του και ξαφνικά... σώζεται! Σαν να προσγειώθηκε ένα διαστημόπλοιο δίπλα του και να τον τράβηξε από το νερό», ανέφερε χαρακτηριστικά η Γκουέντα Μπλερ, μια άλλη βιογράφος του Τραμπ. 

Όλα τα παραπάνω σχετίζονται με τις έρευνες σε βάρος του Τραμπ για υπόγειες σχέσεις με το Κρεμλίνο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Σύμφωνα με τα όσα έχουν δει μέχρι τώρα το φως της δημοσιότητας, άνθρωποι από το στενό περιβάλλον του Τραμπ, μεταξύ των οποίων ο γιός του, η κόρη του και ο γαμπρός του, ήρθαν σε επαφή με Ρώσους κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Επαφές με Ρώσους είχε, σύμφωνα με την κατάθεσή του, και ο πρώην δικηγόρος του Τραμπ Μάικλ Κοέν. Ενδεχομένως αρκετές από αυτές τις συναντήσεις να έγιναν λόγω των επιχειρηματικών επαφών που είχε αναπτύξει ο Τραμπ με Ρώσους εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. 

Ο σωτήρας «Bayrock»

Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν την εσωτερική λειτουργία του ομίλου Τραμπ, η αναγέννησή του ξεκίνησε στην πραγματικότηταστις αρχές της δεκαετίας του 2000, ύστερα από τη συνεργασία με τον όμιλο Bayrock του Τεβφίκ Αρίφ, πρώην Σοβιετικού αξιωματούχου από το Καζακστάν, ο οποίος νοίκιαζε δύο ορόφους για γραφεία στον Πύργο του Τραμπ. Ο Τεβφικ Αρίφ είναι ένας από τους ισχυρότερους κεφαλαιούχους της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας, ενώ στο πλάι του έχει και τον Φέλιξ Σάτερ, ενάν επιχειρηματία Ρωσικής καταγωγής, ο οποίος είχε εμπλακεί και είχε παραδεχτεί την ενοχή σε απάτη τεραστίων διαστάσεων με τη συμμετοχή και της ρωσικής μαφίας. Σημειώνεται πως ο Σάτερ, σύμφωνα με νέες καταγγελίες, ήταν και ο άνθρωπος που προσέγγισε τον δικηγόρο του Τραμπ το 2016 υποστηρίζοντας πως μπορεί να τον φέρει σε επαφή με την ομάδα του Κρεμλίνου. Ωστόσο η σοβαρότητα των ισχυρισμών του Σάτερ ερευνάται, καθώς ενδεχομένως να πρόκειται για υπερβολές σε μια προσπάθεια να επιδείξει την ισχύ του.

Με τη βοήθεια της επενδυτικής μεσιτικής εταιρείας «Bayrock», ο Τραμπ ξεκίνησε το μετασχηματισμό του ομίλου του από έναν απλό κατασκευαστή και μεσίτη σε ένα ισχυρό «brand», επαναπροσδιορίζοντας τις επιχειρηματικές κινήσεις που τον οδήγησαν στην κατάρρευση. Καθώς οι τράπεζες είχαν κλείσει την πόρτα τους στον Τραμπ, ήταν η  «Bayrock» που τον βοήθησε να επιστρέψει δυναμικά στην αγορά ακινήτων, παρέχοντάς του το μερίδιο συμμετοχής που χρειαζόταν ώστε να προσελκύσει νέα κεφάλαια για μεγάλα έργα. Πολλά εξ αυτών των έργων ελέγχονται σήμερα για τις πηγές των κεφαλαίων που χρησιμοποιήθηκαν. Η «Bayrock» προσέφερε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των μετοχών μόνο για την άδεια χρήση του ονόματος της εταιρείας του Τραμπ, ενώ ταυτόχρονα ο Ντόναλντ Τραμπ συνεργάστηκε και με την πανίσχυρη οικογένεια Σαπίρ από την Γεωργία.

Αξίζει να σημεωθεί πως στο παρελθόν ο Τραμπ έχει ισχυριστεί πως συνεργάστηκε με τον Αρίφ καθώς εντυπωσιάστηκε με τις διασυνδέσεις που είχε στο Καζακστάν αλλά και από το γεγονός πως θα μπορούσε να τον φέρει σε επαφή με Ρώσους επενδυτές. «Ήξερε ανθρώπους... ήξερε επενδυτές», είχε πει χαρακτηριστικά. «Η Bayrock υπήρξε ένας πιστός στρατιώτης που του έφερνε προσφορές», σημείωσε στο Foreign Policy πηγή που έχει βαθιά γνώση του Real Estate στη Νέα Υόρκη, υπογραμμίζοντας παράλληλα πως βάσει αυτής της συνεργασίας ο Τραμπ πορεύτηκε τουλάχιστον μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000, ενώ η φήμη του σταδιακά εξαπλωνόταν σε όλο τον κόσμο.

Ήταν η περίοδος που το brand του εκτοξεύτηκε με τον Ντόναλντ Τραμπ να κερδίζει απλά από τη χρήση του ονόματός του σε χώρες όπως το το Αζερμπαϊτζάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ και τον Καναδά. Ο μεγιστάνας ακινήτων εξελίχθηκε σε μεγάλο βαθμό σε έναν «συλλέκτη» των τελών χρήσης της επωνυμίας της εταιρείας του. Εν τω μεταξύ, το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων της Bayrock προέρχονταν από τη Ρωσία. Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις που οι πηγές ήταν εκτός της Ρωσίας και των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, η έρευνα της διαδρομής του χρήματος οδηγούσε και πάλι πίσω στη Ρωσία. Υπήρξαν άλλωστε και αναφορές για ξέπλυμα χρήματος μέσω της Bayrock. 

