Η... εθνική γκράφιτι κάνει «κατάληψη» στη Στέγη

Το έξω μπήκε μέσα! Η πόλη εισέβαλε σε ένα από τα νέα εβληματικά της κτίρια κι έκανε κατάληψη, με graffiti και street art. Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών έφερε τον δρόμο ?το κλίμα του, τους ανθρώπους του, την αισθητική τους? στο εσωτερικό της, χάρη στην έκθεση «No respect».

Κορυφαίοι καλλιτέχνες graffiti και street art από όλη την Ελλάδα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της έκθεσης «No respect» και γέμισαν 700 τ.μ. της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών με τις εντυπωσιακές δημιουργίες τους. Μέσα στον χώρο της έκθεσης προβάλλεται το making of video υλοποίησης των έργων, για να μπορεί ο θεατής να δει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν

Ο εκθεσιακός χώρος της, αγνώριστος, «βαμμένος» παντού, άνοιξε χθες τις πόρτες του, για να υποδεχθεί το κοινό. Η πρώτη εντύπωση; Απόλυτα θετική. Οι επισκέπτες εξεπλάγησαν θετικά από την αρτιότητα και την πρωτοτυπία των έργων, τα χρώματα και τη δυναμική τους.

Τα σαράντα έργα (δημιουργήθηκαν επί τόπου) καλύπτουν τους τοίχους, τις κολόνες, το δάπεδο του εκθεσιακού χώρου, αλλά και τα αυτοκίνητα που τοποθετήθηκαν μέσα σε αυτόν.

Ανήκουν σε ισάριθμους graffiti και street artists, οι οποίοι προέκυψαν μέσα από έναν μεγάλο αριθμό συμμετοχών (163) από καλλιτέχνες που ανταποκρίθηκαν στην ανοικτή πρόσκληση ενδιαφέροντος της Στέγης. Στον χώρο, δυστυχώς, δεν χωρούσαν παραπάνω από 40 έργα.

«Εχετε στη διάθεσή σας έναν χώρο 700 τ.μ. για να δημιουργήσετε», είπε στους καλλιτέχνες η Διευθύντρια Εικαστικών της Στέγης κι επιμελήτρια της έκθεσης Μαριλένα Β. Καρρά. «Εχετε το ελεύθερο να φτιάξετε ό,τι θέλετε, όπως το φαντάζεστε». Και τα σπρέι πήραν... φωτιά!

«Ηταν από τις δυσκολότερες εκθέσεις που έχω διοργανώσει, για πολλούς λόγους», μας εξομολογείται η κ. Μ. Καρρά, τώρα που τα έργα ορθώνονται επιβλητικά. «Νιώθω ότι έχω επιτύχει μια μικρή νίκη... Είχα, αρχικά, να αντιμετωπίσω δυσπιστία κι άρνηση, εκ μέρους της σκηνής. Καταλαβαίνω ότι για τους καλλιτέχνες ήταν μεγάλη η ανατροπή: δουλεύουν με συνθήκες απόλυτης ελευθερίας, εν κρυπτώ και εν παρανομία στον δρόμο, κι εδώ τους δώσαμε την επίσημη ανοχή και το βήμα να εκφραστούν με όρους απόλυτης ελευθερίας και όρους νομιμοποίησης». Σε αυτό το σημείο υπήρξε εσωτερική σύγκρουση μέσα τους.

Οσοι ξεπέρασαν αυτό το δίλημμα δήλωσαν συμμετοχή. «Η έκθεση ήταν μια κινούμενη άμμος», υπό την έννοια ότι δόθηκε «κάθε μορφή ελευθερίας στους καλλιτέχνες και από πλευράς θέματος κι από πλευράς υλικών και απόλυτη εμπιστοσύνη».

Επιθυμία της -που σε έναν μεγάλο βαθμό την έχει επιτύχει- ήταν η έκθεση να έχει μία ιστορικότητα, να φιλοξενεί από τους παλιότερους γκραφίτι άρτιστ που εμφανίστηκαν στην Ελλάδα, αυτούς που άνοιξαν τον δρόμο στη σκηνή -τον Jasone από τη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, που θεωρείται πατριάρχης του είδους κι από τους πρώτους διδάξαντες και τον Billy Gee στην Αθήνα- έως το τώρα, μέχρι τα νεότερα παιδιά, όπως τον Stmts, αλλά και τον Ath1281, τον Ino, τον Cacao Rocks. «Ιστορικά και θεωρητικά θα με ενδιέφερε να έχουμε όλες τις μορφές graffiti. Με έναν τρόπο τις έχουμε - όχι με τον απόλυτο. Δεν είχαμε τον χώρο. Οπότε έγινε μία αξιολογική, ας πούμε, κρίση». Προσέγγισε τη σκηνή μέσω των συμμετοχών («ήθελα να τη γνωρίσω στο βάθος της»), ενώ, όπως χαρακτηριστικά λέει, «τώρα περπατώντας στην Αθήνα κοιτάω γύρω τριγύρω, τους τοίχους και τα κτίρια». Επιπλέον δεν ήθελε να επικεντρωθεί μόνο στην Αθήνα, αφού υπάρχουν παιδιά που «βάφουν» και στην επαρχία, «εκτός από τη Θεσσαλονίκη που έχει, έτσι ή αλλιώς, μεγάλη σκηνή grafitti».

Στην έκθεση μπορεί να δει κανείς δουλειά γκραφιτάδων από τον Βόλο, τη Λάρισα, την Ξάνθη, την Κρήτη, που είναι «λιγότερο γνωστοί στην Αθήνα, αλλά κάνουν εξαιρετικά ενδιαφέροντα πράγματα».