Ερωτήματα και έρευνες

Οι σχέσεις των ομίλων Bayrock και Τραμπ, αλλά και άλλες υπερπόντιες συνεργασίες και πηγές εσόδων, αναμένεται να διερευνηθούν το επόμενο διάστημα και από αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου, ύστερα από πρωτοβουλία των Δημοκρατικών, που ερευνούν τις υπόγειες διασυνδέσεις του Ντόναλντ Τραμπ με τη Ρωσία και την ενδεχόμενη επιρροή του Κρεμλίνου στον σημερινό πρόεδρο των ΗΠΑ. «Αυτό που μας ανησυχεί και θα διερευνήσουμε είναι ο βαθμός στον οποίο ο όμιλος Τραμπ έλαβε ξένα κεφάλαια, ο χρόνος των συναλλαγών και εν τέλει αν υπάρχει κίνδυνος για την Προεδρία», ανέφερε αρμόδια πηγή. 

Σημειώνεται πως η Επιτροπή του Κογκρέσου θα διερευνήσει και το θέμα των δανείων από τη Deutsche Bank για το «Trump World Tower»», ναυαρχίδα του ομίλου. Η γερμανική τράπεζα, που όπως προαναφέρθηκε ήταν η μόνη που χρηματοδότησε τον Ντόναλντ Τραμπ τα δύσκολα χρόνια, αν και κατήγγειλε τελικά τη σύμβαση λόγω μη αποπληρωμής των δανείων, τελικά κατέληξε σε διακανονισμό. Όμως και εδώ ενδεχομένως να υπάρχει εμπλοκή ρωσικών κεφαλαίων. Συγκεκριμενα οι ομοσπονδιακοί ερευνητές εξετάζουν αν η Deutsche Bank ποόυλησε μέρως των κόκκινων δανείων ή άλλων δανείων του Τραμπ στην Vnesheconombank, τη ρωσική κρατική αναπτυξιακή τράπεζα, ή σε άλλες ρωσικές τράπεζες. Η Επιτροπή αναμένεται να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ Τραμπ και Deutsche Bank, αλλά και τη σχέση μεταξύ της τράπεζας και της Ρωσίας. Υπενθυμίζεται πως η Deutsche Bank είχε εμπλακεί σε μια υπόθεση ύποπτων συναλλαγών ύψους περίπου 10 δισ. δολαρίων από τη Ρωσία και αναγκάστηκε να πληρώσει πρόστιμο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. 

«Υπάρχουν αξιόπιστοι ισχυρισμοί σχετικά με την χρήση των ακινήτων του Τραμπ για τη νομιμοποίηση εσόδων από Ρώσους ολιγάρχες, εγκληματίες και κληρονόμους καθεστώτων», ανέφεραν βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος σε επιστολή τους προς το υπουργείο Δικαιοσύνης, στο πλαίσιο των διαδικασιών για την έναρξη της κοινοβουλευτικής έρευνας. Σημειώνεται πως το Reuters, σε δημοσίευμά του το 2017, επικαλούμενο έγγραφα της έρευνας, συνεντεύξεις αρμοδίων και εταιρικά στοιχεία, ανέφερε πως τουλάχιστον 63 Ρώσοι ή πρόσωπα με ρωσικές διευθύνσεις αγόρασαν ακίνητα αξίας περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων σε επτά πολυτελή κτίρια του Τραμπ στη Φλόριντα.

Όπως υπογραμμίζει το Foreign Policy, μέχρι τώρα παραμένει άγνωστο εάν οι πολιτικές αποφάσεις του Ντοναλντ Τραμπ έχουν επηρεαστεί από τις επιχειρηματικές σχέσεις του ή από το γεγονός πως τα ρωσικά και άλλα ξένα κεφάλαια συνέβαλαν καθοριστικά στην αναγέννηση της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Όμως ο εισαγγελέας Ρόμπερτ Μάλερ καλείται να εξετάσει το ενδεχόμενο ο Τραμπ να παρείχε τις υπηρεσίες του στους Ρώσους έχοντας εξελιχθεί σε υποχείριό τους. Από την προεκλογική του εκστρατεία είχε προκαλέσει αίσθηση η απροθυμία του να επικρίνει τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και η πρόθεσή του να περιορίσει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Όμως και κατά την προεδρία του ο Τραμπ έχει δείξει σε αρκετές περιπτώσεις απροθυμία να επικρίνει το Κρεμλίνο, όπως για παράδειγμα στο πρόσφατο θερμό επεισόδιο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Από την πλευρά του ο Τραμπ φροντίζει με κάθε ευκαιρία να κάνει σαφές πως αν και ως Πρόεδρος των ΗΠΑ καλείται να αντιμετωπίσει πολύπλοκα ζητήματα, ο τρόπος σκέψης και δράσης του είναι απλός: Το μόνο που τον απασχολεί είναι τα χρήματα, το κέρδος, χωρίς αναστολές. Ενδεικτική ήταν η περίπτωση του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, ο οποίος δολοφονήθηκε μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη. «Οι συμφωνίες για πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία είναι πολύ σημαντικές και κερδοφόρες και οι ΗΠΑ θα πρέπει να είναι “προσεκτικές” σχετικά με τη στάση τους», είχε τονίσε

https://tvxs.gr/news/kosmos/pos-rosiko-kefalaio-esose-ton-tramp