Μέσα στον χώρο της έκθεσης προβάλλεται το making of video υλοποίησης των έργων, αποτελώντας ένα από τα ατού της. Εχει μεγάλο ενδιαφέρον για τον θεατή να δει με πόσο γρήγορο κι ευφάνταστο τρόπο έχουν δημιουργηθεί αυτά τα έργα. «Είναι εξαιρετική η ταχύτητα με την οποία οι καλλιτέχνες από τη γραμμή φτάνουν στο ολοκληρωμένο σχέδιο. Υπήρξε και για μένα μια εμπειρία πρωτόγνωρη», τονίζει η κ. Μαριλένα Β. Καρρά, «γι' αυτό ήθελα να μπορεί να δει τη διαδικασία και ο επισκέπτης».

Επέλαση
Η επέλαση της street art και του graffiti δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την εξωτερική εικόνα του ίδιου του κτιρίου της Στέγης.

Ως εκ τούτου, επενδύθηκε με ειδικό υλικό μία γωνία του σε όλο της το ύψος (28 μέτρα, με πλευρές της κάθε γωνίας περίπου 7 μέτρα) κι ανέλαβε η έμπνευση του Ino να τη «βάψει». Στήθηκε η σκαλωσιά κι ένα τελάρο ψηλό όσο το κτίριο δίπλα του κι εκεί, σκαρφαλωμένος, σαν αναγεννησιακός καλλιτέχνης, ο Ino δημιουργούσε, παρά τις δυσκολίες και το φοβερό ύψος, έως την τελευταία στιγμή, το έργο του, ένα υπέροχο γυναικείο πρόσωπο.

Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο με φωτογραφικό υλικό των έργων και με πληροφορίες για τους καλλιτέχνες. Συμμετέχουν: Achilles, Aiva, Alex Martinez, Apset, Arms173, Ath1281, Billy Gee, Bilos, Biz 360, Cacao Rocks, Dokos Dimitris, Don40, Ex!t, Ezion, Fola Crew, Fors, Ikear, Ino, Jasone, Kert, Linardaki, Parisot, Nar, Noble Rot, Rtmone, Same84, Senor, Shk Crew, Shuen, Simek, Sinke, Stmts, Theorsy, Think, This is Opium, Wd, Yiakou, Zamie, Zek, Zofos.

«ΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ»
Τα μηνύματα και η ιδέα για το... πάρτι καταστροφής

Από τη μία είναι ο διεθνώς περιζήτητος Banksy.

Στην Ελλάδα τα murals του Ιno, η «Ιπτάμενη κιβωτός» και οι πόλεις του Billy Gee, τα μωρά του Stmts, αλλά και τα άναρχα ταγκαρίσματα, τα συνθήματα συνθέτουν την εικόνα ενός αστικού πολιτισμού που μας στέλνει τα δικά του μηνύματα. «Η έκφραση αυτού του είδους, αυτό που συμβαίνει στους δρόμους, δεν είναι βανδαλισμός.

Ακόμα και το πιο κακότεχνο tag στον φρεσκοβαμμένο τοίχο έχει έναν λόγο που γίνεται ? συναισθηματικό, κοινωνικό, πολιτικό» υποστηρίζει η κ. Μ. Καρρά. «Και μόνο που αυτό το απλό tag μετεξελίχθηκε σε αυτήν την τρομερή τέχνη του οφείλουμε πολλά. Γιατί μιλάμε για τέχνη».

Η λέξη «βανδαλισμός» επανέρχεται στη συζήτηση. «Δεν είναι μια λέξη που την έχουν αποποιηθεί οι καλλιτέχνες του δρόμου, αλλά συνυπάρχει με πολλά άλλα θέματα που υπερέχουν του βανδαλισμού».

Η τέχνη του δρόμου στους τοίχους της πόλης.... «είναι για καλό. Θέλουμε να γίνει αντιληπτό αυτό μέσα από την έκθεση. Ομορφαίνει την πόλη και κάνει τους ανθρώπους να σκεφτούν. Δίνει τροφή στην ψυχή και το μυαλό. Συναισθηματική και πνευματική?».

Το εφήμερο

Τι θα γίνουν τα έργα, μετά τη λήξη της έκθεσης;

«Το εφήμερο είναι ένα στοιχείο εγγενές σε αυτήν την τέχνη. Και οι καλλιτέχνες κι εμείς στη Στέγη ξέραμε ότι μπορεί τα έργα να μην είχαν βιωσιμότητα.

Η πρώτη ιδέα ήταν να κάνουμε ένα πάρτι τον Ιούλιο και να τα καταστρέψουμε. Τώρα θεωρούμε ότι είναι κρίμα να καταστραφούν -τόση δουλειά, τόση προσπάθεια, τόσο πάθος από τα παιδιά να πάει χαμένο» εξηγεί η ίδια. Ωστόσο μιλάμε για έργα που δεν μπορούν να αποθηκευτούν. «Η ιδέα που επεξεργαζόμαστε είναι να δωρηθούν σε κοινωφελή ιδρύματα: φυλακές, νοσοκομεία κ.α.». Και προσθέτει μια λεπτομέρεια: η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Ωστόσο υπάρχει ένα κουτί όπου ο καθένας που επιθυμεί θα μπορεί να ρίξει όποιο χρηματικό ποσόν θέλει. Τα χρήματα αυτά οι καλλιτέχνες της έκθεσης θα τα προσφέρουν σε ένα κοινωφελές ίδρυμα - μάλλον για παιδιά.

Πρόκειται για μια «ενδιαφέρουσα χειρονομία ελευθερίας κι αγάπης για τον συνάνθρωπο», καταλήγει.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ
akarali@pegasus.gr

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=23135&subid=2&pubid=63991717